Liên hoan múa rối quốc tế 2015: Cũ kỹ, chưa đột phá

Thiếu kịch bản hay

Tham gia Liên hoan múa rối quốc tế 2015 tổ chức tại Hà Nội từ ngày 10 -16.10, Việt Nam cử 3 nhà hát đi “thi đấu” với 9 quốc gia khác gồm Thái Lan, Myanmar, Campuchia, Lào, Nga, Đức, Anh, Bỉ, Philippines. Tuy nhiên, ở vị trí nước chủ nhà, điều đáng buồn là tác phẩm tham gia dự thi của các đoàn Việt Nam chủ yếu cũ, nhàm chán vì đã được diễn đi, diễn lại quá nhiều lần như vở: “Tấm Cám”, “Thánh Gióng”, “Thạch Sanh”…

Vở “Trái tim người mẹ” của Nhà hát múa rối Thăng Long diễn ngày 11.10 tại Cung Thiếu nhi Hà Nội.  Ảnh: Thanh Hà

Theo họa sĩ Ngô Quỳnh Giao- Chủ tịch Hội đồng nghệ thuật của liên hoan thì dù có lợi thế với một lực lượng hùng hậu, sự nhiệt huyết, tận tâm với rối, nhưng khi dàn dựng các tích trò thành vở thì các nhà hát, đoàn múa rối lại thiếu người viết kịch bản chuyên nghiệp, thiếu đạo diễn có nghề. “Sân khấu múa rối có quy luật, quy tắc nghiêm ngặt kết hợp hài hòa cả âm thanh, ánh sáng. Chính vì vậy, trong các vở rối đem đến dự thi lần này đã lộ rõ sự lúng túng, vụng về của êkíp sáng tạo. Người xem đến với rối cũng muốn xem cho đã con mắt. Đó là sự chuyển động của con rối, cũng giống như đi xem ballet hay xiếc là để cảm nhận sự chuyển động của cơ thể, động tác… nhưng ở đây chẳng có vở nào đáp ứng được những yêu cầu đó”- ông Giao cho biết.

Đồng quan điểm với họa sĩ Ngô Quỳnh Giao, NSƯT Phạm Xuân Thấm- Đoàn múa rối Hải Phòng nhấn mạnh: “Tôi đã xem khá nhiều vở diễn của các đoàn và thấy rằng, hầu như các tác phẩm trong liên hoan lần này chưa thật sự có gì mới hay sáng tạo. Thậm chí, đôi lúc đạo diễn còn bắt người xem đi theo lối mòn, phải chấp nhận câu chuyện thế này mà không được thế kia, khiến vở diễn không thuyết phục được khán giả. Có đơn vị đã rất nhiệt tình, đưa chương trình mới nhưng lại hơi tản mạn khiến khán giả không hiểu nội dung, ý đồ của đạo diễn”.

NSƯT Phạm Xuân Thấm cho hay, liên hoan lần này cũng khan hiếm những vở diễn có câu chuyện nội dung và đất diễn cho các nghệ sĩ. Điều đó cho thấy chúng ta đang ngày một khan hiếm những kịch bản hay.

“Trong gần 20 tiết mục  tôi đã xem thì chỉ có duy nhất “Trái tim người mẹ” của Nhà hát Múa rối Thăng Long là vở diễn được bạn diễn và Hội đồng nghệ thuật đánh giá cao. Lâu lắm rồi tôi mới thấy một vở diễn hay,  đầy tính nhân văn, phù hợp với sân khấu múa rối như vậy”- NSƯT Phạm Xuân Thấm nhận xét.

Phong phú về tạo hình

Liên hoan múa rối quốc tế lần thứ 4 được đánh giá có quy mô hoành tráng hơn hẳn 3 mùa trước với 18 chương trình của 12 đơn vị trong và ngoài nước tham dự, mang đậm bản sắc văn hóa của từng quốc gia, phong phú và đa dạng với tất cả các loại rối, từ rối bóng, rối đen, rối que đến rối dây, rối nước…

NSƯT Hoàng Tuấn- Giám đốc Nhà hát Múa rối Thăng Long, thành viên Hội đồng nghệ thuật cho biết: “Tại liên hoan này, điểm nổi bật nhất là sự đa dạng và phong phú về mặt tạo hình con rối, đặc biệt với các nước Lào, Myanmar, con rối được tạo hình khá đẹp mắt và nuột nà. Tuy nhiên, các tiết mục chỉ đơn giản, nhỏ lẻ, thậm chí mang tính chất gia đình chứ chưa phải đoàn múa rối chuyên nghiệp. Tiết mục của đoàn múa rối Myanmar mang đậm nét tôn giáo, giống như là một nghi lễ tôn giáo nhiều hơn là tiết mục nghệ thuật. Chính vì vậy, tôi cho rằng Liên hoan múa rối quốc tế năm 2015 chưa nhìn thấy được sự sáng tạo,  đột phá”.

Ngày 14.10, hai suất diễn là vở “Đảo giấu vàng” của Đoàn múa rối Hải Phòng và vở “Plain Bob” của Đoàn múa rối Anh tại Cung Thiếu nhi Hà Nội đã thu hút được khá đông khán giả với già nửa là những khán giả nhỏ tuổi ngồi xem say sưa. Đoàn nghệ sĩ múa rối Thái Lan với những con rối dây đung đưa theo điệu nhạc, các nghệ sĩ vừa điều khiển con rối vừa kêu gọi khán giả nhí cùng lên sân khấu biểu diễn cũng là một điểm nhấn thú vị.

Họa sĩ Ngô Quỳnh Giao - Chủ tịch Hội đồng nghệ thuật Liên hoan nhấn mạnh: “Điều thú vị và cũng là nét riêng mà tôi thấy tại liên hoan này là sự xuất sắc của các diễn viên nhí của 3 đoàn rối Việt Nam. Các cháu mới chỉ 6 - 8 tuổi nhưng đã biểu diễn rất tốt, rất thuần thục. Điều đó chứng tỏ, các cháu đã luyện tập nhiều, yêu nghề và tương lai múa rối có thể hy vọng ở lứa nghệ sĩ này”.