Khủng hoảng giá, khiến cả chuỗi cung ứng hồ tiêu bất ổn

Tại hội nghị tổng kết niên vụ 2018 tổ chức ngày 10.5 tại TP.HCM, ông Nguyễn Nam Hải, Chủ tịch Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam (VPA) nhận định giá cả biến động khó lường khiến cả chuỗi cung ứng hồ tiêu Việt Nam năm 2018 gặp nhiều bất ổn.

Khủng hoảng giá khiến cả chuỗi cung ứng hồ tiêu gặp nhiều bất ổn. Ảnh: Nguyên Vỹ

Bức tranh rõ rệt nhất của thị trường hồ tiêu Việt Nam năm 2018 là sự duy trì giá thấp kỷ lục suốt 5 năm trở lại đây, mặc dù thị trường thế giới vẫn sôi động.

Cụ thể, đầu vụ tháng 3.2018, giá tiêu đen ở nhiều địa phương giảm xuống mức 55.000 – 60.000 đồng/kg. Đến giữa năm, giá giảm xuống quanh mức 50.000 đồng/kg. Đến cuối năm, giá hồ tiêu ở các vùng nguyên liệu dao động còn 43.000 – 44.000 đồng/kg.

Mức giá biến động như thế tác động đến cả chuỗi cung ứng. Nhiều thương lái, nhà cung ứng, doanh nghiệp (DN) chế biến, xuất khẩu không dám giao dịch mạnh. Nhiều thời điểm, nông dân thấy giá giảm thấp thì giảm bán ra. “Các DN phải nhập khẩu nhiều hơn từ Campuchia, Brazil, Indonesia khi các nước này có giá bán thấp  mà chất lượng lại ổn định hơn hàng trong nước”, ông Hải nói.

Nhiều diện tích hồ tiêu bị chết do sâu bệnh và thời tiết. Ảnh: Nguyên Vỹ

Trở lại tình hình sản xuất trong nước, đầu năm 2018, tổng diện tích hồ tiêu cả nước là 152.000 ha. Đến tháng 9.2018, diện tích này chỉ còn 149.000 ha. Theo Cục Trồng Trọt, diện tích hồ tiêu bị chết do sâu bệnh và thời tiết lên đến 10.000 ha. Trong đó, Gia Lai là vùng chịu thiệt hại nặng nề, chiếm khoảng 50% số tiêu chết cả nước. Tiếp đến là các tỉnh Bình Phước, Đồng Nai, Đăk Nông.

Khảo sát mới đây của VPA, hiện nay số lượng các vườn tiêu chết ngày một tăng, đặc biệt là các vườn trồng từ trước 2010 hoặc một số nơi mới trồng từ năm 2014 nhưng không phù hợp điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng.

Một số nơi thuộc khu vực Tây Nguyên, hồ tiêu chết nhiều chủ yếu do nguyên nhân thời tiết không thuận hoặc sâu bệnh bùng phát trên các vườn trước đây lạm dụng phân bón hóa học.

Bức tranh ngành hồ tiêu gặp khủng hoảng giá nghiêm trọng giai đoạn từ 2018 đến nay. Ảnh: Nguyên Vỹ

Việc lạm dụng này nhằm mục đích thúc đẩy năng suất lên thật cao khiến đất thoái hóa. Gặp thời kỳ giá thấp khiến nông dân không muốn hoặc có muốn cũng không còn khả năng tái đầu tư, chăm có.

Năng suất tiêu tại các vùng này chỉ dưới 10 tạ/ha, thậm chí mất trắng không có năng suất. Trong khi các vườn tiêu ở vùng Đông Nam bộ do nông dân có kinh nghiệm canh tác lâu đời nên các vườn trên 10 tuổi vẫn cho thu hoạch ổn định khoảng 25 tạ/ha.

Nhìn chung năm nay, một số vườn trồng mới từ 2012 – 2016 (4 – 7 năm tuổi) vẫn cho năng suất cao hơn năm trước do thời tiết tốt, khoảng 30 – 40 tạ/ha. Năng suất trung bình hồ tiêu cả nước sẽ đạt khoảng 25 tạ/ha. Với 100.000 ha cho thu hoạch trong năm 2019, VPA ước tính sản lượng hồ tiêu cả năm nay sẽ đạt khoảng 240.000 tấn.

Dự báo giá hồ tiêu sẽ không khởi sắc năm 2019 do cung vẫn vượt cầu. Ảnh: Nguyên Vỹ

Đánh giá tình hình chung, VPA nhận định sản lượng hồ tiêu toàn cầu vẫn tăng (khoảng 8,27%) nên giá vẫn trong xu hướng giảm bỡi mức tăng cầu thấp hơn cung.

Dự báo giá sẽ không khởi sắc năm 2019. Các nhà nhập khẩu cũng sẽ không mua trước số lượng lớn mà chỉ mua cầm chừng. “Năm 2019 cũng sẽ dự báo áp lực khan hiếm lao động rất lớn do các ngành có lợi thế hơn sẽ hút nhiều lao động do tận dụng được lợi thế từ các hiệp định thương mại đã ký kết”, ông Hải nhận đinh.