Ai đang đẩy Belarus vào NATO?

Sputnik đã tìm hiểu lý do tại sao  người ta đang cố gắng chuyển các cuộc biểu tình của Belarus thành chiều hướng chống Nga.

Yêu cầu hỗn độn

Họ bắt đầu nói về sự cần thiết phải đoàn kết các đối thủ của chính phủ hiện tại ngay sau cuộc bầu cử. Nhưng không dễ để thành lập một trụ sở thống nhất đối lập. Không có những nhà lãnh có khả năng tập hợp những người biểu tình và đưa ra các yêu cầu chung.

Các cựu ứng viên tổng thống cũng thừa nhận vấn đề. Trong chiến dịch tranh cử, Svetlana Tikhanovskaya lặp lại rằng cô sẵn sàng trở thành một biểu tượng, nhưng không phải là một nhà lãnh đạo của phong trào. Hơn nữa, cô ấy còn lên tiếng phản đối bạo loạn. Nếu các nhà báo phương Tây bây giờ gọi Tikhanovskaya là “thủ lĩnh của những người biểu tình” thì người Belarus đính chính: “Cô ấy là một biểu tượng”.

Khi các cuộc đình công bắt đầu xảy ra tại các xí nghiệp công nghiệp lớn ở Belarus, công nhân đưa ra các yêu cầu khác nhau, đôi khi mâu thuẫn lẫn nhau, điều này chỉ làm tăng thêm sự  hỗn độn và giao động.

"Tư nhân hóa doanh nghiệp!" - một số người kêu gọi. "Giữ chỗ làm và không cắt giảm lương!"- Những người khác hét lên. "Nhà nước phải duy trì kiểm soát sản xuất",  những người khác nói.

Những người biểu tình trên đường phố ở các thành phố của Belarus tiếp tục đòi ông Lukashenko từ chức. Nhưng không có chương trình chính trị nhất quán nào được đưa ra. 

Hội đồng điều phối thiếu kế hoạch

Ứng cử viên tổng thống thất bại Valery Tsepkalo ngày 12/8 đã tuyên bố thành lập Mặt trận Cứu quốc, một tổ chức được cho là đoàn kết tất cả những người chống đối Lukashenko và trở thành kiểu   chính phủ lưu vong.

"Nhiệm vụ chính của chúng tôi là tổ chức bầu cử công bằng, không công nhận Lukashenko là tổng thống hợp pháp, xác nhận Tikhanovskaya vào vị trí tổng thống và tổ chức một cuộc bầu cử khác", - Tsepkalo giải thích.

"Mặt trận" dự định hoạt động không phải ở Belarus, mà ở nước ngoài, vì Tsepkalo đã phải rời Minsk do bị cáo buộc hối lộ khi còn là người đứng đầu cơ quan quản lý Khu công nghệ cao.

Tsepkalo lưu ý: “Tôi không thể quay trở lại Belarus lúc này. Nhưng tôi đã gặp các nhà lãnh đạo cộng đồng hải ngoại ở Nga, Ukraina, Ba Lan. Họ quyết tâm giúp đỡ người Belarus”, Tsepkalo lưu ý.

Sau khi chuyển đến Litva, Svetlana Tikhanovskaya đề xuất thành lập một hội đồng điều phối để chuyển giao quyền lực. Tham gia Hội đồng bao gồm "tập thể lao động, đảng, công đoàn và các tổ chức xã hội dân sự".

Và như vậy trụ sở chính của Tikhanovskaya đã trình bày thành phần sơ bộ của hội đồng này. 36 người - nhà văn, nhà hoạt động nhân quyền, nhà khoa học và nhà hoạt động văn hóa, đại diện trụ sở của các ứng cử viên đối lập.

Tuy nhiên, cả Tikhanovskaya và Tsepkalo vẫn chưa có chương trình hay kế hoạch hành động. Để tránh nhầm lẫn, các chính trị gia đồng ý điều kiện: hội đồng điều phối sẽ thương lượng với Lukashenko.

"Với mục đích tổ chức chuyển giao quyền lực",  Tsepkalo nhấn mạnh một lần nữa. Phe đối lập chưa đưa ra bất kỳ yêu cầu nào khác.

Cắt đứt với Nga

Sau khi ông Lukashenko bày tỏ sự sẵn sàng chia sẻ quyền lực, các trung tâm đối lập mới đã xuất hiện trong nước. Không giống như Tikhanovskaya và Tsepkalo, họ ngay lập tức bắt tay vào việc định hình chương trình nghị sự.

