Thiếu sót hay phạm tội?

Vụ “đánh tráo” thủy tinh thể tại Bệnh viện Mắt Hà Nội do bác sĩ Thủy tố cáo dù đã xảy ra từ lâu nhưng lại làm dư luận nóng lên vài ngày qua. Dù “thành phố Hà Nội đã chỉ đạo giải quyết nhiều lần nhưng chị Thủy không hài lòng với kết luận thanh tra” nên mới có sự trở lại của vụ này, báo chí nêu ý kiến của Bí thư Thành ủy Hà Nội và ông “sẽ giao cho thanh tra liên ngành vào cuộc”.

Bên tố cáo, bác sĩ Nguyễn Thị Thu Thủy cho rằng Bệnh viện Mắt Hà Nội đã mổ 3.000 ca và việc đánh tráo thủy tinh thể và dịch nhầy đã làm thiệt hại cho các bệnh nhân hàng tỷ đồng.

Thanh tra Y tế Hà Nội cũng thừa nhận có 703 ca bị đánh tráo thủy tinh thể, nhưng cho rằng “chưa phát hiện thấy có bộ phận và cá nhân nào có biểu hiện tiêu cực vụ lợi hoặc làm thất thoát tài sản đơn vị”, tuy có “một số thiếu sót, tồn tại nhưng chưa đến mức độ để xem xét kỷ luật”.

Bác sĩ Thủy không đồng ý với đánh giá “thiếu sót” đó. Bên bị tố cáo - Giám đốc Bệnh viện Mắt Hà Nội bác bỏ chuyện tố cáo và dọa “bệnh viện sẵn sàng kiện” bác sĩ Thủy vì chuyện tố cáo sai.

Người dân chẳng biết đầu cua tai nheo ra sao.

Nếu thông tin đánh tráo thủy tinh thể là đúng, thì Bệnh viện Mắt Hà Nội đã phạm tội gian lận hàng hóa (thay thủy tinh thể Mỹ bằng thủy tinh thể nhập từ nước khác). Chí ít thanh tra công nhận có 703 vụ đánh tráo, như thế tội gian lận đã rành rành.

Bà giám đốc không phủ nhận việc dùng thủy tinh thể rẻ mà chỉ dẫn chiếu đánh giá của Bệnh viện Mắt Trung ương rằng không ai đánh giá thủy tinh thể này tốt hơn thủy tinh thể kia. Trong mọi trường hợp bệnh viện đã không minh bạch về giá cả (thủy tinh thể, dịch nhầy, giá dịch vụ) để cho bệnh nhân biết rõ trước khi lựa chọn, tức là bệnh viện đã tước mất quyền lựa chọn của khách hàng. Chiểu theo luật dân sự hay thương mại, có thể có cơ sở để quy các tội đó cho bệnh viện. Thanh tra đã không lưu ý đến chuyện này mà chỉ chú ý đến việc có tư túi cá nhân hay không. Dẫu không có tư túi cá nhân thì việc đánh tráo vật liệu phải bị coi là hành vi lừa đảo để trục lợi.

Bộ Y tế nên có những quy định buộc các bệnh viện minh bạch về giá cả để tránh việc lợi dụng móc túi bệnh nhân. Kết luận thanh tra cũng nên được công bố công khai để người dân có thể đánh giá liệu thanh tra có vô tư hay không, liệu có “tham nhũng trong phòng chống tham nhũng hay không”.

Không làm rõ đúng sai trong vụ này và các vụ tương tự chỉ hủy hoại lòng tin của người dân vào hệ thống y tế nói riêng và vào Nhà nước nói chung. Và đó là việc vô cùng tai hại cần phải hết sức tránh.