Đồng bào Mông ở Bản Tèn giữ bản sắc

Chúng tôi đến với Bản Tèn (xã Văn Lăng, huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên) vào những ngày mùa Thu khi cái nắng gay gắt của mùa hè đã không còn quá khắc nghiệt. Hút tầm mắt chúng tôi là những ngọn núi đá cao và con đường uốn lượn kéo dài gần chục cây số từ trung tâm xã.

Con đường từ trung tâm xã Văn Lăng vào Bản Tèn uốn lượn quanh co với dốc cao thẳng đứng kéo dài gần chục cây số (Ảnh: Hà Thanh)

Bản Tèn nằm ở độ cao 1.200m so với mặt nước biển, cách trung tâm huyện Đồng Hỷ hơn 30km về phía Bắc. Đây là xóm vùng cao xa nhất của huyện Đồng Hỷ với tỷ lệ 100% bà con là đồng bào dân tộc Mông sinh sống.

Vượt qua một quãng đường với những con dốc dựng đứng, những khúc cua ngoằn ngoèo, Bản Tèn hiện ra trước mắt chúng tôi với những nếp nhà gỗ thấp thoáng xa xa dựa lưng bên những sườn núi đá tai mèo.

Dừng chân tại điểm trường Bản Tèn, anh Lý Văn Sỹ, trưởng xóm Bản Tèn dẫn chúng tôi đi tham quan khu vực canh tác của bà con nơi đây. Men theo những lối nhỏ quanh bờ ruộng lúa, chúng tôi đến khu vực cánh đồng trải dài tít tắp.

"Lúa mùa này chưa chín, nhưng chỉ khoảng hơn 1 tháng nữa thôi là khắp cánh đồng nơi đây ngập tràn trong màu vàng óng của lúa chín", anh Sỹ nói.

Ông Trương Công Hiền – Chủ tịch UBND xã Văn Lăng cho biết, đồng bào Mông có tập quán sinh hoạt và đời sống khác hơn so với nhiều đồng bào dân tộc khác. Họ thường lựa chọn những vùng đất cao, xa trung tâm, đặc biệt là gắn liền với những khu vực núi đá để sinh sống, lao động và sản xuất.

Họ thường canh tác, trồng lúa, trồng màu trên những nương, rẫy cao. Cũng chính vì thế mà đồng bào người Mông có sức bền bỉ tốt, họ có thể đi bộ, đi làm nương rẫy cả vài ngày trời mà không mệt mỏi.

Đồng bào dân tộc Mông ở Bản Tèn đến nay vẫn giữ được những nét văn hóa độc đáo trong đời sống sinh hoạt và tinh thần của họ.

Trong sinh hoạt thường ngày, bà con dân tộc Mông không thể nào thiếu mèn mén trong bữa cơm gia đình. Mèn mén là món ăn truyền thống, đã trở thành thành nét văn hóa đặc trưng riêng có của người Mông.

Bên cạnh đó, người Mông ở Bản Tèn vẫn duy trì những tập tục ma chay, cưới hỏi… Đặc biệt, trong đời sống tinh thần, họ vẫn duy trì mặc trang phục truyền thống, múa Khèn, thêu thùa.

Trong các ngày hội văn hóa của dân tộc mình, đồng bào Mông ở đây không thể thiếu tiếng Khèn, điệu múa hòa quyện trong những bộ trang phục truyền thống.

Những năm gần đây, được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, nhận thức của đồng bào Mông đã có sự đổi thay rõ rệt.

Đặc biệt là từ khi được đầu tư đường xá, trường học, đầu tư xây dựng cơ sở vật chất để phục vụ cho phát triển du lịch cộng đồng, góp phần nâng cao thu nhập của đồng bào Mông ở Bản Tèn. Hoa tam giác mạch, những cây đào được đưa về trồng tại đây đã làm thay đổi diện mạo của vùng quê vốn mang đậm bản sắc văn hóa này.

Anh Giàng A Thênh (Bản Tèn, xã Văn Lăng, huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên) cho biết, người Mông ở Bản Tèn về cơ bản vẫn giữ được những nét văn hóa đặc trưng của dân tộc mình.

"Người dân địa phương luôn mong muốn sẽ biến vùng đất này thành điểm du lịch văn hóa cộng đồng, thu hút khách du lịch từ xa tới. Do đó chúng tôi vẫn đang từng ngày gìn giữ, phát triển những bản sắc này ngày một tốt hơn, đồng thời tạo cảnh quan hấp dẫn bằng việc trồng hoa, tạo điểm nhấn khác biệt để có thể níu chân du khách mỗi khi đến với nơi đây," Giàng A Thênh cho hay.