Nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh đã về với đất mẹ

Nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh đã yên nghỉ tại Nghĩa trang Thành phố Hồ Chí Minh. Xin vĩnh biệt Đại tướng!

Nghĩa trang Thành phố Hồ Chí Minh. Ảnh VOV

Khu mộ Đại tướng Lê Đức Anh.

17h00: Một phút mặc niệm Đại tướng Lê Đức Anh. Ngay sau đó, Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình thay mặt Ban tổ chức tang lễ phát biểu cảm ơn. Sau đó, các vị lãnh đạo, gia đình Đại tướng Lê Đức Anh thắp nén hương và đi vòng quanh khu mộ để tiễn biệt ông lần cuối. Phó thủ tướng Trương Hòa Bình thay mặt gia đình cảm ơn các nguyên lãnh đạo, lãnh đạo, các cơ quan ban ngành, người dân... đã đến tiễn đưa Đại tướng Lê Đức Anh về nơi an nghỉ cuối cùng.

Ông Lê Mạnh Hà (con trai Đại tướng Lê Đức Anh) đã cảm ơn các đoàn đến tiễn biệt.

Các đoàn đại biểu, người dân thắp nén hương tiễn biệt Đại tướng Lê Đức Anh.

Nguyên Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng chia buồn cùng gia quyến Đại tướng Lê Đức Anh.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân thắp hương tiễn biệt.

16h45: Lễ hạ huyệt. Đúng 16h45 Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cùng nhiều lãnh đạo... đã thả hoa xuống huyệt mộ của Đại tướng Lê Đức Anh và chào vĩnh biệt ông lần cuối.

6h40: Phó Thủ tướng thường trực Trương Hòa Bình, Trưởng ban tổ chức lễ tang, nói: "Sáng nay, lễ truy điệu đồng chí nguyên Chủ tịch nước đã được tổ chức trọng thể tại Nhà tang lễ Quốc gia Hà Nội. Giờ, chúng ta có mặt ở đây để thực hiện nghi thức an táng. Nghĩa trang Thành phố Hồ Chí Minh là nơi yên nghỉ cuối cùng của đồng chí Lê Đức Anh. Nghi thức an táng xin được phép bắt đầu". 

Phó thủ tướng Trương Hòa Bình đọc nghi thức lễ an táng.

16h30: Đoàn linh xa đã đưa linh cữu Đại tướng Lê Đức Anh tới nghĩa trang Thành phố Hồ Chí Minh. Có mặt đón lĩnh cữu Đại tướng là Thủ Tướng Nguyễn Xuân Phúc, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân và nhiều cán bộ cấp cao... 

15h40: 

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân thắp hương tưởng niệm cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt.

Thủ tướng dâng hương tại nghĩa trang Thành phố Hồ Chí Minh.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã tới Nghĩa trang Thành phố Hồ Chí Minh trước để kiểm tra các khâu chuẩn bị cho lễ an táng Đại tướng Lê Đức Anh.

15h30:

Đoàn xe đưa linh cữu Đại tướng Lê Đức Anh rời sân bay Tân Sơn Nhất.

Tại Quân Khu 7 - nơi linh cữu Đại tướng Lê Đức Anh sẽ đi qua, đông đảo cán bộ chiến sĩ và người dân đứng hai bên đường chờ tiễn biệt ông. Trời đã ngớt mưa.

Ông Lê Đức Anh từng giữ chức vụ Tham mưu trưởng, Tư lệnh, Chính ủy Quân khu 7.

15h00:

Các chiến sĩ trong đoàn nghi lễ thận trọng cố định linh cữu lên cỗ linh xa. Sau khi rời sân bay, đoàn xe sẽ qua Quân khu 7, nơi ông từng là Tư lệnh kiêm Chính uỷ quân khu, đi qua nhà riêng 240 Pasteur trước khi đến nghĩa trang thành phố. Đoạn đường từ sân bay Tân Sơn Nhất ra Quân khu 7 vẫn mưa lớn.

14h00:

Người dân đội mưa đến tiễn đưa nguyên Chủ tịch nước.

Tại nhà riêng của Đại tướng Lê Đức Anh ở số 240 Pasteur, phường 6, quận 3, TP.HCM, mọi thứ đã sẵn sàng. Trời lúc này bắt đầu đổ mưa.

Từ đầu giờ chiều, đoàn xe chuẩn bị đưa linh cữu Đại tướng Lê Đức Anh ở Quân khu 7 đã sẵn sàng.

