36 người chết trong trận cháy rừng "như phim kinh dị" ở Hawaii

Từ hôm 8/8, người dân đứng từ Phố Front ở trung tâm thành phố Lahaina, Maui  đã có thể chứng kiến cháy rừng từ xa. Đám cháy càng dữ dội khi gió mạnh từ cơn bão Dora thổi qua phía nam quần đảo Hawaii. Ngọn lửa lan qua các giao lộ đến khu vực có những tòa nhà gỗ ở trung tâm Lahaina, thiêu rụi một phần của một trong những khu du lịch nổi tiếng nhất ở Hawaii . Đám cháy đã lan rộng ở Lahaina, bao gồm cả Front Street, một khu vực của thị trấn nổi tiếng với khách du lịch - Người phát ngôn của Quận Maui Mahina Martin cho biết trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại.

Các quan chức Maui kêu gọi du khách rời khỏi Lahaina và hòn đảo đang tổ chức các cuộc "sơ tán xe buýt hàng loạt" đưa mọi người đến thẳng sân bay. Đến giờ hơn 11 nghìn người đã rời khỏi hòn đảo. Một số trường học phải đóng cửa. Ở phía Tây Maui vẫn không có dịch vụ điện thoại di động hoặc điện thoại cố định hoặc điện.

Bang Hawaiii  đã đưa ra một tuyên bố khẩn cấp và điều động Lực lượng Vệ binh Quốc gia Hawaii để hỗ trợ. Trực thăng quân sự đã thả khoảng 150 nghìn thùng nước xuống thị trấn để dập lửa.

Tổng thống Joe Biden ra tuyên bố vào tối 9/8  nói, ông đã ra lệnh huy động "tất cả các tài sản Liên bang hiện có" để giúp đỡ Hawaii. Tổng thống cho biết Cảnh sát biển và Hải quân đang hỗ trợ các nỗ lực ứng phó và cứu hộ, trong khi Thủy quân lục chiến đang cung cấp trực thăng Black Hawk để chữa cháy.

Nhiều di tích lịch sử ở Lahaina đã bị phá hủy, trong đó có một cây đa thuộc loại lớn nhất ở Mỹ được nhập khẩu từ Ấn Độ năm 1873, một số bảo tàng trong các tòa nhà có từ đầu thế kỷ 18. Phần lớn thị trấn Lahaina - trung tâm du lịch và kinh tế của khoảng 9.000 người đã bị phá hủy, hàng trăm gia đình phải sơ tán.

James Tokioka, Giám đốc Sở Kinh doanh, Phát triển Kinh tế và Du lịch cho biết: "Người dân địa phương đã mất tất cả. "Họ mất nhà, mất gia súc."

Cựu Tổng thống Barack Obama, người sinh ra ở Hawaii, cho biết trên mạng xã hội vào tối thứ Tư rằng thật khó để xem một số hình ảnh từ một nơi rất đặc biệt đối với nhiều người. "Michelle và tôi đang nghĩ đến tất cả những người đã mất người thân hoặc cuộc sống của họ bị đảo lộn" - ông viết.

Đến chiều nay 10/8 giờ Hà Nội, phần lớn các đám cháy vẫn chưa được không chế. Khi gió giảm bớt phần nào, một số máy bay đã tiếp tục hoạt động, giúp phi công có thể quan sát toàn bộ phạm vi tàn phá. Mahina Martin, phát ngôn viên của Quận Maui cho biết, các chuyến bay  của Lực lượng Tuần tra Hàng không Dân dụng Hoa Kỳ và Sở Cứu hỏa Maui qua  thị trấn ven biển Lahainađã cho thấy mức độ thiệt hại. Người dân và các quan chức ở Hawaii miêu tả cảnh tượng cháy rừng "như ngày tận thế", "như trong phim kinh dị".

