Người Tày chọn đất dựng nhà

Sau khi chọn được đất, người ta kiểm tra xem đất ấy có làm được nhà hay không, bằng cách đến chỗ đất định dựng nhà đào lấy một ít đất đem về đặt ở đầu giường ngủ vài hôm và theo dõi xem giấc mộng. Nếu ngủ ngon không mơ mộng gì hoặc mơ thấy đám tang, mộng thấy mình đang đi lấy nước hoặc người khác giúp đỡ thì đấy là điềm tốt, miếng đất ấy phù hợp với chủ nhà. Công việc kế tiếp là đào, san lấp đất hay kè đá để làm nền nhà.
Trước khi đào và san nền, gia chủ phải thờ cúng gia tiên để được phù hộ. Theo tập quán của người Tày, việc khai thác nguyên liệu đào đắp nền nhà cũng phải chọn ngày lành tháng tốt. Ngày chặt cây làm nhà không được trùng với ngày con rồng, không nhằm ngày trăng sáng để tránh mối mọt. Trong ngày đầu nhất thiết phải đốn cây cột nóc, những cây cột khác có thể để ngày sau. Ngày khởi công nhà mới phải cúng gia tiên và thổ thần, người đặt viên đá đầu tiên phải là chủ nhà hoặc người đại lợi trong năm.

Sau khi làm nhà xong, người Tày làm nghi thức vào nhà mới. Người ta chọn 2 người cao tuổi một nam ở họ nội và một nữ ở họ ngoại. Những người được chọn phải là người có uy tín, nhà không có tang, gia đình hòa thuận, có cả con trai lẫn con gái. Trước tiên mỗi người cầm một bó đuốc vào nhóm lửa và cùng chúc tụng gia đình chủ nhà may mắn làm ăn phát đạt, theo sau người nhóm bếp là anh em mang theo thóc, ống nước, ống mẻ và bình vôi cùng vào nhà mới. Bếp lửa phải cháy liên tục trong 3 ngày, 3 đêm không tắt...