Ồn ào nhất là “Gói cải cách đối với Belarus”. Bước đầu tiên là đưa biên giới với Nga vào diện kiểm soát đặc biệt, tắt truyền hình Nga, rời khỏi Tổ chức Hiệp ước an ninh tập thể (ODKB) và  tiến hành giáo dục bằng tiếng Belarus.  Nhóm tác giả của bộ tài liệu đang xem xét nghiêm túc ý tưởng Belarus gia nhập NATO. Hơn nữa, họ đang kêu gọi một cuộc "giải trừ cộng đồng toàn diện" của đất nước và  đưa lá cờ trắng-đỏ-trắng trở lại.

Điểm đặc biệt là an ninh năng lượng. Chính phủ mới nên giảm bớt sự phụ thuộc vào dầu khí của Nga và chuyển Belarus sang nhiên liệu hóa lỏng được cung cấp từ Mỹ cho Đông Âu.

Mối đe dọa chính đối với an ninh quốc gia là "chính sách đối ngoại hiếu chiến của Nga và sự tham gia của Belarus vào các dự án hội nhập thời hậu Xô Viết dưới sự bảo trợ của Moscow".

Tất cả những điều này đã gây ra sự ngạc nhiên không chỉ trong giới quyền lực, mà còn đối với nhiều người phản đối. Có rất ít thông tin về trình biên dịch của "gói hồi sức". Được biết, một trong những tác giả là bác sĩ hồi sức Belarus Andrei Vitushko, nhà phê bình lâu năm chống Lukashenko.

Vitushko cũng nằm trong Hội đồng điều phối của Tikhanovskaya. Tuy nhiên, không có xác nhận rằng chính cấu trúc này đã công bố "gói hồi sức" được nêu ra. Tài liệu xuất hiện trên Internet, sau đó nó đột ngột bị xóa và bây giờ nó chỉ còn lại trong bộ nhớ cache của Google.

Kế hoạch không tưởng

"Gói" gợi nhớ đến Ukraine những năm 2014-2015. Sau Maidan, ở đó họ chỉ nói về việc cảnh vệ nghiêm ngặt ở biên giới Nga-Ukraine và tăng tốc gia nhập EU và NATO,- Evgeny Preigerman, Giám đốc Hội đồng quan hệ đối ngoại lập luận trong cuộc đàm thoại với Sputnik.

Tuy nhiên, chuyên gia lưu ý: "Các cải cách của Ukraine phản ánh  tranh luận chính trị nội bộ, tài liệu của Belarus không liên quan với thực tế".

"Không có tình cảm chống Nga hoặc chủ nghĩa dân tộc rõ ràng ở Belarus. Xã hội hiểu rằng không thể thiếu sự ủng hộ của Nga. Ngay cả khi Lukashenko rời bỏ quyền lực, các nhà lãnh đạo mới trước hết sẽ phải gánh vác kinh tế. Và cho đến nay không thể khẳng định rằng các đối tác phương Tây sẽ cung cấp hỗ trợ kịp thời. Có nghĩa là: định hướng kinh tế đối với Moscow sẽ vẫn được duy trì, bất kể phe đối lập nói gì bây giờ", Preigerman nhấn mạnh. 

Nhà khoa học chính trị kết nối việc công bố "gói hồi sức" với thực tế là không có sự hiểu biết trong các nhóm phản đối về việc tiến hành thương lượng và những gì phải làm sau khi chuyển giao quyền lực. Những người được gọi là những người theo chủ nghĩa chống đối chuyên nghiệp, những người trước đây đã phản đối Lukashenko, đang cố gắng tận dụng điều này.

"Bây giờ đội cận vệ già này biến tất cả những ý tưởng cũ thành mới và tìm cách áp đặt chúng lên trụ sở của Tikhanovskaya. Vì không có sự rõ ràng về các hành động tiếp theo, những tài liệu này được chấp nhận để xem xét. Nhưng rõ ràng, chúng không thực sự đi sâu vào thực chất", Preigerman kết luận.

Nhà khoa học chính trị và nhà kinh tế Belarus Dmitry Bolkunets tin rằng "gói" là bản sao của các chương trình được viết vào những năm 90.

Ông giải thích với Sputnik: "Tài liệu được chuẩn bị bởi những người đối lập, những người đã không thể hiện mình theo bất kỳ cách nào trong 1/4 thế kỷ qua. Trong suốt các cuộc bầu cử, họ đã ẩn trong bóng tối và giờ họ đang cố gắng tuyên bố về bản thân một lần nữa".

Chuyên gia nghi ngờ rằng những người này sẽ có thể lãnh đạo đất nước.

"Tikhanovskaya sẽ không thể cầm quyền từ Vilnius. Vì vậy, tôi sẽ không xem xét những" gói "này một cách nghiêm túc",  Bolkunets nói.

Các chuyên gia được Sputnik phỏng vấn đều nhất trí  với ý kiến rằng: bất kể ai thay thế Lukashenko, nếu không có sự hỗ trợ của Nga, Belarus sẽ rơi vào tình trạng quốc gia phá sản. Và không một "gói" nào có thể "cấp cứu" được nó.