Vinacomin nhận "sai" cầu cứu không được, quay lại kiện Cục Đăng kiểm

 Công ty Vinacomin khởi kiện Cục Đăng kiểm Việt Nam về lô hàng 10 xe ô tô

Cục Đăng kiểm Việt Nam vừa bị Công ty CP Đầu tư Thương mại và Dịch vụ Vinacomin (gọi tắt là Công ty Vinacomin) khởi kiện về việc lô hàng 10 ô tô sát xi có buồng lái Scania có tiêu chuẩn khí thải Euro 3 do Công ty này nhập khẩu không được cấp giấy chứng nhận đăng kiểm.

Thông tin từ Công ty Vinacomin cung cấp tới báo chí, doanh nghiệp này gặp nhiều vướng mắc trong việc thực hiện thủ tục kiểm tra chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường (ATKT & BVMT) xe cơ giới nhập khẩu của lô hàng 10 ô tô sát xi có buồng lái Scania có tiêu chuẩn khí thải Euro 3 do Công ty Vinacomin.

Sự việc này đã gây ra nhiều tranh cãi từ năm 2019 đến nay, nhưng Cục Đăng kiểm Việt Nam và Công ty Vinacomin vẫn chưa tìm được hướng giải quyết và Công ty Vinacomin cho rằng: "Doanh nghiệp chịu thiệt hại, do đó, kiện Cục Đăng kiểm Việt Nam.

Để làm rõ vấn đề này, ngày 20/9, PV Dân Việt đã có buổi làm việc với ông Nguyễn Tô An, Phó Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam khẳng định: "Cục Đăng kiểm đang làm đúng các quy định pháp luật về đăng kiểm phương tiện do Công ty Vinacomin nhập khẩu".

Khi được hỏi về quá trình làm việc với phía Toá án, ông An cho biết: "Trong sáng nay, tôi đã làm việc trực tiếp với Toà án TP.Hà Nội và đã cung cấp đầy đủ các căn cứ, các văn bản quy định pháp luật về việc này. Cục cũng đã báo cáo Bộ GTVT các vấn đề có liên quan đến trường hợp này".

Ông An giải thích: "Năm 2019, lô hàng 10 ô tô sát xi có buồng lái Scania do Công ty Vinacomin nhập khẩu có tiêu chuẩn khí thải Euro 3 xin được kiểm tra chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường (ATKT & BVMT) hoạt động trong công trường. Tuy nhiên, lô hàng 10 xe ô tô này không đạt yêu cầu theo quy định tại quyết định 49/2011/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, nên Cục Đăng kiểm không thể cấp phép các giấy phép".

"Tại quyết định 49/2011/QĐ-TTg về quy định lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải đối với xe ô tô xe mô tô hai bánh sản xuất, lắp ráp, và nhập khẩu mới quy định rõ: Các loại xe ô tô sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới phải áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 4 và mức năm, bắt đầu từ 1/1/2017 phải đạt tiêu chuẩn khí thải mức, trong khi đó, lô hàng nêu trên chỉ đạt ở mức 3", ông An lấy dẫn chứng để chứng minh lô hàng trên không đạt tiêu chuẩn theo quy định pháp luật hiện hành.

Nói về quá trình dẫn tới vụ kiện, ông An cho rằng, ngày 17/4/2019, Bộ GTVT có văn bản số 3535 trả lời nêu rõ: Căn cứ vào Nghị định số 116/2017/NĐ-CP, ô tô tự đổ Scania của Công ty lắp ráp, hoạt động trong nội bộ công trường khai thác mỏ mà không tham gia giao thông đường bộ thì không thuộc đối tượng điều chỉnh của Nghị định 116. Đồng thời cũng không áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 4 căn cứ theo Quyết định số 49/2011/QĐ-TTg.

Tuy nhiên, Công ty Vinacomin thực hiện không đúng theo hướng dẫn trong văn bản số 3535 của Bộ GTVT là làm thủ tục đăng kiểm cho xe sản xuất, lắp ráp trong nước mà lại nhập khẩu 10 xe ô tô sát xi có buồng lái chưa qua sử dụng nhập khẩu nhãn hiệu SCANIA có tiêu chuẩn khí thải Euro 3.

Sau khi không được Cục Đăng kiểm Việt Nam cấp giấy chứng nhận cho lô hàng 10 xe ô tô, đến ngày 31/3/2020, Công ty Vinacomin tiếp tục nộp thêm một bộ hồ sơ điện tử đăng ký kiểm tra chất lượng ATKT & BVMT xe cơ giới nhập khẩu trên Cổng thông tin một cửa quốc gia cho các xe này.

Tuy nhiên, căn cứ quy định tại Quyết định số 49/2011/QĐ-TTg ngày 01/09/2011 của Thủ tướng Chính phủ, tại thời điểm này các loại xe ô tô nhập khẩu phải áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 4 (Euro 4). Do đó, ngày 3/4/2020, Cục Đăng kiểm Việt Nam đã trả lại hồ sơ, không tiếp nhận do các xe này là xe ô tô sát xi có buồng lái bình thường (không phải loại xe ô tô được thiết kế, chế tạo để chạy trên các loại địa hình và đường không thuộc hệ thống giao thông đường bộ).

Cũng theo ông An, hồ sơ đăng ký kiểm tra cũng thiếu các tài liệu quy định tại Thông tư số 03/2018 về kiểm tra chất lượng ATKT & BVMT đối với ô tô nhập khẩu thuộc đối tượng của Nghị định số 116/2017 và cũng không thuộc đối tượng nêu trong văn bản số 3535 của Bộ GTVT. Đồng thời, một lô hàng ô tô khi nhập khẩi mà có tớ 2 bộ hồ sơ nộp tới Cục là không hợp lệ.

