Cuộc đời ở lại

Cuốn sách tập hợp những bài viết, những hồi ức mang tình yêu sâu nặng của Trương Nhuận với con người, cuộc sống, với cha mẹ, vợ con, với quê hương đất nước, với bạn bè đồng nghiệp…. để gửi lại cho cuộc đời và những người anh yêu quý, mến thương và họ cũng mãi mãi yêu quý, nhớ thương anh.

Hơn một trăm bài viết ngắn trong cuốn sách tập trung chủ yếu vào ba mảng chính: 1. Những tình cảm thân thuộc, gắn bó sâu nặng với cha mẹ, vợ con, bạn bè thời đi học; 2. Những hoạt động sân khấu trong vai trò của một người quản lý và tổ chức biểu diễn…; 3. Niềm đam mê, thưởng thức hội họa, sưu tập "tranh pháo" và sự giao lưu với các họa sĩ nhiều thế hệ. Gắn với ba chủ đề lớn đó là ba địa chỉ quan trọng trong cuộc đời anh: Bắc Ninh: thị xã quê hương nhỏ bé nơi anh sinh ra và lớn lên đầy kỷ niệm; Nhà hát Tuổi trẻ đơn vị nghệ thuật nơi anh gắn bó cống hiến suốt mấy chục năm cho đến lúc nghỉ hưu; Và Nhà Đấu giá hội họa CHỌN, nơi anh thỏa sức với niềm đam mê của mình và là cầu nối cho người thưởng thức với các họa sĩ…

Trương Nhuận sinh năm 1957, cầm tinh con gà, tốt nghiệp K20 Khoa Ngữ văn, Đại học Tổng hợp Hà Nội, anh về Trường Đại học Sân khấu – Điện ảnh giảng dạy mười năm, sau đó anh về Nhà hát Tuổi trẻ làm công tác tổ chức biểu diễn, lên Phó Giám đốc rồi Giám đốc Nhà hát Tuổi trẻ. Là người góp phần không nhỏ vào sự phát triển và uy tín nghệ thuật của Nhà hát, kết nối, mở rộng các hoạt động giao lưu hợp tác Quốc tế, được các anh em đồng nghiệp nhiều thế hệ yêu mến ghi nhận và đánh giá cao.

Trương Nhuận viết văn từ khá sớm, từ hồi đi học anh đã có hai tập truyện ngắn cho thiếu nhi được in riêng: Tứ tử trình làng và Những vòng sóng. Hai tác phẩm thể hiện một văn phong trong sáng, sinh động, phù hợp với tâm lý tuổi thơ, được các em rất yêu thích. Không chỉ là một nhà văn, nhà báo, một người thầy dạy văn học, một người làm công tác Quản lý tâm huyết có tư chất nghệ sĩ. Chất nghệ sĩ của anh còn được thể hiện ở cách chơi và cách học của anh. Trương Nhuận chơi tranh và học tiếng Anh từ sớm. Anh nhanh chóng thành thạo và am hiểu các vấn đề này để vận dụng một cách hiệu quả cho công việc và niềm đam mê của mình.

Tôi có hứng thú đặc biệt khi được tiếp xúc với những trang hồi ức, tự truyện của Trương Nhuận. Bởi ở đó, ta không chỉ được chứng kiến những suy nghĩ, cảm xúc riêng tư của một cá nhân, một số phận đơn lẻ mà qua đấy, còn đọc thấy bao vấn đề nhân sinh, thế sự, thấy được sự phát triển, những bước thăng trầm của một cuộc đời mà mình quan tâm và rộng hơn là thấy được không khí của mỗi phận người, của thời cuộc. Một đời sống của những ngày tháng đã qua hiển hiện thật gần gũi, sinh động từ những ghi chép thành thật và sự rung cảm sâu sắc của người trong cuộc. "Chẳng có ai tẻ nhạt mãi trên đời - Mỗi số phận chứa một phần lịch sử - Mỗi số phận rất riêng, dù rất nhỏ - Chắc hành tinh nào đã sánh nổi đâu?". Những câu thơ này của nhà thơ Nga nổi tiếng E. Eptusen cô đã khái quát khá trọn vẹn và đầy đủ ý tưởng trong các bài viết: Mẹ tôi, Nhà văn Đỗ Chu, thị xã Bắc Ninh và những kỷ niệm về người cha, Những hồi ức tuổi thơ, Một cái nắm tay đổi thay đời người, Những trang văn, trang đời, Về lại mái nhà xưa, Người đàn bà đạp xe trong đêm đông lạnh giá.

Lâu nay tên tuổi của Trương Nhuận đã trở nên quen thuộc trong giới sân khấu và hội họa. Anh được biết đến với nhiều vai trò. Ở vị trí nào anh cũng có những đóng góp đáng ghi nhận. Cuốn sách với tiêu đề Còn lại mãi giữa cuộc đời đã ghi lại những câu chuyện giàu ý nghĩa, những kỷ niệm thú vị và những sự việc đáng nhớ trong cuộc đời của một con người chân thành và đầy nhiệt huyết. Những câu chuyện riêng tư, những suy nghĩ cá nhân nhưng luôn gắn với những vấn đề quan trọng của nghệ thuật sân khấu và hội họa, do đó cuốn sách dễ tìm thấy sự đồng cảm nơi người đọc. Mỗi số phận chứa một phần lịch sử. Thật đúng vậy, qua hồi ức, ghi chép của một người, thế hệ sau có thể tìm thấy dấu tích của một thời. Và những người đồng thời có thể cùng suy ngẫm, trải nghiệm, rút ra bài học cho mình. Gần chục bài viết ở phần cuối sách của các nhà báo, bạn bè, đồng nghiệp viết về Trương Nhuận đã một lần nữa khẳng định nhân cách, tài năng của anh, cũng như đã cho thấy tình cảm yêu thương, quý trọng của mọi người dành cho Trương Nhuận mãi tươi xanh giữa cuộc đời này.

Cuốn sách với nhiều bài viết phong phú, đa dạng, những sự việc chi tiết được ghi nhận, tái hiện một cách chính xác, khách quan, giọng điệu mực thước, điềm tĩnh nhưng không kém phần sôi nổi, hấp dẫn, bộc lộ chủ kiến riêng mạnh mẽ. Ẩn đằng sau những câu chuyện tưởng như riêng tư của một cá nhân đơn lẻ là những suy tư, trải nghiệm sâu sắc, những bài học về nghệ thuật và sâu rộng hơn là những triết lý về lẽ đời rộng lớn. Bao trùm lên tập sách là tiếng nói tri ân sâu nặng, là tình cảm nâng niu, quý trọng những điều tốt đẹp trong cuộc sống, từ tình cảm gia đình thủy chung, gắn bó, tình anh em bạn hữu đùm bọc sẻ chia trong khó khăn, hoạn nạn, đạo thầy trò cao quý đến nghĩa bạn bè đồng môn đồng tuế không phai bạc qua thời gian.    

Cảm xúc chân thành, tâm huyết cùng với sự trải nghiệm và tầm nhìn nhạy bén đã làm nên giá trị và sức cuốn hút cho những trang viết của anh. Trương Nhuận từng chia sẻ: "Trong cuộc đời tôi có hai thú vui, đó là chơi tranh, đặc biệt chơi tranh ngựa và điều thứ hai là viết sách". Chúng ta trân trọng đón nhận những điều quý giá anh gửi lại cuộc đời!

Hà Nội 19/7/2022