Nham trám, món đặc sản làng quê Thái Nguyên, nói tên ra nhiều người phát thèm ngay tức khắc

Người dân chia sẻ kinh nghiệm làm món nham trám Hà Châu, huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên.

Về xã Hà Châu (huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên) những ngày tháng 8 này, đâu đâu cũng thấy bà con thu hoạch trám, rồi chở đi các nhà hàng, những điểm tập kết để tiêu thụ. Vừa về tới đầu làng đã nghe thấy những tiếng í ới, tiếng nói cười của bà con nơi đây: "Trám năm nay được giá lắm cô chú ạ".

Trám đen được chế biến thành nhiều món ăn đặc sắc như trám muối, nham trám, trám kho thịt… Trong đó, nham trám đã trở thành món ăn đặc sản nức tiếng của vùng đất Hà Châu.

Theo người dân địa phương, chẳng biết rõ món nham trám này có tự bao giờ, chỉ biết rằng nó được truyền lại từ thời các cụ và con cháu sau này cứ thế gìn giữ.

Bà Nguyễn Thị Viện (xóm Mới, xã Hà Châu, huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên) cho biết, nham trám được chế biến rất công phu với hơn 10 loại nguyên liệu khác nhau. Ngoài nguyên liệu là quả trám đen, nham trám còn gồm cá, củ chuối non, lá gừng, vừng, lạc, thịt ba chỉ, cùi dừa...

Để làm được món nham trám ngon, trước tiên cần lựa chọn những quả trám đen phấn, có mắt to và vàng như mắt sáo.

Trước khi chế biến, trám được rửa sạch rồi cho vào nồi nước nóng khoảng 35^oC để om đến khi trám mềm. Tiếp tục cho trám vào nồi nước muối đã chuẩn bị sẵn, đun to lửa đến khi sôi thì tắt bếp. Sau đó, trám được để ráo nước rồi tách thịt trám ra khỏi hạt và đem xay nhuyễn.

Củ chuối đem thái con chì rồi ngâm vào nước khế chua đã được chuẩn bị sẵn cho trắng và hết vị chát, sau đó vắt hết nước. Cần lựa chọn những củ chuối non được lấy từ cây chuối lá mới ngon ngọt và giòn.

Lá gừng rửa sạch rồi thái nhỏ. Cùi dừa đem nạo thành từng sợi nhỏ. Lạc và vừng được rang chín bỏ vỏ rồi giã nhỏ.

Đối với thịt, nên lựa chọn miếng thịt ba chỉ vừa nạc vừa mỡ sẽ tăng độ ngậy cho món ăn. Thịt sau khi làm sạch để cả miếng to rồi đem nướng trên than hoa đến khi thơm thì mang thái con chì.

Đối với cá, có 2 cách chế biến tùy theo khẩu vị của mỗi người. Cách thứ nhất, đó là lựa chọn những con cá to, tươi sống, nhiều thịt, ít xương đem nướng. Khi cá chín, đem gỡ lấy thịt và cho vào máy xay nhỏ, sau đó đem rang đến khi cá thơm và bông tơi thành ruốc.

Cách thứ 2, đó là dùng cá sống lọc bỏ xương rồi đem thái thành từng lát mỏng trộn với vừng lạc.

Khi đã chuẩn bị nguyên liệu xong xuôi, đầu bếp sẽ trộn đều các nguyên liệu với nhau theo tỷ lệ đã được định sẵn. Món nham trám khi ăn được gói cùng một nguyên liệu không thể thiếu là lá nhội rồi chấm với tương để thưởng thức.

Nham trám Hà Châu khi ăn có vị bùi, ngậy của trám, lạc, vừng, vị ngọt thơm của thịt ba chỉ, cá, cùi dừa, lá gừng, củ chuối và vị chát của lá nhội. Tất cả hòa quyện với nhau tạo nên một hương vị đặc biệt cuốn hút thực khách mà không ở đâu có được.

Nham trám không chỉ là món ăn đặc sản, được người Hà Châu dùng để tiếp đón khách quý tới nhà, mà còn là món ăn truyền thống, "gây thương nhớ" đối với những người con xa quê,

Ông Hoàng Văn Oanh – Chủ tịch UBND xã Hà Châu cho biết, món ăn đặc sản nham trám ngày càng được nhiều người biết đến. Hiện trên địa bàn xã có khoảng 30 hộ sản xuất nham trám để phục vụ nhu cầu của người dân trong và ngoài tỉnh.

Tuy nhiên, đây là mặt hàng tươi sống, thời gian bảo quản không được lâu. Địa phương đang có kế hoạch xây dựng thương hiệu cho sản phẩm này, vừa để quản lý chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm, vừa để đăng ký OCOP cho sản phẩm trong thời gian tới.