Điều không mong đợi

Ngậm ngùi cho nông dân. Ngậm ngùi ở lẽ phải bỏ đến 8 triệu cho mỗi sào dưa, trong khi giờ giá dưa bị ép chỉ còn 500 đồng/kg. Có nghĩa là càng trồng nhiều càng lỗ. Càng được mùa càng khốn nạn. Ngậm ngùi ở chuyện giá dưa mà người tiêu dùng phải chịu, đang gấp 30-40 lần, khi mỗi kg dưa bán ở thủ đô vẫn đang ở mức 18-20 nghìn đồng. Ngậm ngùi ở lẽ “được mùa rớt giá” đúng không trừ loại nông sản nào.

Và ngậm ngùi ở sự bế tắc nữa.

Trong phiên chất vấn tại Ủy ban Thường vụ Quốc hội vừa diễn ra, Đại biểu Quốc hội Bùi Thị An đã khiến nghị trường lặng đi khi bà hỏi về những giọt nước mắt nông dân: “Ai phải chịu trách nhiệm với việc nông dân được mùa thì rớt giá, buộc phải nuốt nước mắt vào trong, bán tháo, thậm chí chấp nhận vứt bỏ những sản phẩm mồ hôi nước mắt cả năm làm ra. Ai chịu trách nhiệm cho việc người dân phải sử dụng những sản phẩm đội giá nhiều lần so với giá bán của người sản xuất dù khoảng cách địa lý không lớn?”.

Câu trả lời của Bộ trưởng Công Thương, nhìn đi ngó lại cũng chỉ ở mức “ghi nhận”. Câu trả lời ấy không phải là điều nông dân mong đợi. Câu chuyện trái dưa, đỏ như máu, rơi vào cảnh “được mùa mất giá” ngày hôm nay, vì thế, chẳng có gì lạ.

Nhưng có lẽ, cái giá dưa 500 đồng ở miền Trung và 20 nghìn đồng ở Hà Nội không phải là điều nông dân mong đợi. Nó đang chỉ minh chứng một sự thật là toàn bộ khâu tiêu thụ dưa hấu nói riêng và nông sản nói chung đang nằm cả trong tay những người chưa từng lội ruộng có tên là “thương lái”.

Có người nói phải cảm ơn thương lái ngay cả ở việc họ bỏ tiền túi “mua lúa non” tất tật các loại nông thủy sản, bởi họ đang làm chính công việc từ “nhà băng” đến “mậu dịch” đáng lẽ phải thuộc về nhà nước.

Có người bảo chính thương lái đã làm nên yếu tố thị trường, đã quyết định thị trường, trong một nền kinh tế ít nhiều hoang dã, nơi khoảng cách từ ruộng lúa, nương ngô tới thị trường thành phố được đo bằng hàng chục lần lợi nhuận.

Những lý lẽ ấy đều đúng cả. Cũng đúng như trong chuyện trái dưa, hạt lúa, người được hưởng lợi duy nhất chỉ là thương lái.

Chỉ có điều, cả nông dân trong tư cách người sản xuất, hay nhân dân, những người tiêu thụ- không mong đợi sự thật ấy.