Nước sạch cấp cho KDL Đồ Sơn chế từ nguồn nước ô nhiễm nhất Hải Phòng

Ô nhiễm bủa vây

Sông He nằm trọn trong địa phận phường Hòa Nghĩa, quận Dương Kinh, thành phố Hải Phòng vốn dài 2 km nhưng sau được kéo dài thêm 1,4 km nối với kênh ngăn mặn chạy song song với đường 14 cũ (nay là đường 353 - Phạm Văn Đồng). Hai bên bờ Sông He đều là các khu dân cư. Sông He được cung cấp, điều hòa dòng nước bởi các kênh Hòa Bình, Đại Trà, Đức Phong (huyện Kiến Thụy). Song hiện nay, sông He được coi như một túi đựng tất cả các chất thải ô nhiễm từ khu dân cư và các kênh đổ về.

Nhà hàng bên bờ sông He xả thải xuống dòng sông

Theo báo cáo của Công ty Cấp nước Hải Phòng ngày 23.11.2016, vào mùa mưa, do các nguồn nước bẩn đổ về sông, chất lượng nước thô khu vực sông He suy giảm nghiêm trọng, tỷ lệ mẫu đạt chỉ là 13% (năm 2015 là 35%). Mùa khô, các chỉ tiêu ô nhiễm có giảm hơn nhưng vẫn ở mức cao.

Đối với các chỉ tiêu cụ thể, trước đó, năm 2015, công ty kiểm tra nguồn nước cho thấy: Chất lượng nguồn nước sông He cấp cho Trạm cấp nước sông He (ở tổ 2, phường Hòa Nghĩa) có các chỉ số ô nhiễm cao, kéo dài, vượt nhiều lần so với Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia (QCVN) về chất lượng nước mặt cấp cho nhà máy xử lý nước. Trong đó, các chỉ số Amoni, Permangannat, COD (nhu cầu ô xi hóa học), Mangan tăng đột biến. Chất Amoni, chất hữu cơ trong nước đánh giá độ nhiễm bẩn trực tiếp do nước thải sinh hoạt, chất thải động vật và con người. Mangan trong nước tạo nên cặn lắng trong hệ thống cấp nước, làm nước có mầu. Chất lượng nước thô tại 8 vị trí trên sông He, cho thấy: tại vị trí thượng nguồn sông He, lòng sông rộng nhưng hàm lượng chất hữu cơ cao gấp gần 2 lần nước sông Đa Độ do lưu trữ nước thải và nước không được lưu thông. Đoạn sông He qua tổ 1, phường Hòa Nghĩa, nước màu đen và có mùi hôi thối, ô nhiễm hữu cơ cao gấp 8,8 lần và 62,5 lần QCVN, vi khuẩn coliform gấp 332 lần. Đoạn sông He gần đường cao tốc Hà Nội - Hải Phòng, các chỉ số Mangan và chất hữu cơ cao gấp gần 3 lần so với quy định. Các chỉ số này đều nằm trong vùng bảo vệ nguồn nước nên ảnh hưởng trực tiếp đến nguồn nước thô cấp cho Trạm cấp nước sông He.

Nhà dân hai bờ sông He, xả chất thải sinh hoạt xuống sông

Xử lý, sản xuất nước tốn kém, nhiều công đoạn

Theo ông Trần Quốc Tuấn - Trưởng phòng Kế hoạch - Kỹ thuật, Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Đa Độ, hai kênh Đại Trà, Đức Phong cấp nước cho sông He, lưu lượng nước nhỏ, thường xuyên ách tắc dòng chảy có chỉ tiêu về chất hữu cơ rất cao, chủ yếu do xả thải sinh hoạt của khu dân cư của xã Đông Phương và Đại Đồng (huyện Kiến Thụy). Phía thượng nguồn sông He lấy nước từ kênh Hòa Bình (huyện Kiến Thụy). Kênh này cũng tiếp nhận các nguồn thải từ sản xuất và sinh hoạt. Ngoài ra, việc xây dựng đường cao tốc, nhà ở dân cư, trường học… dẫn đến lượng đất, cát nhiễm mặn, thấm xuống sông He.

Hai bên bờ sông He là khu vực dân cư của phường Hòa Nghĩa và phường Anh Dũng (ở mặt đường 353) tập trung. Do đó, nhiều hoạt động xả thải trực tiếp ra hệ thống sông He như: Nước sinh hoạt, các trại chăn nuôi gia súc, gia cầm, các hộ sản xuất thực phẩm như cơ sở làm bún, nuôi gà tại tổ 1, phường Hòa Nghĩa. Một số người chắn đăng nuôi cá (có sử dụng phân gia súc và thuốc diệt bèo tây) tại đoạn sông He qua thôn Hải Phong, phường Hòa Nghĩa. Ngoài ra, hoạt động xả thải từ khu vực đầm nuôi cá ở gầm cầu vượt đường cao tốc và đường 353, các hoạt động sản xuất nông nghiệp xả thải ô nhiễm ra sông. Công ty kiểm soát chất lượng nước nhưng chưa hiệu quả.

Trạm cấp nước sông He

Do ô nhiễm nguồn nước, việc xử lý nước sông He sẽ tốn kém hơn. Theo ông Cao Văn Quý - Phó Tổng giám đốc Công ty CP cấp nước Hải Phòng, để bảo đảm chất lượng nước máy, việc sản xuất nước của Nhà máy nước Đồ Sơn lấy nước thô từ sông He nhiều công đoạn hơn. Việc lọc nước thô được thực hiện 2 lần: Lọc qua Trạm cấp nước sông He rồi chuyển về Nhà máy nước Đồ Sơn lọc lần 2. Điều đáng nói là, theo kế hoạch, Trạm cấp nước sông He vẫn phải duy trì hoạt động khoảng 4-5 năm tới sau khi hoàn thành việc xây dựng Nhà máy nước Hưng Đạo được lấy nước thô từ sông Đa Độ