Sơn La: Cây mận hỗ trợ người nghèo chết hàng loạt đầy "bí ẩn"

Chăm sóc theo hướng dẫn cây vẫn chết

Cuối năm 2016, hàng chục hộ nghèo tại 3 bản: Bản Khừa, bản Phách, bản Ông Lý (xã Chiềng Khừa, huyện Mộc Châu) được cấp phát cây mận hậu theo Dự án hỗ trợ phát triển sản xuất chương trình 135, chương trình Mục tiêu Quốc gia giảm nghèo bền vững. Trái với mong muốn giúp người dân xóa được nghèo của Dự án thì cây mận hỗ trợ lại bị chết hàng loạt.

Người dân chỉ cho PV xem những cây mận đã bị chết khô chỉ còn cành củi

Theo tìm hiểu của Dân Việt, bản Khừa (Chiềng Khừa) có 11 hộ/50 hộ nghèo được hỗ trợ cây mận hậu. Mỗi hộ nhận được từ 60 – 70 cây mận hậu chiết cành đóng bầu, tính theo định mức đầu tư là 2.250.000 đồng/1 hộ nghèo. Thế nhưng chỉ sau một thời gian trồng, cây bị chết dần, nhiều hộ cây bị chết sạch, hộ nào may mắn chỉ sót lại vài cây.

Bà Hà Thị Oát, ở bản Khừa, dẫn chúng tôi đến mảnh nương trồng cây mận được hỗ trợ, nói: "Cuối năm 2016, nhà tôi được hỗ trợ 60 cây mận. Theo như lời cán bộ giao cây hướng dẫn, tôi lấy cây về ươm để một tháng sau đó mới trồng. Lúc nhận cây giống thấy cây nào cũng ít lá, ít rễ, cành già; sau một tháng ươm cây mới mọc lại lá. Không hiểu sao khi trồng xuống đất chưa đầy một tháng cây bắt đầu chết dần, mặc dù trong 20 ngày đầu mỗi ngày nhà tôi đều tưới nước 2 lần (sáng 1 lần, chiều 1 lần). Mới đầu, lá cây héo dần, sau 3 tháng cây chết sạch".

“Cũng là trồng cây mận như nhau nhưng cành mận gia đình tôi tự chiết đem ra trồng ở cùng miếng đất với cây mận được hỗ trợ không cây nào bị chết và đến nay vẫn sống rất tốt. Thấy cây chết nhiều, gia đình tôi cũng báo cáo lên xã và có thấy cán bộ khuyến nông xuống xem rồi ra về. Từ khi ấy đến nay không thấy ai nói gì với gia đình tôi nữa” - bà Oát cho biết.

Cây mận được hỗ trợ giờ chỉ là cành củi khô

Cùng bản với bà Oát, bà Hà Thị Mai có người con trai đã ra ở riêng và cũng là hộ nghèo nên hai mẹ con bà nhận được cây mận giống với số lượng gấp đôi. Bà Mai bảo: "Không hiểu sao trồng cây xuống đất được một thời gian thì bắt đầu chết, 140 cây mận giờ chỉ còn sót lại 13 cây. Lúc trồng cũng tưới nước đều, bón phân đủ, thậm chí còn rắc cả vôi bột quanh gốc để chống mối ăn rễ của cây mà cây vẫn chết. Còn số cây nhà tự trồng cây đều sống cả. Thấy cây chết, cán bộ xã cũng về kiểm tra một lần nhưng không thấy nói gì".

Tương tự như trường hợp của bà Oát, bà Mai; các hộ nghèo ở bản Khừa, bản Phách, bản Ông Lý được nhận hỗ trợ cây mận giống theo chương trình giảm nghèo bền vững thực hiện tại xã Chiềng Khừa, đều bị chết cây giống  như nhau mà chưa ai nhận được giải thích thỏa đáng.

Đã thẩm định nhưng cây vẫn... chết

Trao đổi với phóng viên Dân Việt, ông Lò Văn Hương, Chủ tịch UBND xã Chiềng Khừa, nói: "Chương trình hỗ trợ cây mận giống thuộc chương trình 135 về hỗ trợ giảm nghèo bền vững, do xã làm chủ đầu tư.

Đơn vị cung ứng là Hợp tác xã nông nghiệp xanh Mộc Châu, địa chỉ tại bản Nà Bó (xã Mường Sang, huyện Mộc Châu, Sơn La). Đơn vị thẩm định hồ sơ và chất lượng giống là Phòng NN&PTNT với Phòng Dân tộc huyện. Theo chương trình này, Nhà nước hỗ trợ vốn 100%, người dân không phải bỏ kinh phí vốn nào cả và định mức hỗ trợ hộ nghèo là 2.250.000 đồng/1 hộ".

Đến nay, nhiều hộ dân có cây mận chết chưa nhận được giải thích thỏa đáng

Về việc cây mận sau khi hỗ trợ bị chết quá nhiều, ông Hương xác nhận: "Sau khi biết cây mận giống hỗ trợ hộ nghèo bị chết hàng loạt, xã cũng đã kiểm tra và thấy tỷ lệ cây sống rất là thấp. Số cây này trước khi giao cho dân đều đã được cơ quan chuyên môn thẩm định hồ sơ và chất lượng giống. Cây bị chết một phần là do nhận thức, ý thức của người dân trong việc chăm sóc cho cây". 

Thế nhưng, vị lãnh đạo xã chưa thể giải thích được hàng loạt vấn đề khác, như: số cây giống này được cơ quan chuyên môn thẩm định hồ sơ và chất lượng giống nhưng sau khi dân trồng lại chết hàng loạt, dù Mộc Châu là nơi có khí hậu và thổ nhưỡng rất thích hợp với cây mận. Càng khó hiểu hơn là sau khi người dân kiến nghị về việc cây giống bị chết, cho đến nay chưa ai nhận được thông tin trả lời trở lại về nguyên nhân cây giống bị chết, cũng như phương án hỗ trợ bù lại thiệt hại cho người dân.

Dân Việt tiếp tục thông tin về nội dung này.