Độc giả đã sẵn sàng trả tiền để đọc báo điện tử?

Trong thời đại internet, di động bùng nổ mạnh mẽ như hiện nay, người dân dần dần tìm kiếm thông tin trên các tờ báo điện tử, mạng xã hội. Cũng chính vì vậy mà một số tờ báo in có lịch sử lâu đời đã phải đình bản, chỉ tập trung chủ lực cho loại hình báo điện tử. Và việc thu phí độc giả ra đời cũng chính là một hoạt động trong nền kinh tế báo chí số.

Trả tiền cho nội dung hay, hấp dẫn

Ở nước ngoài, có rất nhiều tờ báo, đài truyền hình đã thực hiện việc thu tiền đối với độc giả truy cập vào đọc tin tức như báo The New York Times, Hãng tin Reuters… Còn tại Việt Nam, hiện nay đã có hai báo là VietnamPlus (Thông Tấn xã Việt Nam) và Tạp chí Ngày Nay đang thực hiện việc thu phí đối với độc giả khi đọc một số chuyên mục hoặc sử dụng tư liệu của báo. Đây có lẽ cũng là xu hướng trong tương lai, 5 năm hoặc 10 năm tới với nhiều báo/tạp chí điện tử.

Bùi Thị Hải Anh - sinh viên Học viện Báo chí và Tuyên truyền là người thường xuyên lên mạng đọc báo, tìm kiếm thông tin mỗi ngày. Đối với báo giấy, Hải Anh đếm số lần mua ít ỏi trên đầu ngón tay. Những lần truy cập vào báo điện tử, Hải Anh thường tìm đến những nội dung mới mẻ, độc quyền và chất lượng như thể loại: Phóng sự hoặc những bài E-magazine, long-form với nội dung mới lạ, cách trình bày sáng tạo, bắt mắt.

Hải Anh cho rằng, việc một số tờ báo điện tử tiên phong áp dụng thu phí trực tuyến báo chí là việc làm cần thiết đối với xu thế báo chí hiện đại. Ngoài ra, đây là loại hình mới tại Việt Nam, rất cần sự cổ vũ, động viên và chung tay để các cơ quan báo chí sớm nghiên cứu và đưa vào áp dụng đồng bộ trong tương lai.

Nhà báo Phạm Anh Tuấn - Tổng Biên tập Báo Điện tử Vietnamnet: 3 điều kiện cần và đủ

Báo Điện tử Vietnamnet vừa triển khai thu phí một phần nội dung tờ báo. Để thành công chúng ta phải có những điều kiện nhất định để làm. Đầu tiên là nội dung phải khác so với những gì chúng ta đang làm, phải sâu sắc, chi tiết hơn. Tương lai phải là báo chí cơ sở dữ liệu và tổ chức rất là kỹ. Thứ hai là chúng ta phải có kỹ thuật rất là tốt, xem phải trơn tru. Thứ ba, thu phí phải thuận tiện.

Điều kiện kiên quyết là phải nhiều báo cùng làm. Nếu một báo làm thì không khác gì như "muối bỏ bể". Chúng tôi ra mắt vào dịp 21/6 này cũng mong các đồng nghiệp sau đó sẽ cùng làm, hướng tới thu phí của độc giả. Qua nhiều tháng thử nghiệm, chúng tôi sẵn sàng chia sẻ với các đồng nghiệp về kinh nghiệm, những khó khăn gặp phải.

Nhà báo Phạm Hữu Quang - Phó Tổng Biên tập Tạp chí Ngày nay: Đón nhận sự tin tưởng của bạn đọc

Tạp chí Ngày Nay triển khai mô hình thu phí một phần nội dung trên báo điện tử từ ngày 29/3/2021. Là tạp chí đầu tiên tại Việt Nam triển khai nền tảng thu phí nội dung trực tuyến nên những kết quả ban đầu với Ngày Nay, chúng tôi cho là rất đáng để khích lệ để tiếp tục dấn thân trên con đường tự thử thách đầy mới mẻ này. Chúng tôi xác định việc ra mắt báo thu phí là cách Ngày Nay đón nhận sự tin tưởng của bạn đọc, là thông điệp và lòng biết ơn, tôn vinh dành cho bạn đọc của Ngày Nay.

Tôi cho rằng, để bạn đọc trả tiền đọc báo đã khó, nhưng giữ chân bạn đọc còn khó hơn. Cách duy nhất để giữ được bạn đọc chính là câu chuyện nội dung có bản quyền, kết hợp với các yếu tố công nghệ mới. Chỉ có đi đầu về cái mới thì mới có cơ hội vươn lên bứt phá và phát triển. Cá nhân tôi cho rằng, việc sử dụng công nghệ mới sẽ tạo ra những giá trị mới cho báo chí và cho công chúng.

