Bảo vật Quốc gia gần 600 tuổi trên đền thờ vua Lê Thái Tổ soi bóng nước sông Đà ở Lai Châu

Toạ lạc ngay bên bờ Sông Đà hùng vĩ, thuộc huyện Nậm Nhùn, tỉnh Lai Châu, đền thờ Vua Lê Lợi là nơi lưu giữ báu vật Bia Cổ Hoài Lai của vua Lê trong cuộc chiến dẹp loạn vùng Tây Bắc cách đây gần 600 năm.

Đền thờ vua Lê Thái Tổ được dựng lên nhằm tưởng nhớ công lao của vị Anh hùng dân tộc Lê Lợi - người đã có công dẹp loạn vùng Tây Bắc.

Địa điểm lưu niệm vua Lê Thái Tổ nằm trên địa phận 2 xã:Lê Lợi và Pú Đao, cách trung tâm thành phố Lai Châu 110km về phía Tây Nam. 

Di tích được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng Di tích cấp Quốc gia theo Quyết định số 218/QĐ - BVHTTDL ngày 23/01/2017.

Di tích có diện tích khoảng 2,4 ha, bao gồm một số hạng mục được bố cục trên mặt bằng tổng thể với tổng diện tích khoảng 500 m2. 

Cụm kiến trúc gồm cổng Tam quan xây kiểu 2 trụ nằm thẳng đứng; Nghi môn; sân chính; nhà che bia và khu đền thờ. Xung quanh khuôn viên có trồng hệ thống cây xanh và cây lưu niệm.

Đội tế làm lễ tại Lễ hội Đền thờ Vua Lê Thái Tổ, tọa lạc bên sông Đà hùng vĩ, trên địa phận 2 xã Lê Lợi và xã Pú Đao, cách trung tâm thành phố Lai Châu 110km về phía Tây Nam.

Trong quần thể di tích có Bảo vật Quốc gia: Bia Vua Lê Thái Tổ - Bia cổ hoài lai được Thủ tướng Chính phủ Công nhận bảo vật quốc gia đợt 5 năm 2016 tại Quyết định số 2496/QĐ-TTg ngày 22/12/2016 của Thủ tướng Chính phủ.

Năm 2009 văn bia đã được khoan cắt ra khỏi vách đá Pú Huổi Chỏ tạo thành khối đá lớn có trọng lượng trên 15 tấn. Năm 2012 văn bia được di chuyển đến vị trí hiện nay cách vị trí cũ 500m.

Bia Vua Lê Thái Tổ là hiện thân của kiểu văn bia Ma nhai (một trong những hình thức văn bia thuộc loại ít, quý hiếm ở nước ta hiện nay); văn bia là tài sản vô giá, là diện mạo văn hóa của đất nước, địa phương có giá trị đặc biệt quý hiếm, tiêu biểu, là hiện vật gốc độc bản có hình thức độc đáo và có giá trị đặc biệt liên quan đến sự kiện lịch sử quan trọng của đất nước, đến sự nghiệp của anh hùng dân tộc Lê Lợi, là tác phẩm nghệ thuật có giá trị lịch sử, nhân văn... Nội dung văn bia thể hiện ý chí bảo vệ sự thống nhất giang sơn:

Đất đai hiểm trở từ nay không còn

Sông núi từ nay nhập vào bản đồ

Đề thơ khắc vào núi đá

Trấn giữ phía Tây nước Việt ta.

Hiện nay, bia Vua Lê Thái Tổ đã được làm thành 3 phiên bản: Một bản được tỉnh Lai Châu đặt tại Đền thờ Lê Lợi (Thành phố Lai Châu, tỉnh Lai Châu); một bản tặng di tích Tượng đài Lê Thái Tổ tại Hà Nội và một bản tặng tỉnh Thanh Hóa, đặt long trọng trong khuôn viên Ban Quản lý Khu di tích lịch sử Lam Kinh, huyện Thọ Xuân.