Nhà sàn

Không chỉ được thiên nhiên ưu đãi, có núi non hùng vĩ “sơn thuỷ hữu tình”, Pác Bó còn là một quần thể di tích cách mạng nổi tiếng, một địa điểm đặc biệt trong cuộc đời hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh những năm 1941 - 1945. 

Trong cuộc họp sơ kết về xây dựng nông thôn mới (NTM) gần đây, lãnh đạo tỉnh Hà Giang đã nhấn mạnh, để hoàn thành Chương trình xây dựng NTM ngoài việc phát triển tổng lực các nguồn lực, cần đẩy mạnh phát triển kinh tế rừng. Và điều đáng buồn là không ít lãnh đạo ở địa phương này đã “làm gương” bằng thú chơi nhà sàn gỗ quý.

Chiều buông mùa đông giá, sương giăng sớm từ đỉnh đèo như níu chân du khách. Những lều chợ bên thung lũng đã thưa thớt bóng người. Mới chập tối mà sương đã trắng như sữa, cái lạnh đã tràn xuống làng bản giục người ta trở về những bếp lửa ấm nồng và mâm cơm với cá suối nướng,...

Nhắc đến Lương Sơn, huyện lị nằm giáp ranh với Hà Nội, người ta thường nghĩ ngay đến sân gôn Phượng Hoàng, công viên nghĩa trang Lạc Hồng Viên hay những khu công nghiệp hiện đại…Nhưng đâu chỉ có vậy, Lương Sơn còn là vùng đất vẫn giữ được vẻ đẹp của những giá trị văn hóa đậm đà bản sắc.

Bần là loại cây rừng thường sinh sống ở ven sông và trổ bông rất đẹp, tỏa ngát hương thơm. Ngắm bần đang mùa hoa nở thật thích thú vô cùng, một vùng hoa đầy ắp cả mé sông quê.

Cũng giống như nhiều cộng đồng dân tộc khác, đồng bào Ê Đê sống ở vùng miền núi Phú Yên (còn được gọi là người Ê Đê Mđhur, có nghĩa là “người ở phía mặt trời mọc Tây Nguyên”), vẫn còn giữ truyền thống là nhà sàn dài hơn 20m, có từ 12 - 14 cột, được chia làm ba gian và trong mỗi gian đều có một bếp lửa (Tneng Tprur).

Có dịp trở lại xứ sở hoa ban, hoa đào vào những mùa rét buốt và khoe sắc này âu cũng là một cái duyên. Mây trắng như bông, như sương hay như huyền thoại của những chiến binh trong Chương Han (sử thi dân tộc Thái) cứ lơ lửng ngang tầm mắt. Mây chắn lối đi, mây bưng kín thung sâu, mây vướng vấn nhà sàn, mây lẩn vào túi áo, mây che khuôn mặt cô gái Thái ngượng ngùng e ấp.

Những ngôi nhà sàn truyền thống của dân tộc Thái nay ít dần, thay vào đó là những ngôi nhà xây, nhà đất và những ngôi nhà sàn hiện đại nhưng lạ lẫm.  

Tây Bắc, chẳng phải chỉ có “đèo vua” Ô quy hồ, đỉnh Pha Đin, núi Mường Hung, ghềnh sông Mã, thác sông Đà... đó sao? Hẳn thế, nhưng, lặng lẽ sau những địa danh ấy là những tên đất cổ. Náu mình trong vẻ yên bình là bao câu chuyện li kì, như vẻ đẹp của những bông hoa rừng mọc trong khe đá.

Tôi đã định tránh từ “vua” nhưng cuối cùng vẫn phải dùng câu “vua rừng đất Bắc” để nói về Hiền “trọc”. Bởi anh là người đang sở hữu tới hơn 100ha rừng ở huyện Yên Bình, Yên Bái, bên cạnh lòng hồ Thác Bà, và được coi là người có diện tích rừng lớn nhất ở miền Bắc.