Có nhiều tình tiết giảm nhẹ, bà Nguyễn Phương Hằng được xem xét trách nhiệm ra sao?

Bà Nguyễn Phương Hằng và các đồng phạm có tình tiết giảm nhẹ

Dự kiến, từ ngày 21-22/9, TAND TP.HCM sẽ mở phiên tòa xét xử đối với bà Nguyễn Phương Hằng (TGĐ Công ty cổ phần Đại Nam) và các đồng phạm Nguyễn Thị Mai Nhi, Lê Thị Thu Hà, Huỳnh Công Tân, Đặng Anh Quân về tội "Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân".

Bà Hằng bị cáo buộc đã thực hiện nhiều buổi livestream trên mạng, phát ngôn có nội dung bịa đặt, biết rõ thông tin không đúng sự thật hoặc thông tin chưa được kiểm chứng, xúc phạm nghiêm trọng uy tín, danh dự cá nhân, đưa lên mạng những thông tin thuộc bí mật cá nhân, bí mật gia đình và đời sống riêng tư của 10 người.

Ở một diễn biến liên quan, tại Cáo trạng số 445 ngày 17/8/2023, Viện KSND TP.HCM kết luận: Các bị can Nguyễn Phương Hằng, Nguyễn Thị Mai Nhi, Lê Thị Thu Hà, Huỳnh Công Tân và Đặng Anh Quân được áp dụng tình tiết giảm nhẹ người phạm tội thành khẩn khai báo, ăn năn hối cãi quy định lại điểm s, khoản 1, Điều 51 Bộ luật hình sự năm 2015.

Ngoài ra, Viện KSDN TP.HCM cũng kết luận, bị can Nguyễn Phương Hằng được một số cơ quan Nhà nước, tổ chức xã hội tặng nhiều giấy khen, bằng khen về hoạt động thiện nguyện, là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự, quy định tại khoản 2, Điều 51 Bộ luật hình sự.

Tình tiết giảm nhẹ có chắc chắn được giảm trách nhiệm hình sự?

Nói về các tình tiết giảm nhẹ, trao đổi với PV Dân Việt, Tiến sĩ luật Đặng Văn Cường cho biết, các trường hợp giảm nhẹ trách nhiệm hình sự được quy định tại Điều 51 Bộ luật hình sự, bao gồm các tình tiết sau đây: Thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải; phạm tội lần đầu, thuộc trường hợp ít nghiêm trọng; tự nguyện bồi thường, khắc phục hậu quả; có thành tích xuất sắc trong học tập, lao động, công tác...

Theo ông Cường, Bộ luật hình sự cũng quy định khi quyết định hình phạt, Tòa án có thể coi đầu thú hoặc tình tiết khác là tình tiết giảm nhẹ, nhưng phải ghi rõ lý do giảm nhẹ trong bản án.

Các tình tiết giảm nhẹ đã được Bộ luật này quy định là dấu hiệu định tội hoặc định khung sẽ không được coi là tình tiết giảm nhẹ trong khi quyết định hình phạt.

Như vậy, theo quy định của pháp luật, người phạm tội có thành tích xuất sắc trong sản xuất, chiến đấu, học tập hoặc công tác được coi là tình tiết giảm nhẹ một phần trách nhiệm hình sự.

Ngoài ra, theo hướng dẫn của Hội đồng thẩm phán, người được coi là thành tích xuất sắc như sau: "Người có thành tích xuất sắc trong sản xuất, chiến đấu, học tập hoặc công tác là người được tặng thưởng huân chương, huy chương, bằng khen, bằng lao động sáng tạo hoặc có sáng chế phát minh có giá trị lớn hoặc nhiều năm được công nhận là chiến sỹ thi đua…"

Vì thế, khi quyết định hình phạt tòa án sẽ căn cứ vào các quy định của Bộ luật hình sự, căn cứ vào tính chất, mức độ của hành vi phạm tội, căn cứ vào nhân thân của người phạm tội và các tình tiết tăng nặng, tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự.

Từ phân tích trên, ông Cường cho biết, trong trường hợp bà Nguyễn Phương Hằng bị kết tội mà trong quá trình giải quyết vụ án, có căn cứ cho thấy trước đây bà Hằng đã thực hiện các hoạt động từ thiện và được nhiều cơ quan tặng thưởng, giấy khen sẽ được coi là tình tiết giảm nhẹ một phần trách nhiệm hình sự.

Ngoài ra nếu trường hợp bà Nguyễn Phương Hằng được xác định là người thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải… cũng được xem xét là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự.