Thời tiết ngày càng cực đoan

El Nino kéo dài nhất trong 60 năm qua 

Ông Hoàng Đức Cường – Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Trung ương cho biết, El Nino tiếp tục ảnh hưởng đến nước ta, có khả năng đạt cường độ của El Nino mạnh kỷ lục 1997-1998 và xác suất kéo dài đến hết mùa đông xuân 2015-2016 là 90%. Theo thống kê, ngoài cường độ mạnh, nhiều khả năng El Nino 2014 -2016 sẽ trở thành một trong những El Nino kéo dài nhất trong khoảng 60 năm qua (kể từ khi có những quan trắc chi tiết về hiện tượng ENSO).

Cũng theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Trung ương, do ảnh hưởng chung của El Nino đến thời tiết nước ta, hoạt động của bão, áp thấp nhiệt đới ảnh hưởng trực tiếp đến Việt Nam thường ít hơn hoặc xấp xỉ trung bình nhiều năm (TBNN). Tuy nhiên lại thường xuất hiện những cơn bão mạnh hoặc hoạt động trái quy luật hằng năm.

Quang cảnh hội nghị trực tuyến với các địa phương để bàn về giải pháp ứng phó với hạn hán, xâm nhập mặn và ảnh hưởng của hiện tượng El Nino

Nắng nóng kéo dài, tổng lượng mưa thiếu hụt 30 – 50% so với trung bình nhiều năm, nhiều trường hợp thiếu mưa ngay trong mùa mưa chứ không chỉ mùa khô. Nhiều dòng chảy cũng thiếu hụt 30 – 50%, có khu vực thiếu hụt tới 60%. Dù nền mưa thấp nhưng lại có những đợt mưa kỷ lục ở Quảng Ninh vừa qua gây thiệt hại lớn về người và của.

Về Ninh Thuận - tỉnh được cho là khô hạn nhất trên cả nước, ông Lưu Xuân Vĩnh – Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Thuận cho biết, từ mùa Hè Thu 2014 đến nay, hầu như ở tình này không có mưa, hạn hán được đánh giá là khốc liệt nhất trong 10 năm trở lại đây. Hiện Ninh Thuận có 5.792 hộ thiếu nước sinh hoạt, 16.000 ha cây trồng phải ngừng sản xuất, tỉ lệ cháy rừng và tỉ lệ hộ nghèo cũng gia tăng.

Theo ông Hoàng Đức Cường – Giám đốc Trung tâm Dự  báo Khí tượng Thủy văn Trung ương, nhiều địa phương phản ánh, để có đủ nước cho sinh hoạt và sản xuất, nhiều người dân năm nay chỉ mơ có bão với lý do “Philippines có tới 60% nguồn nước là từ các cơn bão để có nước cho sinh hoạt và sản xuất”

Hàng chục nghìn người thiếu nước sinh hoạt

Thứ trưởng Bộ NNPTNT Hoàng Văn Thắng cho biết, năm 2015, hạn hán đã xảy ra ở nước ta và ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp cũng như dân sinh, làm gần 40.000 ha đất nông nghiệp phải dừng sản xuất do thiếu nước, diện tích cây trồng bị hạn lên tới 122.000 ha và hàng chục ngàn người bị thiếu nước sinh hoạt.

Do ảnh hưởng của hiện tượng El Nino, nền nhiệt độ tăng cao, thiếu hụt lượng mưa nên nhiều hiện tượng xấu đã xảy ra như hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn ở các khu vực Trung Bộ, Tây Nguyên, Nam Bộ và hiện tượng mùa đông ấm ở khu vực miền núi, Trung du và Đồng bằng Bắc Bộ.

“Nhiều hồ nhỏ không đủ nước tưới cho vụ Đông Xuân. Ở Tây Nguyên, các hồ chỉ cấp nước tưới cho khoảng 30%, còn lại là nước ngầm nên đây cũng là vấn đề khó khăn. Một số vùng cách xa biển, nếu mùa mưa đến chậm, mặn xâm nhập sâu thì trong thời gian tới sẽ khó có khả năng lấy được nước ngọt”, ông Thắng nhấn mạnh.

Kết luận tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Hoàng Trung Hải nhấn mạnh, như dự báo đưa ra năm nay, tình trạng hạn hán là hết sức nghiêm trọng và thời tiết ngày càng có diễn biến cực đoan. Có khái niệm xoay chiều ngược lại là “mùa đông ấm” hay “mùa mưa nhưng lại khô”.

Phó Thủ tướng nói: "Thực tế, chúng ta thấy có trạng thái mưa rất cực đoan với lượng mưa lớn ở Quảng Ninh vừa qua nhưng lại khô hạn ở nhiều nơi trong mùa mưa… và tới đây có thể xảy ra những hiện tượng cực đoan như “mùa hè lạnh”… Chúng ta có 840 tỷ m3 nước mỗi năm, và tính trung bình chỉ đạt 9.800m3 nước/người/năm. So với thế giới, chúng ta vẫn thấp hơn (mức trung bình  thế giới là 10.000 m3/người/năm). Trong khi nhu cầu sử dụng nước ngày càng tăng, nếu không sử dụng hiệu quả và tiết kiệm, chúng ta sẽ thường xuyên thiếu nước. Mặt khác, hiện  có tới trên 60% lưu lượng nước là nằm ở nước ngoài cộng với hiện tượng El Nino kéo dài càng làm cho hạn hán cực kỳ nghiêm trọng".

“Do đó, giải pháp trước hết là phải đảm  bảo nước cho sinh hoạt của người dân và nước cho sản xuất nông nghiệp... Ngay sau Hội nghị này, tôi yêu cầu các địa phương tăng cường các giải pháp tích trữ và sử dụng nước có hiệu quả”, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải nhấn mạnh.

Phó Thủ tướng Chính phủ Hoàng Trung Hải cũng cho biết, sau Hội nghị này, Thủ tướng sẽ có chỉ thị yêu cầu các địa phương ứng phó với hạn hán trong năm 2016.