Trung tướng Nguyễn Hải Trung: "Vật chứng huỷ không huỷ được, phải giữ khư khư"

Sáng 30/10, Quốc hội thảo luận tại tổ về dự thảo Nghị quyết thí điểm xử lý vật chứng, tài sản trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử một số vụ việc, vụ án hình sự.

"Có những vụ án máy móc để vài năm thành sắt vụn"

Đại biểu Nguyễn Anh Trí (đoàn Hà Nội) chỉ ra thực tiễn, cách đây không lâu Giám đốc một bệnh viện bị bắt giam, máy móc, thiết bị liên quan gần như bị đóng băng trong khi nhu cầu cần dùng hàng ngày rất lớn.

"Sự việc này đã gây ra chấn động trong xã hội. Nhìn số máy móc thiết bị đó nằm im, thật sự rất tiếc", đại biểu Trí nói.

Ông Trí cũng dẫn ví dụ "kỳ án" gỗ trắc tại Quảng Trị đã được đề cập nhiều lần trong 2 khóa Quốc hội.

"Tôi thấy những bãi xe hoặc gỗ tang vật bị mục nát, trở thành gánh nặng rất lớn, tốn kém cho xã hội. Giữ tài sản kiểu để lại thành đống thì hỏng hết cả", ông Trí nói. 

Từ đó, đại biểu Anh Trí cho rằng việc ban hành Nghị quyết về xử lý vật chứng, tài sản trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử một số vụ việc, vụ án hình sự là cấp thiết. Các điều khoản đưa ra trong nghị quyết rất bao trùm nhưng vấn đề làm sao tổ chức thực hiện cho tốt.

"Tôi mong sau 3 năm, hoặc có thể sớm hơn, nghị quyết thí điểm này có thể trở thành luật để thực hiện", ông Trí nói.

Đại biểu Nguyễn Hữu Chính, nguyên Chánh án Tòa án nhân dân TP.Hà Nội đề xuất sớm ban hành nghị quyết, bởi quy định hiện hành vô cùng bất cập, gây bất lợi cho bị cáo, bị hại.

Theo quy định, khi khởi tố vụ án, cơ quan điều tra có quyền phong tỏa, kê biên tài sản. Song, cơ quan cuối cùng giải quyết số tài sản này lại là do tòa án, thời gian rất lâu, thông thường kéo dài 1 - 2 năm gây hư hỏng vật chứng.

Cụ thể như vụ án cựu Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai Nguyễn Quốc Anh, có thiết bị y tế 40 tỷ đồng bị phong tỏa kê biên. Nhưng sau xử lý vụ án, điều chuyển cho bệnh viện khác cũng không ai dám nhận phải bỏ không. 

"Có những vụ án máy móc để vài năm thành sắt vụn", ông Chính phản ánh và cho rằng không chỉ giới hạn xử lý ở các vụ án tham nhũng mà nên mở rộng phạm vi.

"Có những vật chứng từ nhiều năm nay gây lãng phí"

Tham gia ý kiến, Trung tướng Nguyễn Hải Trung - Giám đốc Công an TP.Hà Nội cho rằng, việc ban hành Nghị quyết là rất cần thiết.

Theo Trung tướng Nguyễn Hải Trung, thực tế hiện nay Công an TP.Hà Nội đang hàng ngày hàng giờ phải quản lý, xử lý khối lượng vật chứng rất lớn, có những vật chứng từ nhiều năm nay gây lãng phí.

"Lãng phí thứ nhất là lãng phí chính giá trị tài sản của vật chứng. Có những tài sản để lâu quá, mất giá trị, bây giờ chủ phương tiện không thèm để ý đến, coi như bỏ luôn. Trong khi đó, thanh lý không thanh lý được, huỷ không huỷ được, phải giữ khư khư rất lãng phí", ông Trung nói.

Lãng phí thứ hai là phải có kho vật chứng, theo ông Trung hiện nay Công an thành phố phải có kho vật chứng chung, các quận, huyện phải có kho vật chứng của cơ quan điều tra cấp quận, huyện.

Các quận nội thành lấy đâu ra đất để xây dựng kho vật chứng theo quy chuẩn? Hơn nữa, trong chương trình cải cách tư pháp, thành phố phải có kho vật chứng cả về hình sự, dân sự nhưng chưa có kho hoặc có nhưng không đáp ứng về diện tích, tiêu chuẩn.

Lãng phí thứ ba là phải bố trí người trông coi kho vật chứng. Theo quy định, việc quản lý trông coi là công an, xử lý tài sản lại là toà án.

"Mới đây, chúng tôi đã nhận mấy chục tấn đất hiếm trong một vụ án và phải xây nhà tạm để lưu giữ. Dù là nhà tạm nhưng vẫn phải đảm bảo chất lượng, tránh thất thoát, mất mát. Trong khi đó, để trông coi không chỉ 1 - 2 người. Nếu đối chiếu với quy định mới nhất, đây là vấn đề rất vướng mắc, rất bất cập, rất khó khăn, bức xúc", ông Trung nói.

Từ phân tích trên, Giám đốc Công an TP.Hà Nội Nguyễn Hải Trung khẳng định, việc ban hành Nghị quyết của Quốc hội thí điểm xử lý vật chứng, tài sản trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử một số vụ việc, vụ án hình sự là rất cần thiết.

Tuy nhiên, theo tờ trình và dự thảo Nghị quyết, ông Trung cho rằng phạm vi điều chỉnh của Nghị quyết còn quá hẹp, chỉ áp dụng với một số vụ án của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, tiêu cực nên chưa đại diện được hết các vụ việc để rút ra cái chung.

Theo ông Trung, sau khi triển khai thí điểm Nghị quyết phải tính toán mở rộng phạm vi điều chỉnh, thậm chí phải ban hành luật.

"Hơn nữa, thời gian thí điểm 3 năm quá lâu, đã coi là điểm nghẽn thì phải khẩn trương giải quyết, tháo gỡ theo đúng tinh thần chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư và Quốc hội", ông Trung nhấn mạnh.