P.V (ghi)

"Tôi được biết nguồn thu chủ yếu của báo điện tử đến từ việc quảng cáo. Trong khi đó, hiện nay, ngày càng nhiều các doanh nghiệp lựa chọn quảng cáo thông qua các nền tảng ứng dụng, mạng xã hội nhiều hơn thay vì quảng cáo trên báo điện tử. Chính vì vậy, việc các tờ báo tạo ra bản sắc riêng, có nội dung hấp dẫn, độc đáo để thu hút độc giả và thu tiền người đọc là việc làm cần thiết đối với xu thế báo chí hiện đại" - Hải Anh bày tỏ.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Văn Dương (ở quận Thanh Xuân, TP.Hà Nội) cho rằng, trong bối cảnh mạng xã hội như Facebook, Google, YouTube… đang chiếm thị phần quảng cáo lớn và tiếp tục "uy hiếp" thị phần quảng cáo của báo chí thì việc nhiều tờ báo triển khai việc thu phí độc giả đọc báo trực tuyến để có kinh phí hoạt động, đầu tư cũng là một hướng đi mới của kinh tế báo chí. "Ở góc độ người đọc, nếu phải trả phí, tôi sẽ lựa chọn các nội dung mang tính độc quyền như thể loại phóng sự điều tra, hay thông tin các vụ án lớn mà không phải cơ quan báo chí nào cũng có. Ngoài các chủ đề trên, tôi cũng sẵn sàng bỏ tiền ra để đọc các tác phẩm được đầu tư nội dung, trình bày công phu dưới dạng long-form, Megastory" - ông Dương nói.

Mức thu phí độc giả phải hợp lý, linh hoạt

Đối tượng độc giả phong phú và đa dạng, việc thu phí bằng hình thức nào cũng là một vấn đề ông Dương quan tâm. Theo ông, phương thức thu phí hiện nay của báo điện tử VietnamPlus còn bị giới hạn chỉ một nhà mạng là Viettel. Ngoài mạng này, độc giả có thể thanh toán qua thẻ ngân hàng, ví điện tử, QR code, tuy nhiên vẫn còn một số hạn chế nhất định.

Luật sư Đặng Văn Cường (Hà Nội) đồng tình việc thu phí đọc báo đối với các nội dung hấp dẫn, độc lạ. Ông cho rằng, để có một bài báo có chất lượng, phản ánh các mặt của đời sống xã hội, đòi hỏi nhà báo phải vất vả, nhạy bén, có trí tuệ, có bản lĩnh và kinh nghiệm nghề nghiệp mới có thể thu thập phân tích thông tin và đưa ra những thông tin chính xác, kịp thời.

Những thông tin đó có thể là tri thức, là cơ hội kinh doanh, là thông tin khoa học, giải trí, giúp người xem mở mang tri thức và tích lũy kiến thức phục vụ cho công việc và đời sống. Bởi vậy, việc các trang thông tin điện tử, báo điện tử thu phí đối với các sản phẩm báo chí là việc hết sức bình thường, đó là giá trị của sản phẩm trí tuệ, là giá dịch vụ, khoản chi phí mà người đọc phải trả cho công sức, trí tuệ của tòa báo.

"Việc trả phí cho các sản phẩm báo chí là một xu hướng tất yếu trong tương lai. Tuy nhiên, để thay đổi thói quen của người đọc, để người đọc tự nguyện trả phí các tờ báo cũng cần phải tính toán đến những thế mạnh của mình, cần phải có những chuyên mục hấp dẫn, hay, hữu ích. Ví như, các sản phẩm báo chí về khoa học, về tri thức thì tập trung vào các đối tượng học sinh, sinh viên, các nhà khoa học, những người muốn quan tâm đến kiến thức, tri thức trong các lĩnh vực khoa học. Còn nếu đối tượng bạn đọc là nông dân, nội dung họ quan tâm là về kiến thức chăn nuôi, trồng trọt, cơ hội sản xuất và tiêu thụ mới... Khi tiếp cận những sản phẩm báo chí như vậy, họ có thêm kinh nghiệm, kiến thức cũng như cơ hội để tiêu thụ sản phẩm và việc trả phí để có được thông tin đó là hết sức bình thường" - luật sư Cường chia sẻ.

Bản thân ông Cường cũng đã trả phí để đọc thông tin cần thiết phục vụ cho công việc trên Tạp chí Ngày Nay.