Cá "không thờ" sao gọi cá linh!

Âu chỉ là sự đố vui trong dân gian, nhưng là để muốn nói về loài cá "đặc sản" đem về nhiều nguồn lợi của vùng sông nước Cửu long. Các lão nông vùng đất này còn cho biết, hằng năm cứ đến mùa nước nổi, dòng họ nhà cá linh theo dòng Mê Kông đổ về vùng đầu nguồn sông Tiền và sông Hậu, rồi tràn vô ruộng đồng, ao hồ, sông rạch. Đầu mùa, cá chỉ bằng tăm nhang, cuối mùa lớn bằng ngón chân cái. Người ta dùng mùng lưới hay rổ xúc để bắt loại cá này. Có nhiều món "đặc sản" chế biến từ con cá linh như:

Cá linh nấu canh chua bông điên điển

Như một sự hữu duyên thiên lý ký lạ, bởi mùa cá linh lội xanh nước, nhiều người gọi đó là cá linh đua, cũng là lúc dọc các triền đê hay bờ ruộng hoang ngập nước rực vàng bông điên điển. Những con cá tươi roi rói, béo tròn được làm sạch, móc bỏ ruột, rửa lại bằng nước rồi để ráo. Bông điên điển chọn loại còn tươi, chưa bung cánh, khi ăn vừa giòn giòn vừa có hương thơm nhẹ. Chặt trái dười tươi lấy nước rồi pha với nước lã để nấu. Có người lấy vị chua từ cơm mẻ, có người dùng giấm, có người lại thích vị chua của trái trút rừng…

Nồi canh chua bốc khói dọn lên bàn ăn cùng với đĩa cá linh tươi rói, đĩa bông điên điển vàng rực, kèm theo ít loại rau khác như bông súng, rau nhút... tùy theo ý thích của từng người. Cá linh rất dễ chín nên khi nào bắt đầu ăn mới cho cá linh vào nồi nước đang sôi, sau đó thả thêm các loại rau trở đều rồi thưởng thức.

"Canh chua điên điển cá linh/ Ăn chỉ một mình thì chẳng biết ngon" – Ca dao

Cá linh kho tiêu

Cá linh làm sạch để ráo rồi ướp ít đường, muối, bột ngọt, tiêu, nước màu, … chờ cá thấm rồi cho vào một cái nồi đất, thêm chút dầu ăn hoặc mỡ heo thắng kho trên lửa liu riu. Đến khi nồi cá sắc màu lại, rắc thêm ít hành lá, ớt, tiêu xay nhuyễn lên trên cho cá có mùi thơm và chút cay nhẹ.

Món này dùng với cơm, bên nồi canh chua thì không gì tuyệt vời hơn. Đơn giản, thì chỉ cần nồi cá linh kho chấm dưa điên điển chua hay cọng bông súng, hoặc ăn với rau lang, rau trai, đọt nhãn lồng... luộc cũng giúp cho bữa ăn người bình dân thêm đậm đà hương vị.

Và các món ngon khác từ… con cá linh

Người ta còn đem cá linh loại cỡ lớn nướng trên bếp than hồng. Phần vảy cá cháy sém đem cạo sạch, rồi ăn kèm cá với các loại rau rừng như đọt vừng, đọt sộp… Nhấp chung rượu đế ấm nồng, gắp con cá linh nướng chấm nước mắm chua thật sướng không gì bằng!

Ngoài ra, người ta cũng đem cá linh lớn thì kho mía, hay trái giác… để chấm rau luộc ăn vừa bắt cơm vừa đỡ ngán…