Chọn công nghệ nào cho đường sắt cao tốc Bắc – Nam?

Chọn công nghệ nào cho đường sắt cao tốc Bắc – Nam? (Ảnh: IT)

Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể cho biết, đến thời điểm này, các cơ quan thuộc Bộ GTVT cùng với Tư vấn đã nghiên cứu báo cáo Bộ nhiều lần về Dự án ĐSTĐC Bắc - Nam, Thứ trưởng phụ trách Nguyễn Ngọc Đông cũng đã tích cực chỉ đạo hoàn thiện nghiên cứu tiền khả thi trong năm 2018 để sớm báo cáo Thủ tướng Chính phủ cho ý kiến thống nhất trước khi trình Quốc hội vào năm 2019.

Do đó, việc lấy ý kiến góp ý từ nhà khoa học, chuyên gia, đại diện các cơ quan, đơn vị liên quan để lựa chọn công nghệ, hình thức vận tải đề xuất áp dụng ở Việt Nam ở thời điểm này là hết sức quang trọng. “Đây là những vấn đề chúng ta phải nghiên cứu, đánh giá để báo cáo Chính phủ, Quốc hội. Do đó cần phân tích, so sánh ưu, nhược điểm của từng công nghệ, độ bền ra sao, công nghệ nào phù hợp với Việt Nam”, ông Thể nói. 

Theo đại diện Liên danh tư vấn (Tedi-Tricc-Tedisouth) cho biết: Trên cơ sở nghiên cứu, Tư vấn đánh giá, hiện nay có 2 xu hướng công nghệ đối với đoàn tàu tốc độ cao là sử dụng động lực phân tán và động lực tập trung. Cụ thể, công nghệ tập trung chỉ có 2 toa động lực nằm ở hai đầu đoàn tàu (kéo - đầy). Công nghệ phân tán là trong một đoàn tàu có nhiều toa động lực, được đánh giá có nhiều ưu điểm hơn như do các thiết bị phân tán nên tải trọng trục của đoàn tàu nhẹ làm giảm quy mô đầu tư công trình, hệ số an toàn, sức chuyên chở lớn, tiêu thụ ít điện năng hơn... 

Do những ưu việt của hệ thống động lực phân tán nên ngoài các nước tự nghiên cứu công nghệ hoặc lựa chọn để phát triển công nghệ đoàn tàu tốc độ cao như Nhật, Trung Quốc, Đài Loan, Ấn Độ… thì các nước sử dụng động lực tập trung như Đức, Pháp đang có xu hướng chuyển sang công nghệ phân tán. Trên nguyên tắc lựa chọn đảm bảo tính đồng bộ, tiếp cận các công nghệ tiên tiến, thuận lợi cho việc tiếp nhận, chuyển giao, Tư vấn kiến nghị áp dụng mô hình công nghệ đoàn tàu sử dụng động lực phân tán và công nghệ thông tin tín hiệu điều khiển qua sóng vô tuyến cho tuyến ĐSTĐC Bắc - Nam.

Sau khi tham vấn các chuyên gia, Bộ trưởng Bộ TVTV Nguyễn Văn Thể đã yêu cầu Tư vấn tiếp thu, làm rõ các nội dung góp ý của đại biểu dự họp, hoàn thiện nghiên cứu tiền khả thi Dự án ĐSTĐC Bắc - Nam và báo cáo Bộ GTVT tại cuộc họp cuối kỳ vào tháng 10 tới.

Ông Thể cho rằng, “Dự án sau khi được thông qua phải 20-30 năm mới xong toàn tuyến Bắc - Nam nên nghiên cứu kỹ, đưa ra cơ sở lý luận sâu sắc để lựa chọn kỹ công nghệ, tốc độ tàu hợp lý, đảm bảo được yếu tố hiện đại, tiên tiến theo xu hướng chung của thế giới, cũng như các tiêu chí an toàn, hiệu quả, tối ưu với điều kiện địa lý, khai thác, giá cả và phải thuyết phục được toàn dân và Quốc hội”.

Dự kiến, Bộ GTVT sẽ trình Chính phủ xem xét, báo cáo Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư vào năm 2019 (Ảnh: IT)

Trước đó, Thủ tướng đã có văn bản trả lời chất vấn của đại biểu Lê Công Nhường, đoàn Bình Định về việc khi nào Bộ GTVT đề xuất trình Chính phủ, Quốc hội xây dựng tuyến đường sắt Bắc Nam với tốc độ khoảng 200 km/h.

Theo đó, để đáp ứng nhu cầu vận tải và tăng cường sự kết nối giữa các thành phố lớn trên trục Bắc - Nam, trên cơ sở đề nghị của Bộ GTVT, Thủ tướng đã phê duyệt điều chỉnh Chiến lược phát triển giao thông vận tải đường sắt Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2050.

Dự kiến, Bộ GTVT sẽ trình Chính phủ xem xét, báo cáo Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư vào năm 2019.

Tuyến đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam sẽ được thực hiện trong nhiều giai đoạn. Đến năm 2020, nghiên cứu phương án xây dựng mới tuyến đường sắt tốc độ cao, đường đôi khổ 1.435 mm, điện khí hóa trên trục Bắc - Nam. Trong đó chuẩn bị các điều kiện để từng bước ưu tiên xây dựng trước những đoạn tuyến có nhu cầu vận tải lớn, như các đoạn Hà Nội - Vinh, TP.HCM - Nha Trang.

Giai đoạn từ năm 2020 đến 2030, triển khai xây dựng mới tuyến đường sắt tốc độ cao (trước mắt khai thác tốc độ chạy tàu từ 160 km/h đến dưới 200 km/h), đường đôi khổ 1.435 mm; điện khí hóa, hạ tầng tuyến có thể đáp ứng khai thác tốc độ cao tốc 350 km/h trong tương lai.

Ưu tiên xây dựng trước những đoạn tuyến có nhu cầu vận tải lớn trên trục Bắc - Nam theo khả năng huy động vốn. Tầm nhìn đến năm 2050, phấn đấu hoàn thành toàn tuyến đường sắt đôi tốc độ cao khổ 1.435 mm trên trục Bắc - Nam.Sau năm 2050 triển khai tổ chức khai thác tốc độ cao tốc 350 km/h.