Cứu sống kỳ diệu bệnh nhân gần 100 tuổi bị thuyên tắc động mạch phổi

Bị thuyên tắc động mạch phổi sau khi mệt mỏi vì tiêm vaccine 

Bệnh nhân bị thuyên tắc động mạch phổi cao tuổi là cụ bà T.L.N đã 98 tuổi. Bệnh nhân có bệnh nền tăng huyết áp, đái tháo đường type 2. 

Người nhà cho biết, sau khi tiêm vaccine Covid-19, bệnh nhân bị mệt mỏi, ăn uống kém nên phải nằm tại chỗ. Sau đó, bệnh nhân bị khó thở dữ dội, huyết áp tụt sâu 60/30 mmHg. 

Bệnh nhân được đưa vào khoa Hồi sức Tim mạch (Bệnh viện Trung ương Quân đội 108) và được chẩn đoán sốc tim do thuyên tắc động mạch phổi hai bên và được tiêu sợi huyết cấp cứu.

Trực tiếp điều trị cho ca bệnh này, bác sĩ Nguyễn Thành Huy (khoa Hồi sức Tim mạch) cho biết, sau khi phát hiện có huyết khối động mạch phổi 2 bên, các bác sĩ đã quyết định dùng phương pháp tiêu sợi huyết cấp cứu. 

"Mặc dù bệnh nhân 98 tuổi và có nguy cơ chảy máu rất cao nhưng trước diễn biến sốc tiến triển nặng nề, tình trạng lâm sàng xấu đi trông thấy, chúng tôi vẫn bắt buộc chỉ định nếu không bệnh nhân sẽ nhanh chóng tử vong. 

Có thể nói đây là 1 trường hợp vô cùng hiếm vì y văn trên thế giới chưa ghi nhận ca bệnh bị thuyên tắc động mạch phổi nào cao tuổi như vậy. 

Sau khi tiêu sợi huyết làm tan cục huyết khối diễn biến bệnh nhân ổn định dần, huyết áp tăng dần, bỏ dần được các thuốc vận mạch nâng huyết áp, tình trạng hô hấp ổn hơn, 2-3 ngày sau bệnh nhân trở về trạng thái trước khi vào viện và được ra viện sau đó không lâu”, bác sĩ Huy chia sẻ. 

Theo bác sĩ Huy, thời gian gần đây, khoa Hồi sức Tim mạch (Bệnh viện Trung ương Quân đội 108) liên tục tiếp nhận và cấp cứu những trường hợp sốc tim, tụt huyết áp, ngừng tim… do thuyên tắc động mạch phổi cấp với nhiều bệnh cảnh khác nhau. 

Có không ít bệnh nhân cao tuổi bị thuyên tắc động mạch phổi. Ngoài cụ T.L.N còn có cụ N.T.T (92 tuổi), bị nhiễm Covid-19 tuần đầu tiên thì bị ngã gãy cổ xương đùi. Bệnh nhân đang được phẫu thuật thay khớp háng thì đột ngột tụt huyết áp, nhịp tim chậm dần… cũng được xác định do thuyên tắc động mạch phổi. 

Tình trạng của bà sau khi được chẩn đoán và điều trị kịp thời tiến triển tốt lên theo từng giờ. Hiện tại bà đã tỉnh táo và có thể tự sinh hoạt bình thường.

Thuyên tắc động mạch phổi là bệnh gì? 

Bác sĩ Lưu Quang Minh, khoa Hồi sức Tim mạch (Bệnh viện Trung ương Quân đội 108) chia sẻ, thuyên tắc động mạch phổi là hiện tượng tắc ít nhất một động mạch phổi hoặc nhánh động mạch phổi, thường do cục máu đông (còn gọi là huyết khối) từ tĩnh mạch chi dưới di chuyển lên. 

Thông thường cơ chế đông máu, hình thành huyết khối mang tính chất bảo vệ, giúp cơ thể chúng ta liền vết thương, cầm máu khi chảy máu… Sau khi hoàn thành vai trò này, cơ thể có thể tự ly giải những huyết khối nhỏ một cách liên tục trong hệ thống tuần hoàn. 

Tuy nhiên ở một số bệnh nhân tuổi cao, phải nằm lâu một chỗ, rối loạn đông máu di truyền, phụ nữ có thai, người mắc bệnh ung thư hoặc gần đây là những bệnh nhân mắc Covid… đều có thể làm tăng nguy cơ đông máu và hình thành những cục máu đông di chuyển. 

Khi đến vị trí các động mạch phổi thì bị tắc lại làm người bệnh suy hô hấp cấp, sốc do tắc nghẽn luồng chảy của dòng máu từ tim phải sang tim trái; người bệnh nhanh chóng đột tử nếu không được cấp cứu kịp thời.

Bên cạnh đó, hút thuốc lá, béo phì, sử dụng thuốc tránh thai có thành phần estrogen cũng là yếu tố nguy cơ của thuyên tắc động mạch phổi. 

Một số chất khác gây thuyên tắc động mạch phổi như mỡ tủy xương sau gãy xương, một phần của khối u, bong bóng khí; tuy nhiên chủ yếu thuyên tắc động mạch phổi là do huyết khối tĩnh mạch sâu cho nên các hướng dẫn đều gắn liền thuyên tắc động mạch phổi và huyết khối tĩnh mạch sâu với nhau.

Chia sẻ về căn bệnh thuyên tắc động mạch phổi, TS. Đặng Việt Đức – Phó trưởng Chủ nhiệm khoa Hồi sức Tim mạch cho biết: “Thuyên tắc động mạch phổi cấp là một bệnh khá thường gặp, là nguyên nhân đứng thứ 2 gây đột tử do tim. Khi thuyên tắc động mạch phổi cấp mức độ nặng, nguy cơ tử vong có thể lên tới 60% với diễn biến thường rất nhanh trong 1 đến 2 giờ đầu.

80% bệnh nhân tử vong trong bệnh viện mà không xác định được nguyên nhân khi giải phẫu thi thể được xác định do thuyên tắc động mạch phổi".