"Khi bị từ chối, từ thời điểm ngày 3/4/2020 đến nay, Công ty Vinacomin không tiếp tục thực hiện thủ tục đối với hồ sơ này. Nhưng Công ty Vinacomin lại tiếp tục gửi 1 bản hồ sơ giấy thông qua đường chuyển phát nhanh tới Cục Đăng kiểm Việt Nam và được Cục gửi trả lại hồ sơ", ông An khẳng định.

Trước thắc mắc, tại sao Cục Đăng kiểm Việt Nam không hướng dẫn doanh nghiệp hoàn thiện các quy định của pháp luật về việc nhập khẩu lô hàng là 10 xe ô tô sát xi có buồng lái Scania, ông An khẳng định: "Trước khi nhập lô hàng này, Công ty Vinacomin đã không tìm hiểu kỹ quy định tại Quyết định số 49/2011/QĐ-TTg và cũng không có văn bản hay một cuộc trao đổi nào với Cục Đăng kiểm Việt Nam để được hướng dẫn về thủc tục, thậm chí một cuộc điện thoại cũng không có".

Bộ GTVT cũng đã tổ chức nhiều cuộc họp để xem xét và đều xác định lô hàng 10 xe ô tô sát xi có buồng lái nêu trên không đáp ứng được yêu cầu theo quy định tại Quyết định số 49/2011/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ quy định lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải đối với xe ôtô, xe mô tô hai bánh có lắp động cơ nhiệt sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới, cụ thể là: Các loại ô tô nhập khẩu tại thời điểm năm 2020 phải áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 4 (Euro 4).

Công ty Vinacomin thừa nhận nhận thức chưa đúng

Trong một diễn biến khác, Công ty Vinacomin đã có văn bản số 505/V-ITASCO ngày 25/10/2021 gửi Bộ GTVT và Cục Đăng kiểm Việt Nam thừa nhận: "Do nhận thức chưa đúng về ý kiến của Bộ GTVT tại công văn số 3535, ngày 29/11/2019, nên công ty đã tiến hành ký hợp đồng mua 10 xe ô tô sát xi tiêu chuẩn khí thải EURO 3 của hãng Scania để sản xuất xe ô tô tự đổ chạy trong phạm vi hẹp công trường mỏ".

Cục Đăng kiểm Việt Nam đã từ chối cấp đăng ký kiểm tra trên cổng thông tin một cửa quốc gia do xe không đáp ứng tiêu chuẩn khí thải EURO 4.

Đáng chú ý, Công ty Vinacomin "cầu cứu" Cục Đăng kiểm Việt Nam và Bộ GTVT cho phép lô hàng được làm các thủ tục. Ngoài ra, Công ty Vinacomin đề nghị Cục Đăng kiểm Việt Nam hỗ trợ doanh nghiệp gửi thư tới nhà sản xuất.

Ngày 6/12/2021, Cục Đăng kiểm Việt Nam đã gửi thư tới nhà sản xuất Scania CV AB để hỗ trợ doanh nghiệp, tuy nhiên, cho tới thời điểm này, Cục vẫn chưa nhận được phản hồi.

Trong các ngày 25 - 27/7/2022, Công ty Vinacomin đã liên tiếp gửi các tài liệu, hồ sơ giấy, hồ sơ trực tuyến khác nhau tới Cục Đăng kiểm Việt Nam để làm thủ tục cho lô hàng này.

Cục Đăng kiểm Việt Nam đã trả lại các hồ sơ, tài liệu này do nguyên tắc 1 đối tượng không được mở 2 hồ sơ khác nhau để tránh việc cấp giấy chứng nhận 2 lần.

Hơn nữa, theo quy định tại Thông tư số 42/2018/TT-BGTVT, tổ chức, cá nhân nhập khẩu lập 01 bộ hồ sơ đăng ký kiểm tra và nộp cho Cơ quan kiểm tra bằng hình thức trực tiếp hoặc qua hệ thống bưu chính hoặc qua Cổng Thông tin một cửa quốc gia.

Mặt khác, đây không phải "Trường hợp sự cố kỹ thuật hoặc trường hợp bất khả kháng không thể thực hiện thủ tục hành chính thông qua Cổng thông tin một cửa quốc gia" để phải thực hiện thủ tục hành chính bằng hồ sơ giấy (quy định tại khoản 4 Điều 13 của Nghị định số 85/2019/NĐ-CP).

Cũng theo ông An, Cục Đăng kiểm Việt Nam đã trực tiếp làm việc, giải thích và giải đáp cho doanh nghiệp này không dưới 10 lần, doanh nghiệp cũng đã thừa nhận hiểu chưa đúng ý kiến của Bộ nên "lỡ" nhập khẩu lô xe tiêu chuẩn EURO 3 và không được đăng kiểm.

Sau lô 10 xe sát xi trên, thực hiện chỉ đạo của Bộ GTVT tại văn bản số 11464, trong năm 2021, Cục Đăng kiểm VN đã thực hiện việc tiếp nhận hồ sơ và giải quyết thủ tục cấp Giấy chứng nhận cho 3 lô hàng xe ô tô sát xi có buồng lái Scania gồm 31 xe có tiêu chuẩn khí thải Euro 4 cũng do Công ty Vinacomin nhập khẩu.

Tôi không hiểu dù đã giải thích rất rõ ràng, và thừa nhận do nhận thức chưa đúng ý kiến của Bộ GTVT và "cầu cứu" không được, Công ty Vinacomin này lại nộp đơn khởi kiện Cục Đăng kiểm Việt Nam", ông An đặt câu hỏi.