Địa phương tự ý thu hồi đất là sai

Như Báo NTNN đã phản ánh, vụ cưỡng chế ngày 5.1 ở Tiên Lãng (Hải Phòng) đã dẫn đến hậu quả 6 công an, bộ đội bị thương. Ông đánh giá như thế nào về vụ việc này?

- Bản thân người dân làm trang trại rất ít người tự nhiên có đất. Đất có được là do họ được Nhà nước giao quản lý, hoặc do khai hoang mà có. Có một thực tế là các trang trại hiện nay đang bộc lộ rất nhiều hạn chế: Giá trị sản phẩm hàng hóa trên một đơn vị đất canh tác còn rất thấp.

Chỉ được giao đất sản xuất với thời hạn ngắn, nông dân không dám đầu tư lớn cho sản xuất.

Nhiều trang trại hoạt động rất đơn điệu và kém hiệu quả, hầu hết mới chỉ chọn hướng phát triển theo phương châm "lấy ngắn nuôi dài", hoặc theo kinh nghiệm quảng canh, khoanh vùng để giữ đất chứ chưa có hướng đầu tư cụ thể, hiệu quả... nên chưa tận dụng được triệt để quỹ đất.

Nguyên nhân là do hầu hết các trang trại đều chưa được cấp sổ đỏ (giấy chứng nhận quyền sử dụng đất), nên người dân rất không an tâm canh tác.

Về vụ việc ở Tiên Lãng, tôi chưa dám khẳng định là ai đúng, ai sai. Tuy nhiên, việc gia đình ông Đoàn Văn Vươn dùng mìn, súng chống đối chính quyền, làm 6 công an, bộ đội bị thương là sai, không phù hợp với vị thế của người nông dân trong thời kỳ xây dựng nông thôn mới.

Để vụ việc rõ ràng hơn, Hội ND Việt Nam sẽ giao cho Trung tâm Tư vấn pháp luật Hội xuống tiếp xúc, tìm hiểu người dân, chính quyền để tư vấn và sau đó sẽ có những đánh giá chính xác hơn.

Như ông nói, có nghĩa hiện nay rất nhiều người dân đang rất bị động trong việc sử dụng, canh tác đất đai, thưa ông?

- Đúng như vậy! Do chưa được làm chủ thật sự, vì đất đai mới chỉ được giao tạm thời trong thời gian 20 năm. Trong khi đó, nhiều hộ đầu tư cả tỷ đồng, thậm chí hàng chục tỷ đồng, nhưng với khoảng thời gian 20 năm họ khó có thể thu hồi vốn, chưa nói đến có lãi, nên rất ít hộ dám mạnh tay đầu tư, dẫn đến lãng phí quỹ đất như tôi đã nói ở trên.

Vừa qua trong chuyến công tác ở Vĩnh Phúc, tôi cũng đã nhận được phản ánh của rất nhiều hộ dân về thời hạn giao đất. Bà Thiện ở xã Hải Lựu, huyện Sông Lô, nhận 4ha đất, sau gần 20 năm bà đã cải tạo nên một rừng cây và đang bảo vệ đàn cò, nay nghe tin sẽ sắp bị thu hồi đất, nên đứng ngồi không yên.

Vậy làm thế nào để người dân yên tâm canh tác, chờ đến năm 2013 - thời điểm sẽ tiến hành sửa đổi, bổ sung Luật Đất đai, khi thời khắc giao thời thường mọi việc rất nhạy cảm, phức tạp?

- Qua thông tin NTNN phản ánh trong mấy số báo gần đây, nhiều người dân, chủ trang trại sắp hết hạn giao đất mà chưa có hướng dẫn, người dân rất băn khoăn, không biết họ có còn được giao đất lại hay không.

Vì chưa có hướng dẫn, nên một số địa phương đã tự tiến hành thu hồi theo cách riêng từng địa phương, đã dẫn đến sự việc đáng tiếc như ở Tiên Lãng vừa qua. Địa phương nào tự ý thu hồi đất, khi chưa có sự chỉ đạo của Thủ tướng là sai.

Theo tôi trước mắt UBND các địa phương phải thực hiện theo đúng luật, Hội ND sẽ tiếp tục mở rộng mạng lưới tư vấn pháp luật để người dân an tâm hơn.

Như tôi được biết, Ban chấp hành T.Ư đã có quyết định thành lập Ban chỉ đạo để tổng kết Nghị quyết 26, Chính phủ đã giao cho Bộ TNMT chuẩn bị tờ trình trình Quốc hội về sửa đổi, bổ sung Luật Đất đai năm 1993 trong năm 2013. Sau khi có luật, mọi vấn đề sẽ được sáng tỏ.

Người dân có thể yên tâm, vì theo dự thảo, ý kiến của các chuyên gia đề xuất thì thời hạn giao đất có thể từ 50 năm đến 90 năm chứ không chỉ là 20 năm như hiện nay.

Trước khi Luật Đất đai năm 1993 được sửa đổi, Trung ương Hội NDVN có kiến nghị gì không?

- Hội tiếp tục chỉ đạo, tuyên truyền cho người dân trên quan điểm, đất là của quốc gia, giao cho người dân quản lý và sử dụng, tránh tình trạng nhiều người hiểu lầm Nhà nước giao đất cho rồi là đất của mình, muốn bán thì bán, muốn đổi thì đổi.

Tôi xin thay mặt cho Hội xin kiến nghị với Ban sửa đổi Luật Đất đai một số vấn đề như sau: Đề nghị Đảng, Nhà nước xem xét nên giao đất lâu dài, ổn định cho ND, chủ trang trại nhằm tạo cơ sở chính sách vững chắc để phát triển kinh tế nông nghiệp, nông thôn.

Hội ủng hộ quan điểm giao đất thời hạn 50 đến 90 năm hoặc lâu hơn nữa. Đồng thời cần có những rà soát kỹ càng khi tiến hành thu hồi, cũng như giao lại đất cho hộ dân, tránh tình trạng đầu cơ đất, hoặc nhận đất nhưng sử dụng sai mục đích, kém hiệu quả, gây lãng phí tài nguyên đất.

Xin cảm ơn Phó Chủ tịch!

Việt Tùng (thực hiện)