Vĩnh Phúc: Siết chặt nạn “cát tặc” lộng hành trên sông Lô

Nhức nhối nạn “cát tặc”

Tỉnh Vĩnh Phúc có 3 tuyến sông chính chảy qua là sông Hồng, sông Lô, sông Phó Đáy với tổng chiều dài khoảng 105km. Trên các tuyến sông đều có tài nguyên cát, sỏi làm vật liệu xây dựng dẫn đến việc “cát tặc” lộng hành.

Từ năm 2012 trở về tước, tình hình an ninh trật tự liên quan đến việc khai thác cát trên các tuyến sông diễn ra hết sức phức tạp. Vì nguồn lợi “khổng lồ” do cát, sỏi là nguồn vật liệu xây dựng quan trong cung cấp cho hầu hết các tỉnh miền Bắc, ngoài ra cát sông Lô còn có chất lượng rất tốt và có giá cao nhất so với các loại cát trên thị trường hiện nay. Trong khi, thị trường tiêu thụ rộng, nhu cầu lớn dẫn tới nạn “cát tặc” khai thác cát trái phép trên sông Lô diễn ra thường xuyên. Thậm trí, các đơn vị, tổ chức, cá nhân khai thác trái phép cát sỏi trên địa bàn còn tranh giành vị trí bãi khai thác dẫn tới xung đột gây mất an ninh trật tự trên địa bàn…

Các tuyền bè khai thác cát trên sông Lô. Ảnh: Nam Tùng Sơn

Tình trạng khai thác trái phép cát, sỏi trên sông khiến tài nguyên bị thất thoát, gây sạt lở 2 bên bờ sông và thất thu ngân sách nhà nước nghiêm trọng. Nạn “cát tặc” hoạt động trái phép và không kiểm soát dẫn tới các đơn vị tranh giành địa bàn, khai thác sai vị trí gây sạt lở kè và đất canh tác của một số nhân dân ven hai bên bờ..

Về vấn đề này, báo Dân Việt cũng đã có loạt bài phản ánh, sau khi báo phản ánh, tỉnh Vĩnh Phúc đã tiếp thu. Và để siết chặt tình trạng “cát tặc” lộng hành trên sông Lô, từ năm 2013, UBND tỉnh Vĩnh Phúc đã rà soát, quy hoạch các khu vực có trữ lượng cát sỏi và cấp phép cho các doanh nghiệp nhằm mục đích quản lý có đầu mối, thu ngân sách cho tỉnh và bảo vệ đê điều, bờ kè. Đồng thời cương quyết xử lý nghiêm những đơn vị được cấp phép, song vi phạm các quy định của nhà nước...

Ông Lê Tiến Anh – Chủ tịch UBND huyện Sông Lô cho biết, huỵen có 28km đường sông, 10 xã, thị trấn giáp sông Lô bao gồm: Bạch Lựu, Hải Lựu, Đôn Nhân, Phương Khoan, Tam Sơn, Như Thụy, Yên Thụy, Yên Thạch, Tứ Yên, Đức Bác và Cao Phong. Hiện nay, đã có 8 đơn vị được cấp phép khai thác với 13 giấy phép trên tổng diện tích cấp phép là 3,25ha, trữ lượng 5.926.631m3, trong đó một đơn vị đã hết hạn cấp phép khai thác. Và 3 đơn vị được Cục đường thủy nội địa Việt Nam ban hành văn bản chấp thuận cho phép nạo vét luồng đường thủy nội địa.

Các công ty được cấp phép khai thác cát sỏi trên sông Lô bao gồm: Công ty CP tư vấn đầu tư Xây dựng Bắc Ái; Công ty CP hai thác và chế biến lâm khoáng sản Hoàng Phát; Công ty TNHH An Viên; Công ty CPTM Thái An; Công ty TNHH vận tải và xây dựng Vĩnh Phúc; Công ty TNHH đầu tư và xây dựng Phúc Lợi Hà Nội; Công ty CP khoáng sản Đông Dương Ava.

Ba công ty được cấp phép nạo vét bao gồm: Công ty TNHH ĐTTM và dịch vụ Phúc Vinh; Công ty xây dựng và thương mại Linh Hải; Công ty TNHH xây dựng và phát triển hạ tầng Vân Hội.

Siết chặt quản lý tài nguyên

Mặc dù một số công ty đã được cấp phép hoạt động khai thác cát, sỏi trên địa bàn, song khi khai thác vẫn xảy ra tình trạng khai thác chồng lấn, tranh chấp giữa các công ty. Bên cạnh đó, một số đơn vị được cấp phép trong quá trình khai thác khoáng sản vẫn còn tình trạng vi phạm khai thác ngoài chỉ giới được cấp phép gây sạt lở đất canh tác, gây bức xúc trong nhân dân.

Thậm trí, một số công ty được còn chưa chấp hành đầy đủ quy định về an toàn giao thông đường thủy, không đăng ký số lượng phương tiện khai thác, không có biển đăng ký, không gắn logo công ty nhằm “qua mặt” cơ quan chức năng.

Nạn "cát tặc" trên Sông Lô đã được khống chế, hiện hầu hết các công ty đang khai thác đúng lộ giới mỏ, giấy phép được cấp. Ảnh: Nam Tùng Sơn

Về vấn đề này, ông Lê Tiến Anh - Chủ tịch UBND huyện Sông Lô  cho hay: “Tình trạng khai thác cát sỏi trên địa bàn huyện Sông Lô trước đây rất phức tạp. Các đối tượng thường lợi dụng lúc đêm tối cho tàu cuốc vào các bãi bồi hút cát, gây sạt lở đất canh tác của người dân, khiến người dân bức xúc. Trước tình trạng trên UBND tỉnh, Sở TNMT tỉnh Vĩnh Phúc đã chỉ đạo quyết liệt các ban, ngành, địa phương phối tuần tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, do đó hiện tình trạng khai thác cát trên Sông Lô đã đi vào ổn định. Các đơn vị khai thác đều được cấp phép theo đúng quy định của nhà nước. Và khai thác đúng điểm mỏ được cấp phép, chấp hành đầy đủ nghĩa vụ theo quy định Luật khoáng sản.”

Liên quan đến tình trạng khai thác cát sỏi trên sông Lô, ông Hoàng Đức Dũng - Trưởng phòng TN&MT huyện Sông Lô cho biết thêm: Trước tình hình phức tạp của việc khai thác cát trên Sông Lô, UBND huyện Sông Lô đã thành lập Ban chỉ đạo công tác Quản lý cát sỏi trên địa bàn huyện, các thành viên chủ lực gồm công an và Phòng TNMT để kiểm soát tình hình khai thác cát.

“Trước đây, tình trạng khai thác tràn lan, phức tạp chúng tôi gần như không có ngày nghỉ. Nhưng hiện này tình trạng "cát tặc" gần như không còn. Các đơn vị được cấp phép đều khai theo theo đúng mốc giới được cấp phép” – Ông Dũng cho biết thêm.

Cũng theo ông Dũng, theo tinh thần chỉ đạo của UBND tỉnh và Sở TNMT là kết hợp giữa tuyên truyền và kiểm tra, kiểm soát tình trạng “cát tặc”, kiên quyết đấu tranh và xử phạt nặng nếu các đơn vị vi phạm.