Lễ truy điệu Đại tướng Lê Đức Anh, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch nước, nguyên Cố vấn Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam diễn ra lúc 10h45 ngày 3.5, tại Nhà Tang lễ Quốc gia số 5 Trần Thánh Tông, Hà Nội để đảm bảo thời gian an táng tại TP.HCM và nguyện vọng của gia đình.

Linh xa đưa linh cữu Đại tướng Lê Đức Anh đến chân máy bay tại Nội Bài.

12h35:

Đoàn xe chở linh cữu nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh đã đến sân bay Nội Bài. Đại tướng sẽ được đưa về nơi an nghỉ cuối cùng tại Nghĩa trang Thành phố Hồ Chí Minh.

Đội nghi lễ chuẩn bị sẵn sàng tại chân máy bay, chờ đưa linh cữu Đại tướng Lê Đức Anh lên máy bay vào TP.HCM.

Tại Sân bay Nội Bài

Đây là lần thứ 2 sau lễ tang Đại tướng Võ Nguyên Giáp, sân bay quốc tế Nội Bài chứng kiến thời khắc lịch sử khi máy bay chở linh cữu Nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh, đưa ông về nơi an nghỉ cuối cùng tại TPHCM.

Ngay từ sáng sớm, khu vực VIP A của sân bay quốc tế Nội Bài đã sáng đèn, chúng tôi quan sát thấy lực lượng chức năng đã có mặt để chuẩn bị cho một ngày đặc biệt. Lực lượng cảnh vệ cũng đã có mặt đông đảo xung quanh khu vực VIP A để bảo vệ nghiêm ngặt khu vực này. Do tính chất an ninh, an toàn đặc thù của sân bay, người dân không được đến gần cổng VIP A nơi linh cữu Nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh sẽ đi qua mà phải đứng cách đó trên 100m.

Khu vực VIP A của sân bay quốc tế Nội Bài được siết chặt an ninh.

Hiện nay trong sảnh Vip A, Đoàn quân nhạc đã có mặt để chỉnh trang đội hình, chuẩn bị sẵn sàng đón đoàn xe chở linh cữu Nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh, dự kiến sẽ có mặt tại sân bay trong ít phút nữa.

Còn tại đường băng trên sân bay, tàu bay có mặt từ sáng sớm, sẵn sàng đón linh cữu đồng chí Lê Đức Anh. Đội phục vụ sân bay, từ bộ phận tiếp nhiên liệu, bộ phận mặt đất, kỹ thuật..., tất cả đều làm việc với tinh thần cao nhất cho chuyến bay đưa linh cữu Nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh về nơi an nghỉ cuối cùng.

Trước đó thì, Cảng hàng không quốc tế Nội Bài đã lên kế hoạch chặt chẽ, đảm bảo an ninh, an toàn tuyệt đối cho lễ di quan Đại tướng, nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh. Lực lượng an ninh hàng không được bố trí tăng cường tại khu vực đỗ máy bay, đường công vụ dự kiến sẽ vận chuyển linh cữu…

Lực lượng làm nhiệm vụ phía ngoài sân bay Nội Bài.

An ninh khu vực sân bay Nội Bài được thắt chặt. Ảnh: Thế Anh

Vị trí phóng viên tác nghiệp tại sân đỗ máy bay cũng như trong nhà ga VIP A đều được kiểm soát chặt chẽ, có hàng rào mềm bao quanh. Tại lối vào nhà ga VIP A đoạn tiếp giáp với đường Võ Nguyên Giáp, an ninh hàng không cũng được bố trí, sử dụng hàng rào sắt di động để tạo rào chắn khi cần thiết. Cùng với đó, An ninh hàng không sân bay Nội Bài cũng phối hợp với Công an Hà Nội giải toả kịp thời những điểm ùn tắc giao thông, hướng dẫn người điều khiển ô tô, xe máy vào vị trí đỗ tại sân đỗ ô tô nhà ga T1 hoặc nhà ga T2. Thời điểm hiện tại, thành viên các đội kỹ thuật đang hoàn tất những khâu cuối cùng để chuyến bay có một hành trình suôn sẻ nhất.

11h50:

Linh xa chở linh cữu Đại tướng Lê Đức Anh đi qua Nhà hát Lớn Hà Nội. Ảnh: Tùng Đoàn

Sau đó linh xa đi qua nhà riêng nguyên Chủ tịch nước tại số 5A Hoàng Diệu. Ảnh: Cao Oanh

11h35:

Linh xa chở linh cữu Đại tướng Lê Đức Anh đi qua Nhà hát Lớn Hà Nội. Ảnh: Ngọc Hải

Đoàn xe đi qua phố Cửa Nam. Ảnh: Ngọc Thắng.

