Phim Tết: Vừa làm vừa lo

Nếu những năm trước, thời điểm này là lúc thị trường phim Tết sôi động nhất, là lúc công bố các dự án “bom tấn” được kỳ vọng khuynh đảo các phòng vé… thì năm nay, số lượng phim Tết lại nghèo nàn một cách đáng ngạc nhiên.

Quý hồ tinh bất quý hồ đa?

Cho đến thời điểm này, mới chỉ có 3 dự án phim xác nhận tham gia cuộc đua phim Tết 2023: “Chị chị em em 2” (đạo diễn Vũ Ngọc Đãng); "Siêu lừa gặp siêu lầy” (đạo diễn Võ Thanh Hòa) và “Nhà bà Nữ” (đạo diễn Trấn Thành). Trước đó, dự án “Cố nội của anh là Thủy tinh” (đạo diễn Đức Thịnh) dù dự định ra mắt dịp Tết nhưng đã đột ngột hoãn với lý do ý tưởng thực hiện khó, cần thêm thời gian.

“Chị chị em em 2” kể về giai thoại của 2 mỹ nhân nức tiếng Sài Gòn những năm 1930: Ba Trà (do Minh Hằng đóng) và Tư Nhị (Ngọc Trinh đóng). Theo đạo diễn Vũ Ngọc Ðãng, phim không bám sát cuộc đời của 2 nhân vật có thật, mà chỉ lấy cảm hứng. Phần kịch tính trong phim cũng được tiết chế, thay vào đó sẽ tập trung vào yếu tố hài hước, tình cảm gia đình, bạn bè tươi sáng để phù hợp với không khí mùa tết. Đạo diễn Vũ Ngọc Đãng cho biết khâu thiết kế bối cảnh và phục trang tiêu tốn rất nhiều tiền. Anh dẫn chứng, toàn bộ bối cảnh Sài Gòn những năm 1920-1930 được dàn dựng lại toàn bộ. Một đại cảnh trong phim có sự tham gia của 300 quần chúng, trong đó người nước ngoài chiếm đến phân nửa.

“Siêu lừa gặp siêu lầy” do đạo diễn Võ Thanh Hòa ấp ủ thực hiện suốt 4 năm qua. Vẫn là một bộ phim hài nhẹ nhàng, phim lật tẩy những trò lừa đảo tinh vi thời nay và gửi thông điệp đừng cả tin ở những điều hào nhoáng bên ngoài. Đoàn phim cho biết, ngoài bối cảnh tại nhiều tỉnh thành ở Việt Nam, phim còn được quay ở nước ngoài.

Sau thành công vang dội của “Bố già”, Trấn Thành tiếp tục trở lại với “Nhà bà Nữ” trong vai trò sản xuất, đạo diễn kiêm diễn viên. Phim xoay quanh gia đình của bà Nữ (diễn viên Lê Giang) - người làm nghề bán bánh canh ở Sài Gòn. Truyện phim khắc họa mối quan hệ phức tạp, đa chiều xảy ra với các thành viên trong gia đình với thông điệp chính "Mỗi gia đình đều có những bí mật". Trấn Thành cho biết, trước đó từng công bố phim Tết mang tên “Mai”. Nhưng vì dự án cần sự đầu tư lớn, việc tuyển chọn diễn viên gặp nhiều khó khăn nên anh quyết định tạm thời bảo lưu.

Dù khiêm tốn về số lượng nhưng “mâm cỗ” phim Tết 2023 đang được kỳ vọng về chất lượng. Bởi nhìn lại thị trường phim Tết 2022, dù có nhiều dự án nhưng không hề có kỷ lục nào được phá vỡ, các suất chiếu đều thưa thớt, ảm đạm. Các phim “Chìa khóa trăm tỉ” (Võ Thanh Hòa đạo diễn), “1990” (Nhất Trung), “Nhà không bán” (Hoàng Tuấn Cường), “Trạng Tí” (Phan Gia Nhật Linh), “Mưu kế thượng lưu” (Trần Bửu Lộc)… đều có doanh thu thấp, không phim nào lọt được vào “câu lạc bộ trăm tỷ”.

Năm vừa qua cũng được cho là “một năm điện ảnh buồn” khi hàng loạt phim chiếu rạp thất thu. Gần đây nhất, bộ phim “Huyền sử vua Đinh” chỉ thu vỏn vẹn 39 triệu đồng sau gần một tuần ra rạp, trở thành một trong những bộ phim thua lỗ thê thảm nhất từ trước đến nay.

