Rau sam có phải là rau dại, rau sam có công dụng gì mà từ rau nhà nghèo nay nhà giàu cũng săn lùng?

Những đám rau dại xanh mướt làm tôi nhớ đến những ngày còn nhỏ, mỗi khi tan học về nhà, tôi thường theo mẹ ra sau vườn hái rau. 

Mùa mưa về mang theo những trận mưa ồ ạt phủ trắng vùng quê nghèo. Cây cối sau mưa gió ngã rạp, xác xơ, nhưng những đám rau dại vẫn cố bám lấy đất để đâm chồi, vươn nhánh. 

Tôi hái rau dại cùng mẹ, người dặn tôi hãy sống như những cây rau dại, dù sinh ra trong nghèo khó nhưng phải biết vươn lên mạnh mẽ trước sóng gió cuộc đời.

Những ngày dịch COVID-19, tôi trở về bên căn nhà nhỏ nơi có bàn tay ấm áp của mẹ dắt tôi qua bao mùa mưa nắng. Ở bên mẹ, tôi thích được cùng mẹ hái rau dại sau vườn, nấu nướng những món ăn ngon từ đồng quê. 

Bữa cơm nhà tuy đạm bạc chỉ là canh rau má nấu với tép đồng, dĩa rau đắng luộc, cùng mớ cá rô ngoài mé sông đem nướng trên than hồng, vậy mà ngon đến lạ. Rau dại trở thành một món ăn gần gũi, góp mặt trong những bữa cơm của gia đình tôi, lặng thầm sưởi ấm trái tim của mỗi người bằng cái mộc mạc đơn sơ, cái tình thảo thơm keo sơn, gắn kết.

Ngoài làm thức ăn cho người và gia súc, có những loài rau dại còn là vị thuốc quý trong kho tàng kinh nghiệm của người xưa để lại. 

Rau má giúp thanh nhiệt, giải độc. Rau càng cua chứa nhiều kali, canxi giúp xương chắc khỏe. Rau sam gần gũi với tôi không chỉ ở món canh nấu với tép đồng, mà tôi còn đem rau sam giã nhuyễn, vắt lấy nước, pha nước tắm cho con khi bị rôm sảy. Kinh nghiệm về công dụng của rau sam ấy tôi học được từ bà ngoại và mẹ. Những đám rau dại xanh mướt mang trong mình hồn cốt của quê hương, gần gũi với người quê từ bữa ăn đến đời sống hàng ngày.

Giữa thời điểm dịch bệnh, người quê san sẻ với nhau cọng rau, con cá. Rau dại tuy nhỏ bé, đời thường, nhưng nhờ chúng mà dù phải giữ khoảng cách nhưng tình làng nghĩa xóm vẫn thêm bền chặt. 

Nhìn rổ rau mẹ đặt ở góc bếp, tôi lại nhớ đến câu ca dao: “Giàu như người ta ăn cơm với cá/ Khó như em ăn rau má, cua đồng/ Dù cho chờ đợi mấy đông/ Đắng cay cũng chịu, mặn nồng cũng cam”. Người quê như cây rau dại, tuy chất phác, chân phương mà mạnh mẽ, nghĩa tình, bao đời “gừng cay muối mặn” gắn bó sắt son…