“Siết” room tín dụng, nhiều ngân hàng sẽ phải điều chỉnh lợi nhuận?

Trao đổi với Dân Việt, TS LS Bùi Quang Tín (ảnh), chuyên gia tài chính khẳng định: “Trên 80% bình quân ở các NHTM, nguồn thu của họ đến từ cấp tín dụng, chủ yếu là cho vay. Trong đó, đâu đó ở một vài ngân hàng thì nguồn thu đến từ dịch vụ, dao động từ 15-30%; còn lại phần lớn là nguồn thu từ cấp tín dụng (khoảng 70-80%). Vì vậy, nếu NHNN “siết” room tín dụng xuống 15,5-16% như hiện nay thì chắc chắn lợi nhuận các ngân hàng trong điều kiện nguồn thu từ dịch vụ tăng chưa kịp, thì họ sẽ phải điều chỉnh chỉ tiêu hoạt động kinh doanh”.

Thưa ông, tăng trưởng tín dụng năm 2018 được đánh giá là thấp nhất trong vòng 4 năm qua, điều này liệu có ảnh hưởng gì đến kết quả kinh doanh của các ngân hàng năm 2018 này?

Mới đây, công bố của NHNN cho thấy, tăng trưởng tín dụng cho đến thời điểm cuối năm 2018 chỉ từ 15,5-16%, mức tăng trưởng tín dụng này được xem là rất thấp, nó đang tạo ra sự bất lợi cho hoạt động kinh doanh các ngân hàng thương mại (NHTM) hiện nay.

Có thể nói, đến cuối tháng 11 vừa qua, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã nới room tín dụng cho 4 NHTM có hiệu quả kinh doanh tốt, đã tích cực trong vấn đề tăng vốn, tích cực trong việc xử lý nợ xấu,... trong đó có Techcombank được nới room lên mức 20%. Tuy nhiên, nhìn chung hầu hết các NHTM đang bị NHNN giới hạn room tăng trưởng tín dụng, đây được xem là một động thái trong chính sách tiền tệ của NHNN (1 trong 5 công cụ điều hành). Chắc chắn các NHTM sau khi tiếp nhận định hướng mới của NHNN thì trong thời gian tới sẽ phải điều chỉnh hoạt động kinh doanh của họ.

Đặc biệt, trong những năm gần đây, nguồn thu chủ yếu của các NHTM vẫn là đến từ cấp tín dụng, có ngân hàng có nguồn thu tăng từ 80-90% từ hoạt động tín dụng, cho nên nếu NHNN giới hạn room tín dụng thì lợi nhuận các NH trong năm 2018 sẽ điều chỉnh giảm rất lớn. Chẳng hạn như Vietinbank mới đây đã điều chỉnh mức tăng trưởng lợi nhuận trên 10.000 tỷ xuống mức gần 6.700 tỷ cho năm 2018, và chắc chắn các NHTM khác cũng phải điều chỉnh các chỉ tiêu kinh doanh để phù hợp với công cụ điều hành chính sách tiền tệ của NHNN.

Hiện nay, có hiện tượng “hồi hương” của nhiều khoản nợ xấu, đó là tình trạng nhiều khoản nợ bán cho VAMC nhưng giờ được đáo nợ lại, liệu những khoản nợ này có trở thành “khối u” của các ngân hàng thương mại?

Chính xác là những khoản nợ NHTM bán cho VAMC thời gian qua thì gần như VAMC không xử lý được, mà chủ yếu trên 80% các khoản nợ NHTM bán cho VAMC đều do NHTM tự giải quyết. Thời gian vừa qua, rất nhiều ngân hàng đã mua lại nhiều khoản nợ xấu đã bán, thậm chí là các khoản nợ chưa đáo hạn thì các NHTM tự mua lại các khoản nợ đó từ VAMC vì thực tế cách thức quản lý, cách thức xử lý nợ của VAMC chưa hiệu quả, không bằng so với các NHTM, vì vậy mới có hiện tượng “hồi hương” các khoản nợ xấu này.

Tất nhiên, khi “hồi hương” các khoản nợ xấu này thì sẽ làm tăng trích lập dự phòng và sẽ làm giảm lợi nhuận.

Tuy nhiên, cần lưu ý là các NHTM hiện nay cũng đang đưa ra phương án tự chủ động xử lý các khoản nợ xấu vì chắc chắn rằng trong năm 2019 phía NHNN sẽ yêu cầu các NHTM tự xử lý các khoản nợ xấu hơn là bán cho VAMC và dần dần những khoản như trái phiếu đặc biệt bán cho VACM sẽ được chuyển sang cơ chế mua bán theo giá thị trường để đáp ứng quy định mới theo cách thức quản lý của VAMC.

Việc “siết” room tín dụng sẽ ảnh hưởng thế nào đến bức tranh lợi nhuận ngành ngân hàng năm 2019, thưa ông?

Có nhiều nguyên nhân, chẳng hạn như việc nợ xấu “hồi hương” đã đề cập ở trên, hoặc tỷ lệ nợ xấu tính đến hết tháng 11 vừa qua đã tăng lên khoảng 18% so với cuối năm 2017, cho nên chắc chắn rằng lợi nhuận năm 2018 và kể cả lợi nhuận năm 2019 ở các ngân hàng sẽ phải dè dặt hơn. Các ngân hàng sẽ phải dè chừng hơn, phải căn cứ vào room tăng trưởng tín dụng của NHNN, cách thức xử lý nợ xấu cũng như các phương thức để tăng nguồn thu từ hoạt động dịch vụ... để đưa ra chỉ tiêu lợi nhuận phù hợp và chắc chắn lợi nhuận của các ngân hàng năm 2019 sẽ không được tốt như năm 2018.

Thêm vào đó, giá trị cổ phiếu của các NHTM cũng có thể sẽ bị ảnh hưởng nhiều từ việc “siết” room tín dụng trong năm 2019.

Xin cảm ơn ông!