11h30:

Linh xa chở linh cữu Đại tướng Lê Đức Anh bắt đầu lăn bánh rời khỏi Nhà tang lễ Quốc gia.

Ảnh: Thành An

Linh xa sẽ di chuyển và dừng trước nhà số 5A Hoàng Diệu - nơi nguyên Chủ tịch nước sinh sống trong những năm tháng cuối đời. Sau đó, đoàn xe sẽ di chuyển qua Phủ Chủ tịch nước và tiến tới sân bay Nội Bài.

Ảnh: Lê Hiếu.

11h25:

Người dân xếp hàng trước nhà của nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh. Ảnh: Cao Oanh

 Sau lễ truy điệu, linh cữu nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh được di chuyển ra linh xa. Theo lộ trình, đoàn xe tang sẽ đi qua một số địa điểm ở nội thành trước khi ra sân bay Nội Bài.

11h15:

Ảnh: Lê Hiếu.

Chuẩn bị lễ di quan để đưa nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh ra sân bay Nội Bài về nơi an nghỉ cuối cùng tại Nghĩa trang TP.HCM.

Các sĩ quan QĐND Việt Nam chuyển vòng hoa ra cỗ linh xa. Các tiêu binh hạ di ảnh đồng chí Lê Đức Anh. Lá Quốc kỳ phủ trên linh cữu đồng chí Lê Đức Anh được gấp lại. Các chiến sĩ trong đội nghi lễ di quan ra cỗ linh xa.

11h08:

Sau khi Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đọc lời điếu, ông Lê Mạnh Hà - con trai Đại tướng Lê Đức Anh thay mặt gia đình nói lời cảm tạ.

“Thưa ba, ba đã sống một cuộc sống kiên cường của người chiến sĩ và bình dị như bao người dân khác, vượt qua 4 cuộc kháng chiến và 3 cơn bạo bệnh, ba đã sống đến 100 tuổi. Yêu thương, nghị lực, may mắn và sức sống phi thường đã giúp ba sống thật lâu và thực sự có ích cho đời. Thế nhưng quy luật của muôn đời đã đưa ba đi mãi mãi”, ông Hà nói, giọng nghẹo ngào.

Con trai nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh ngậm ngùi nói gia tài của ba ông để lại cho con cháu thật đồ sộ và quý giá, đó là là trái tim nhân hậu của con người dũng cảm, yêu thương và vị tha, nhân hậu. “Chúng con thật vinh dự và tự hào được nhận món quà quý giá đó. Cảm ơn ba, chúng con chào ba, ba về bên mẹ, bên bạn bè thời kỳ khói lửa và thời bình yên. Vĩnh biệt ba”, ông Hà chia sẻ trong trong tiếng nấc nghẹn.

Phía bên dưới, gia quyến cố Chủ tịch nước và nhiều người dự tang lễ không cầm được nước mắt.

Trưởng ban lễ tang thông báo lễ truy điệu đại tướng Lê Đức Anh kết thúc. Ông mời đại diện gia đình, các đồng chí lão thành, các lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước đi vòng quanh linh cữu tiễn biệt đại tướng Lê Đức Anh lần cuối. Gia quyến của ông trong những phút giây tiễn biệt đã không thể giấu nổi cảm xúc, nhiều người đàn ông cũng bật khóc.

10h50: 

Thủ tướng đọc điếu văn

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đọc điếu văn tại tang lễ nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh. Ảnh: Ngọc Thắng.

“Hôm nay trong niềm tiếc thương vô hạn, Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ cùng đồng bào, đồng chí, gia đình tổ chức trọng thể lễ truy điệu đại tướng Lê Đức Anh về nơi an nghỉ cuối cùng”, người đứng đầu Chính phủ mở đầu lời điếu văn tiễn biệt. Thủ tướng khẳng định Đại tướng Lê Đức Anh là nhà lãnh đạo xuất sắc, có uy tín lớn, là người đảng viên cộng sản kiên trung, luôn hy sinh vì lợi ích của nhân dân. Đại tướng mất đi là tổn thất to lớn, để lại niềm tiếc thương vô hạn trong đồng bào, đồng chí, gia đình và bạn bè quốc tế.

10h45: 

Lễ truy điệu đại tướng Lê Đức Anh bắt đầu. Đại diện ban tổ chức lễ tang trân trọng kính mới các lãnh đạo, nguyên lãnh đạo và đại diện các cơ quan đoàn thể đứng bên phải tang, gia quyến cố Chủ tịch nước đứng bên trái phòng tang theo hướng từ dưới lên.