Theo thống kê của Box Office, 8 tháng đầu năm 2022 có hơn 30 phim “made in Việt Nam” thua lỗ. Có phim đầu tư 33 tỉ thu về 1,3 tỉ (“Kẻ thứ ba”), đầu tư 60 tỉ thu về 3 tỉ (“578: Phát đạn của kẻ điên”), đầu tư 30 tỉ thu về 5 tỉ (“Maika: Cô bé đến từ hành tinh khác") …, chỉ duy nhất “Em và Trịnh” cán mốc trăm tỉ. Trên các diễn đàn điện ảnh, khán giả cũng nhận định những bộ phim này không có gì đặc sắc, có phim còn kém về chất lượng kịch bản, diễn xuất cũng như lối kể chuyện thiếu sự mới mẻ.

Đã qua thời “chờ Tết mới làm phim”

Đạo diễn Võ Thanh Hòa cho biết câu hỏi lớn nhất anh đặt ra khi thực hiện “Siêu lừa gặp siêu lầy” là với sự thất bại về chất lượng của phim chiếu rạp thời gian qua, liệu tết này khán giả có còn niềm tin vào phim Việt mà ra rạp nữa hay không. “Với phim này, sự kỳ vọng của tôi không nằm ở câu chuyện phim sẽ bán được 70 hay 80 tỷ đồng tiền vé mà tôi muốn làm một cách tốt nhất, nghiêm túc và đam mê”, nam đạo diễn chia sẻ.

Trước đó, tại buổi giới thiệu “Nhà bà Nữ”, Trấn Thành cũng nhấn mạnh: “Tôi muốn tạo thói quen cho khán giả ra rạp mùa Tết để xem phim hay chứ không phải chỉ xem phim cho vui. Phim của tôi hay hay không thì tôi chưa biết, nhưng chắc chắn nó phải là một bộ phim kỹ”.

Thay vì nghĩ đến sự cạnh tranh, hầu như các nhà làm phim Tết năm nay đều cho rằng dịp này để phim Việt chất lượng quay trở lại, lấy niềm tin nơi khán giả. “Tôi mong năm nay thị trường có nhiều phim hay để người xem còn muốn ra rạp nữa. Mong là các phim khác cũng có chất lượng tốt để bù cho một năm phim Việt thất bát”, đạo diễn Vũ Ngọc Đãng thổ lộ.

Lý giải về sự thiếu vắng phim Tết Việt năm nay, đạo diễn Đinh Tuấn Vũ phân tích: phim chiếu rạp đang phải đối đầu với sự soán ngôi của các phim chiếu trên nền tảng số. Việc phát hành đĩa và online thường ít rủi ro hơn phim chiếu rạp, vì thế được nhiều nhà sản xuất chưa đủ tiềm lực hoặc chưa sẵn sàng cho phim chiếu rạp lựa chọn. 

Và cũng có nhiều nhà sản xuất chỉ quan tâm đến thị trường phát hành băng đĩa mà không có ý định lấn sân, bởi họ muốn phim của mình đến được với những khán giả ở nhiều miền xa trên cả nước, những nơi mà rạp chiếu phim chưa xuất hiện.

Cũng theo vị đạo diễn này, trước đây, thị trường điện ảnh Việt Nam có mỗi mùa phim Tết, mọi người làm phim chiếu Tết vì đó là thời điểm tốt nhất để có doanh thu khả quan. Nhưng hiện nay, phim Việt có thể phát hành quanh năm mà vẫn được khán giả đón nhận, quan tâm, thích thú nếu phim hay.

Thực tế những năm qua, phim thành công, có doanh thu trăm tỉ, được khán giả đón nhận luôn là những phim hoàn thiện từ nội dung đến hình thức, mang đến người xem câu chuyện đậm tính nhân văn. Không phải cứ đến mùa phim tết mới có phim hay mà rải rác ở nhiều thời điểm trong năm, đã xuất hiện những bộ phim chất lượng, hút khán giả. Điều này cũng là một lý do khiến cho thị trường phim Tết không phải là sáng giá nhất để nhà đầu tư làm phim. Ngoài ra, nếu các phim chiếu Tết trước đây chủ yếu là hài nhảm thì bây giờ đã chú trọng đến những tình huống hài trí tuệ. Những “cú tát” về doanh thu khiến họ phải suy nghĩ nghiêm túc hơn, dành nhiều thời gian hơn để chăm chút, đầu tư chiều sâu cho các dự án.