Vàng đã luyện trong lặng lẽ

Ấn phẩm đặc biệt…

Với sản phẩm này, ca nương tài danh Phó Thị Kim Đức tạm yên tâm khi tinh túy ca trù được bà lưu giữ cả đời sẽ không bị thất truyền. Trong buổi gặp gỡ cuối năm vừa diễn ra tại phòng thu của nghệ sĩ Nhất Lý, nhóm ca trù Kim Đức đã giới thiệu CD ca trù đàn hát khuôn Phó Thị Kim Đức qua giọng hát Đoàn Thanh Bình.

Ca nương tài danh Phó Thị Kim Đức.

7 bài ca trù: "Bắc phản", "Chữ nhàn", "Tiếng dương tranh", "Thế sự", "Bút huê thảo", "Dấu đẹp Hồ Gươm" và "Tỳ bà hành" đã được thể hiện với giọng hát và kỹ thuật điêu luyện của NSƯT Đoàn Thanh Bình sau nhiều năm theo học NSƯT Phó Thị Kim Đức.

CD còn có đĩa quà tặng kèm mang tên "9X hát khuôn" với 2 bài trích thơ Kiều theo thể "Bắc phản" và thơ cổ khuyết danh theo thể "Gửi thư" với giọng ca của Phó Hà My và Nguyễn Khánh Linh. Đây cũng là hai cháu gái bên nội, bên ngoại của NSƯT Phó Thị Kim Đức, hai học trò mà cụ Kim Đức sẽ giao cho NSƯT Thanh Bình kèm cặp trong tương lai.

Cùng thể hiện có tiếng đàn đáy của NSND Xuân Hoạch và tiếng trống chầu của NSƯT Vũ Ngọc, nghệ sĩ Đàm Quang Minh. Nghệ sĩ Nhất Lý cho biết, để thực hiện được CD ca trù này, ông và thầy trò nhóm ca trù Kim Đức đã làm việc rất cẩn trọng trong năm qua để ghi âm sao cho chuẩn từ giọng hát đến tiếng đàn, tiếng trống và nhất là kỹ thuật gõ phách theo đúng khuôn khổ truyền thống.

"Ca trù đàn hát khuôn Phó Thị Kim Đức" làm cho tôi là người mê ca trù từ thời trẻ thật sự xúc động, cảm khoái và mê đắm… Chúc mừng nghệ sĩ Thanh Bình đã giành được một vị trí xứng đáng trong ca trù" - đó là chia sẻ của GS NSND đạo diễn chèo lão làng Trần Bảng khi thưởng thức CD.

Cụ Bảng nói: "Cảm ơn NSƯT Phó Thị Kim Đức đã bỏ nhiều công sức đào tạo ra một nghệ sĩ, một tài năng kế tục nghệ thuật ca trù. Sự thành công của trò chính là sự biểu dương đầy đủ nhất tài năng, khả năng truyền thụ nghề và đạo đức của người thầy".

Thầy và trò NSƯT Phó Thị Kim Đức, NSƯT Đoàn Thanh Bình, NSND Xuân Hoạch, ca nương Khánh Linh, Hà My.

…từ cống hiến thầm lặng

NSƯT Thanh Bình là một trong những giọng chèo hàng đầu Việt Nam, 8 năm trước bà xin cụ Kim Đức cho theo học ca trù. Bà tâm sự: “Có thể nói là rất khó, rất vất vả, vì chèo đã ngấm vào tôi sâu quá rồi! Mà giữa ca trù và chèo lại đòi hỏi có những kỹ thuật thể hiện những đặc trưng khác nhau.

Hơn nữa, tôi cũng đã có tuổi. Vì thế cụ Kim Đức theo sát từng chút một, chỗ nào hơi lạc sang chèo là cụ chỉnh ngay”.

NSƯT Thanh Bình cũng từng là giảng viên Trường ĐH Sân khấu Điện ảnh Hà Nội, bà nhấn mạnh: “Ai chưa biết, cứ nghĩ cụ Kim Đức khắt khe, khó tính, nhưng càng như vậy thì càng tốt cho học trò”.

NSƯT Phó Thị Kim Đức hài lòng với sự thể hiện của các học trò. Cụ nói: “Tôi luôn động viên, Bình gắng lên, về sau còn giữ cho được cách hát có khuôn khổ, có chuẩn mực của ca trù”.

Bản thân cụ Kim Đức cũng từng có thời gian dài bước chân sang lĩnh vực chèo và trở thành giọng chèo, giọng ngâm thơ nổi tiếng trên sóng Đài Tiếng nói Việt Nam, được nhiều người yêu mến. Cụ cho biết, chính nhờ cụ biết vận dụng những kỹ thuật hát ca trù đưa vào hát chèo, ngâm thơ, khiến cho giọng chèo của cụ thêm sang trọng.

Theo cụ, trước kia cụ từ ca trù bước sang chèo thì dễ, nhưng NSƯT Thanh Bình từ chèo bước sang ca trù là cả một sự thách thức.

Từ sau khi về hưu, mấy chục năm qua, cụ Kim Đức miệt mài nghiên cứu từ thực tế theo nghiệp của mình, cùng quá trình truyền nghề cho các học trò, để đúc kết thành giáo trình, phương pháp truyền dạy ca trù.

Cụ làm hoàn toàn vì cái tâm với nghề tổ, vì niềm say mê đã mang theo cả cuộc đời, không ham một chút danh hay xin một chút kinh phí nào. Có thể nói, nhóm ca trù Kim Đức trong nhiều năm qua đã chủ động và tự thân dạy, học, rèn luyện, bảo tồn ca trù, đạt được những thành quả rất đáng trân trọng và tôn vinh.

Dương Xuân