Ông vừa dứt lời, tiếng nhạc của bài Quốc ca vang lên trang trọng, mọi người có mặt trong nhà tang lễ lặng lẽ cúi đầu tưởng nhớ cố Chủ tịch nước. Lúc này, nhiều người trong gia quyến cố Chủ tịch nước bật khóc, lặng lẽ lau nước mắt.

Trước đó, vào lúc 7h sáng, lễ viếng Đại tướng Lê Đức Anh – bắt đầu đồng thời tại 3 điểm: Nhà Tang lễ Quốc gia số 5 Trần Thánh Tông, Hà Nội; Hội trường Thống Nhất Thành phố Hồ Chí Minh; Hội trường Ủy ban nhân dân tỉnh Thừa Thiên-Huế.

Sau khi làm lễ, thắp hương trước linh cữu, Đoàn lãnh đạo Đảng, Nhà nước đã dành một phút mặc niệm trong tiếng nhạc Hồn tử sĩ và bước chậm rãi vòng quanh linh cữu tiễn biệt Đại tướng Lê Đức Anh. 

Nhiều người tay chắp trước ngực, đầu cúi thấp khi bước đến bên linh cữu cố Chủ tịch nước. Sau đó, chậm rãi tiến đến chia sẻ nỗi đau mất mát với nhiều người trong gia quyến Đại tướng Lê Đức Anh trước khi ngồi vào bàn ghi sổ tang với những lời thương tiếc, xúc động tiễn đưa nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh.

Trong sổ tang, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân viết: “Vô cùng thương tiếc đồng chí Đại tướng Lê Đức Anh – nguyên UVBCH T.Ư, nguyên Chủ tịch nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam. Đồng chí là một nhà chính trị, nhà quân sự lỗi lạc, nhà lãnh đạo tài ba, mẫu mực, giàu lòng nhân ái và cuộc sống giản đơn. Xin vĩnh biệt đồng chí và tiễn đưa đồng chí về nơi yên nghỉ vĩnh hằng”.

Xúc động ghi vào sổ tang, Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc xúc động viết: “Vô cùng thương tiếc đồng chí Đại tướng Lê Đức Anh, nguyên Cố vấn Ban chấp hành Trung ương Đảng, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam - Nhà lãnh đạo xuất sắc với những cống hiến to lớn cho sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước thực hiện nhiệm vụ quốc tế giúp nhân dân Campuchia thoát khỏi thảm họa diệt chủng, cũng như trong công cuộc đổi mới, hội nhập, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa".

Đoàn lãnh đạo Đảng và Nhà nước tại lễ tang Đại tướng Lê Đức Anh. Ảnh: Lê Hiếu.

Nguyên Chủ tịch nước, Đại tướng Lê Đức Anh qua đời lúc 20h10 ngày 22.4 tại nhà số 5A, Hoàng Diệu, Hà Nội.

Sinh năm 1920, tại xã Lộc An (Phú Lộc, Thừa Thiên Huế), Đại tướng Lê Đức Anh là một trong số ít người có sự nghiệp gắn liền với nhiều thời kỳ cách mạng.

Ông vào Đảng Cộng sản Việt Nam năm 1938, từng giữ nhiều chức vụ quan trọng trong các cuộc Kháng chiến chống thực dân Pháp, chống đế quốc Mỹ, chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam và biên giới Phía Bắc.

Năm 1981-1986, ông làm Thứ trưởng Quốc phòng, kiêm tư lệnh quân tình nguyện Việt Nam tại Campuchia; được Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa 5 bầu vào Bộ Chính trị (năm 1982); được thăng quân hàm Đại tướng năm 1984; giữ chức Tổng Tham mưu trưởng quân đội nhân dân Việt Nam từ năm 1986. 

Tháng 2.1987, ông làm Bộ trưởng Quốc phòng. Năm 1992, ông được Quốc hội bầu làm Chủ tịch nước. Từ năm 1997, ông là cố vấn Ban chấp hành Trung ương Đảng đến khi nghỉ hưu năm 2001.

Nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh được khen thưởng: Huân chương Sao vàng, Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Quân công hạng nhất, Huân chương Chiến công hạng nhì, Huân chương Chiến thắng hạng nhất và nhiều huân chương của Liên Xô (cũ), Cu Ba, Campuchia, Lào. Ông là đại biểu Quốc hội khóa: VI, VII, VIII và IX; Ủy viên Trung ương Đảng từ khóa IV đến VIII; Ủy viên Bộ Chính trị khóa: V, VI, VII và VIII.