Linh vật rắn thiêng của người Khmer

Chẳng thế mà, trong tín ngưỡng tâm linh của họ từ bao đời đã tồn tại quan niệm rằng, nếu an táng người quá cố cùng 1 con rắn độc (hổ mang, hổ mây, hổ hèo...) thì linh hồn sẽ được bảo hộ lên đến cõi Niết bàn một cách toàn vẹn...

Huyền tích của cộng đồng dân tộc Khmer tự ngàn đời truyền rằng, rắn thần Naga 9 đầu chính là rắn hổ mang chúa và hàng trăm con của Naga chính là thần hộ mệnh để bảo vệ con người trước những hiểm họa, ngay cả khi họ chết.

Biểu tượng rắn thần Naga trong đời sống tín ngưỡng của đồng bào Khmer.

Trong gia đình người Khmer có ai đó qua đời thì gia quyến phải tìm 1 con rắn độc, nhờ các nhà sư trong chùa đến làm lễ, cầu nguyện và hóa kiếp cho con rắn đó, lấy máu của nó nhỏ vào vách gỗ của chiếc quan tài.

Sau khi làm lễ nhập quan cho người quá cố xong, mọi người mới cẩn thận đặt con rắn như một tấm bùa hộ mệnh bên cạnh. Con rắn quấn trong một lớp vải màu đỏ. Khi tất cả những nghi lễ đó xong xuôi thì người chết mới được mang đi chôn cất.

"Nếu người quá cố nào được gia đình thực hiện nghi thức như vậy thì linh hồn họ sẽ gặp may mắn, sang thế giới bên kia sẽ an nhàn vì có rắn thần linh thiêng bảo hộ..." - sư thầy Quo Xa Toa, trụ trì chùa Thác Rác ở ấp Bến Cừ (xã Ninh Điền, Châu Thành, Tây Ninh) cho biết.

Ngoài việc an táng rắn thiêng theo linh cữu, trên mộ phần của người quá cố thường phải tạc hoặc vẽ thêm một chiếc cầu, là nơi để thần rắn Naga có thể đi về, ban phát ân đức cho những linh hồn dưới cõi âm. Đó chính là chiếc cầu Ô Thước âm - dương trong quan niệm của nhà Phật được đồng bào Khmer cải biên cho phù hợp với nếp sống của cộng đồng mình.

Bên cạnh tín ngưỡng an táng cùng rắn thiêng, một điểm đặc biệt tại các khu vườn mộ của đồng bào Khmer là bao giờ cũng có một cái miếu nhỏ, được xây kiên cố, bên một gốc cây có bóng rợp sum suê để thờ "những linh hồn rắn thiêng đã chôn theo người".

Sư Quo Xa Toa giải thích: "Những linh hồn rắn độc chôn theo, hậu nhân của rắn thần Naga sẽ không được ai chăm sóc, cô độc nằm lại một mình. Chính vì thế, theo quan niệm của người xưa, phải có ngôi miếu để linh hồn rắn thiêng đó trú ngụ sau khi chúng đã hoàn thành sứ mệnh đưa những linh hồn người quá cố về thế giới bên kia...".

Miếu nằm dưới lùm cây cũng là để rắn thần nương thân vì bản thân rắn thần Naga khi xuất hiện cũng luôn ở những gốc cây cổ thụ.

Người Khmer còn quan niệm rằng đi ra đường mà gặp rắn bò ngang qua là rất may mắn vì người đó đã được thần rắn Naga để ý, ban phước lành cho.

Vinh Minh