“9 triệu đồng mới tạm đủ sống”

Chiều 12.9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã có phiên thảo luận về Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) sửa đổi. Đây là nội dung đang được dư luận quan tâm sau khi Ủy ban Tài chính - Ngân sách đề xuất hạ mức khởi điểm chịu thuế và giảm trừ gia cảnh xuống thấp hơn so với đề xuất trước đó của Bộ Tài chính.

“Nuôi con thì thôi nuôi cha mẹ”?

Theo đề xuất của Bộ Tài chính, cần nâng mức khởi điểm chịu thuế từ 4 triệu như hiện nay lên 9 triệu đồng; giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc được nâng từ 1,6 triệu đồng lên 3,6 triệu đồng/tháng.

Trong khi đó, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Phùng Quốc Hiển nêu quan điểm rằng: Thuế thu nhập cá nhân nhằm mục tiêu mở rộng các thành phần đóng thuế chứ không phải là thuế thu nhập cao như trước đây. Vì vậy, chỉ nâng mức khởi điểm chịu thuế lên 7 triệu đồng (thay vì 9 triệu đồng) và mức giảm trừ gia cảnh là 2,8 triệu đồng (thay vì 3,6 triệu đồng) là hợp lý. Quan điểm của Ủy ban là các mức Bộ Tài chính đưa ra là cao và sẽ thu hẹp số lượng người nộp thuế, làm sai lệch bản chất của thuế TNCN.

Nhiều ý kiến đề nghị tăng mức khởi điểm chịu thuế để đảm bảo cuộc sống của người lao động tốt hơn (ảnh minh họa).

Những ý kiến khác nhau này thu hút sự tranh luận sôi nổi của các đại biểu. Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội Trương Thị Mai chất vấn gay gắt các thành viên trong ban soạn thảo cũng như thành viên tham gia thẩm tra nội dung dự luật sửa đổi: “Dựa vào cơ sở nào, căn cứ khoa học nào mà Bộ Tài chính cũng như Ủy ban Tài chính - Ngân sách lại đưa ra các mức đề xuất như trên?”.

Theo bà Mai, việc xác định tính ổn định của mức thuế cũng là nội dung quan trọng cần phải được xác định cụ thể trong các đề xuất sửa đổi. “Hiện nay, chúng ta còn chưa có mức lương ổn định, dự kiến đến 2015 mới có mức lương ổn định đối với khu vực doanh nghiệp, vậy chúng ta đã tính hết những yếu tố này trong nội dung sửa đổi hay chưa?”.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Nguyễn Văn Giàu chất vấn: “Khi giá cả thị trường biến động trên 20% sẽ điều chỉnh, vậy đây là giá cả ngoài thị trường hay chỉ số giá theo tính toán trên giấy tờ? Và trên 20% thì được tính trong khoảng thời gian nào?”.

Mặc dù cả thành viên ban soạn thảo là bà Vũ Thị Mai - Thứ trưởng Bộ Tài chính và Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Phùng Quốc Hiển đều đã lần lượt giải trình cơ sở, căn cứ của các đề xuất, tuy nhiên, các đại biểu có phần không đồng tình. Bà Trương Thị Mai cho rằng, cần phải làm rõ 2 quan điểm có thu nhập là có đóng thuế hay thu nhập đến mức nào thì phải đóng thuế. Tiền lương tối thiểu đồng nghĩa với mức sống tối thiểu. Hiện nay chúng ta chưa công bố được mức lương tối thiểu đáp ứng được mức sống tối thiểu, nên chưa thể nói dựa vào mức lương tối thiểu để suy ra mức đóng thuế được.

Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội nhấn mạnh: “Mức thuế cũng phải phù hợp với tập quán Việt Nam là cha mẹ sống cùng với con cái, dựa vào con cái. Một gia đình thường nhiều thế hệ, không nên giới hạn số lượng người được giảm trừ”. Ngoài ra, ý kiến của bà Mai cũng không nhất trí “đem GDP của các nước để so sánh với Việt Nam”.

Đồng tình với quan điểm này, ông Trần Văn Hằng - Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại cho rằng: Không nên cứng nhắc chỉ cho phép 2 người phụ thuộc như đề xuất của Ủy ban Tài chính - Ngân sách vì khi nuôi dưỡng ai thì phải dựa trên thực tế để giảm trừ cho người đó. Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cũng bày tỏ đồng tình khi ghi nhận ý kiến này, bởi theo bà Ngân để tránh chuyện “nuôi bố mẹ thì thôi nuôi con, nuôi con thì thôi nuôi bố mẹ”.

Quốc hội nên ủng hộ người dân

Hầu hết các ý kiến tại phiên thảo luận hôm qua đều nghiêng về phương án của Bộ Tài chính đề xuất. Phó Chủ tịch Quốc hội Huỳnh Ngọc Sơn nêu quan điểm: Trước đó, chúng ta nhiều lần phải dãn thuế và giảm thuế nên bây giờ nâng mức thuế và giảm trừ là hợp lý. Ủy ban Tài chính - Ngân sách nên ủng hộ người dân, tại sao lại lo cho ngân sách của Nhà nước. Tại sao không nâng lên 9,5 triệu mà lại hạ xuống 7 triệu đồng? “Cần phải xét đến việc sử dụng hiệu quả thuế chứ không phải là mức cao thấp” - Phó Chủ tịch Sơn nhấn mạnh .

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng gợi ý cần phân tích xem thu nhập mức nào là cao. “Tôi áng thấy mức khởi điểm chịu thuế Chính phủ đưa ra cũng được. Mức ấy đủ sống tạm thôi, 9 triệu đồng là thu nhập chưa cao, bản chất của thuế TNCN vẫn giữ được, nhưng nên bỏ đi vài bậc" - Chủ tịch Quốc hội bày tỏ quan điểm. Quan điểm này ngay lập tức được Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Phan Trung Lý lên tiếng ủng hộ. Chủ nhiệm Phùng Quốc Hiển cho rằng: “Ở đây chúng tôi đồng ý nên nâng lên, nhưng nâng đến mức nào thì cần phải xem xét. Không đồng tình với mức đề xuất của Chính phủ vì như thế thì tăng nhanh quá”.

Phương Hà