Video quay từ trên cao cho thấy hàng chục ngôi nhà và cơ sở kinh doanh ở Lahaina bị san phẳng, bao gồm cả Front Street, một địa điểm mua sắm và ẩm thực ưa thích của du khách. Những đống gạch vụn bốc khói chất đống cạnh bờ sông, những con thuyền trong cảng bị cháy xém, khói xám lơ lửng trên những thân cây trụi lá cháy thành than.

“Thật kinh hoàng. Tôi đã bay ở đây 52 năm và tôi chưa bao giờ thấy bất cứ điều gì gần như vậy,” Richard Olsten, phi công trực thăng của một công ty du lịch cho biết. “Chúng tôi đã rơi nước mắt”.

Quyền Thống đốc Sylvia Luke cho biết ngọn lửa “đã quét qua các cộng đồng” và kêu gọi khách du lịch tránh xa thị trấn vì nơi này không còn an toàn.

Cơ quan thời tiết quốc gia cho biết cơn bão Dora, đang đi qua phía nam của chuỗi đảo ở khoảng cách an toàn 500 dặm (805 km), là một phần nguyên nhân gây ra gió giật trên 60 dặm/giờ (97 km/h) làm mất điện, làm rung chuyển nhà cửa lẫn những chiếc  trực thăng chữa cháy.

Lực lượng bảo vệ bờ biển hôm8/8 đã giải cứu 14 người, trong đó có hai trẻ em, sau khi họ nhảy xuống biển để thoát khỏi đám cháy và khói bụi.

Thiếu tướng Kenneth Hara, phụ tá tướng của Bộ Quốc phòng bang Hawaii, cho biết nguyên nhân chính xác của vụ cháy không thể được xác định, nhưng một số yếu tố, bao gồm gió lớn, độ ẩm thấp và thảm thực vật khô, có thể góp phần gây ra. Các chuyên gia cũng cho biết biến đổi khí hậu đang làm gia tăng khả năng xảy ra thời tiết cực đoan hơn.

Erica Fleishman, giám đốc Viện Nghiên cứu Biến đổi Khí hậu Oregon tại Đại học Bang Oregon cho biết: “Biến đổi khí hậu ở nhiều nơi trên thế giới đang làm tăng tình trạng khô hạn của thảm thực vật, phần lớn là do nhiệt độ ngày càng nóng hơn. “Ngay cả khi bạn có cùng lượng mưa, nhưng nếu bạn có nhiệt độ cao hơn, mọi thứ sẽ khô nhanh hơn”.

Thiệt hại với dân cư là rất lớn. Có người đã mất tất cả. Nhiều công trình và tài sản văn hóa bị thiêu rụi, Kapu, chủ sở hữu của trung tâm văn hóa Na Aikane o Maui ở Lahaina, cho biết ông và vợ không có thời gian để thu dọn bất cứ thứ gì trước khi buộc phải chạy trốn. Họ đã dành nhiều năm để nghiên cứu tài liệu,  sưu tầm hiện vật.

Alan Dickar cho biết ôngkhông chắc còn lại gì trong phòng trưng bày Áp phích cổ điển châu Âu của mình trên Phố Front ở Lahaina suốt 23 năm. Trước khi sơ tán cùng ba người bạn và hai con mèo, Dickar đã quay video ngọn lửa nhấn chìm dải cửa hàng và nhà hàng chính mà khách du lịch thường lui tới. “Mọi thứ quan trọng mà tôi sở hữu đều bị thiêu rụi trong ngày hôm nay” - ông nói.

Lahaina thường được coi là một thị trấn du lịch ở Maui, nhưng ở đây người dân có một cộng đồng Hawaii rất mạnh. Lawrence, một cư dân ở đây, cho biết: “Tôi rất đau lòng. Ở khắp mọi nơi là những kỷ niệm của chúng tôi. Nhà cửa của mọi người, cuộc sống của mọi người đã thay đổi một cách bi thảm trong 12 giờ qua”.