Về quê tảo mộ ông bà ngày tháng Chạp

Bài và ảnh: Hoàng Lê Thứ hai, ngày 09/02/2015 10:59 AM (GMT+7)

Tục tảo mộ quê tôi thường kéo dài từ ngày 20 đến 25 tháng Chạp, tùy theo mỗi gia đình ấn định thời gian để tập hợp con cháu mình tề tựu về cho đầy đủ. Đối với gia đình tôi, ba tôi chọn ngày 23, vì ba tôi nói quét mộ ông bà xong rồi luôn tiện làm lễ đưa ông Táo về Trời.

Như thành thông lệ, cứ đúng ngày ấy, anh em chúng tôi lại sắp xếp về quê để tảo mộ tổ tiên. Đối với người dân Vĩnh Long quê tôi, ngày tảo mộ là 1 ngày rất thiêng liêng, là dịp để con cháu tụ hội về quê quây quần bên những ngôi mộ của ông bà, làm cỏ sạch sẽ, sơn phết mộ cho mới để ông bà đón xuân.

Nhớ lại ngày tảo mộ những năm qua, sáng sớm, ba tôi giục chúng tôi thức dậy để chuẩn bị làm nhiệm vụ quan trọng của mình trước thềm năm mới. Chúng tôi đứa cầm dao, đứa cầm leng; ba tôi thì đã chuẩn bị sẵn thùng nước sơn để sơn mộ lại cho mới. Trong lúc làm cỏ, ba tôi thường kể cho chúng tôi nghe những kỉ niệm của ông bà tổ tiên khi còn sống. Anh em tôi chăm chú lắng nghe những điều thật thú vị về ông bà, có khi ba nhớ lại những hồi ức đau buồn mà ông bà tôi đã nhắn gửi trước lúc đi xa. Lời kể của ba thật xúc động, nghẹn ngào làm cho anh em chúng tôi muốn rơi nước mắt.

Chăm chỉ làm cỏ, quét sạch mộ cho ông bà (Ảnh: Hoàng Lê)

Sau khi đã làm cỏ sạch xung quanh ngôi mộ, ba tôi dùng các loại lá cây có sẵn trong vườn bó lại thành 1 bó để làm chổi quét. Vì theo tục lệ quét mộ của người dân quê tôi, không được dùng cái chổi quét nhà để quét mộ ông bà, nếu có dùng chổi thì phải là chổi mới, chưa từng được quét. Ba tôi thì tỉ mỉ dùng cái cọ nhỏ quét từng vệt nước sơn vào thành mộ, vì lâu ngày chịu đựng gió mưa, nước sơn đã tróc sờn, cũ kĩ.

Thường công việc quét mộ của gia đình tôi chỉ tầm 2 giờ là hoàn thành; ba tôi sai tôi lấy 1 cái mâm, để lên 1 đĩa bánh, 3 ly nước trà, thắp lên 1 nén nhang để cúng ông bà ngày tảo mộ. Ba tôi khấn nguyện điều gì, tôi nghe không rõ lắm nhưng đại loại là cầu mong ông bà đón Tết vui vẻ nơi suối vàng. Khi nhang cháy hết, ba tôi chia cho anh em tôi mỗi đứa 1 cái bánh, ba nói rằng ăn bánh này sẽ được ông bà tổ tiên phù hộ, ban cho những điều may mắn trong suốt 1 năm.

Niềm vui, sự phấn khởi khi việc tảo mộ đã hoàn thành (Ảnh: Hoàng Lê)

Cứ như thường lệ, 23 tháng Chạp năm nay tôi cũng sẽ về quê hương để tảo mộ ông bà. Dù công việc quét mộ cũng được tiến hành như cũ, không có thay đổi gì, nhưng trong lòng tôi vẫn luôn cảm thấy nôn nao khó tả. Đối với tôi và đối với người dân quê tôi, ngày tảo mộ là 1 ngày trọng đại để thể hiện lòng biết ơn, nhớ tới những người đã khuất. Chính vì lẽ đó, việc tảo mộ càng chứng tỏ được ý nghĩa sâu sắc, thể hiện trong câu ca dao:

“Con người có tổ có tông/ Như cây có cội, như sông có nguồn”

Tin cùng chủ đề: Phong tục tập quán

Xem toàn bộ ››