Andy Huynh - người Mỹ gốc Việt bị lực lượng Nga bắt giữ nói quân Ukraine bỏ rơi họ

Alexander Drueke và Andy Tai Ngoc Huynh đã trả lời RT từ nơi giam giữ ở Donbass ngày 17/6, một ngày sau khi báo Anh Daily Telegraph đưa tin rằng họ đã bị bắt làm tù binh. Tờ báo Anh mô tả họ là những công dân Mỹ đầu tiên bị bắt khi chiến đấu cho Ukraine, và Washington đã tuyên bố sẽ đảm bảo sự trở về của họ.

Drueke trước đây từng hai lần phục vụ Quân đội Mỹ ở Iraq trong khi Huynh làm công tác hậu cần cho Thủy quân lục chiến Mỹ ở Okinawa, Nhật Bản. 

Họ bị bắt chỉ vài giờ sau khi bị đưa ra tiền tuyến gần Kharkov vào tuần trước. Dưới sự chỉ huy của cảnh sát bí mật của Ukraine, SBU, Huynh nói rằng hai người được cử đến để hỗ trợ một cuộc rút lui của Ukraine.

Huynh cho biết đã được trang bị một khẩu súng trường CZ của Séc và một khẩu súng phản lực chống tăng (RPG). Dòng người Ukraine rút lui đi qua điểm của họ, theo sau là các xe bọc thép và một chiếc xe tăng của Nga hoặc của lực lượng  Cộng hòa Donetsk tự xưng.

“Khi (xe tăng) bắn lần đầu tiên, tôi đã chuẩn bị sẵn sàng khẩu súng phóng lựu” - Huynh nói. Anh ta khai rằng chiếc xe tăng đã bắn vào một vị trí khác ngay sau đó. Nghĩ rằng nó đang bắn vào mình, Huynh đã bắn một tên lửa vào xe tăng nhưng trượt. Khi binh lính Ukraine biến mất, Huynh và Drueke “bỏ chạy và trốn trong một hố chiến đấu” khi các phương tiện và lực lượng tuần tra của Nga đi qua. 

Drueke nói với RT: “Ban đầu chúng tôi được cho là làm nhiệm vụ do thám bằng máy bay không người lái, nhưng khi chúng tôi đến vị trí của mình thì đã có một trận chiến đang diễn ra. Kế hoạch của chúng tôi đã thay đổi… một đồng đội và tôi đã bị bỏ lại trong rừng”.

Khi bờ biển quang đãng, hai người Mỹ bắt đầu đi bộ xuyên qua một khu rừng trong vài giờ trước khi Drueke nói rằng họ “rẽ sai hoặc đi nhầm và vào một ngôi làng. Chúng tôi đã bị một đội tuần tra của Nga tiếp cận và ngay lập tức đầu hàng họ”.

Nguy cơ với Drueke và Huynh là rất cao. Tuần trước, Cộng hòa Donetsk tự xưng, đồng minh của Nga, đã kết án tử hình 3 chiến binh nước ngoài bị bắt trong trận chiến giành Mariupol, trong đó có 2 người Anh. Tòa án hàng đầu của nước cộng hòa này phán quyết rằng họ là lính đánh thuê và do đó không cấp các đặc quyền mà các tù nhân chiến tranh thông thường sẽ được hưởng theo luật pháp quốc tế.

Cả hai người Mỹ đều mô tả sự đối xử công bằng từ phía những người Nga, mô tả cách quân đội Nga cho họ thức ăn, chăn ấm và thuốc lá. Tuy nhiên, Drueke nói rằng ông đã nghe tin đồn rằng hai người có thể bị kết án tử hình.

Huynh nói rằng anh đã đến Ukraine vào tháng 4 và liên lạc với một linh mục người Ba Lan giám sát hoạt động cứu trợ nhân đạo, nhưng ngay sau đó đã liên hệ với ‘Quân đoàn quốc tế’ của Ukraine. Sau khi gia nhập quân đoàn, anh ta rời đi ngay sau đó với lý do tham nhũng và vô tổ chức trong hàng ngũ này.

Huynh nói: “Các chỉ huy rất tham nhũng và quân đội được chuẩn bị và cung cấp rất thiếu sự chuẩn bị”.

Cả hai người đã đi khắp đất nước Ukraine để tìm kiếm một đơn vị có năng lực hơn để gia nhập, trước khi dừng lại trong  'Lực lượng Đặc nhiệm Baguette' ở miền đông Ukraine, một đơn vị lính đánh thuê nước ngoài chủ yếu bao gồm các cựu binh Mỹ và Pháp. Đơn vị này xác nhận hôm thứ 15/6 rằng Drueke và Huynh - được gọi bằng biệt danh ‘Bama’ và ‘Hate’ - đã bị bắt.

Huynh nói rằng Ukraine khác với những gì họ biết trước đó: "Người Ukraine nói rằng họ là những người giỏi nhất, nhưng từ những gì chứng kiến tôi thấy có tham nhũng trầm trọng".

Drueke rời quân đội Mỹ vào năm 2014. Ban đầu anh ta lên đường đến Ukraine mà không có kế hoạch rõ ràng. Anh ta bay đến Ba Lan nhằm làm công việc nhân đạo, nhưng vẫn mang theo quân trang và đã chuẩn bị sẵn sàng chiến đấu.

Giờ đây, ở Donetsk, khi chứng kiến bom đạn Ukraine rơi xuống các mục tiêu dân sự, Druke nói với RT rằng anh ta nhận ra “câu chuyện này có hai mặt”.

Drueke kết thúc cuộc phỏng vấn của mình với một lời cảnh báo rằng những cựu binh đang nghĩ đến việc sang Ukraine hãy đừng đến.

“Hãy suy nghĩ thật lâu và thật kỹ về lý do tại sao bạn làm điều đó và điều gì có thể xảy ra, và đây thực sự là cuộc chiến của bạn hay không” - anh ta nói. “Nếu tôi thoát khỏi tình huống này, tôi có rất nhiều điều phải suy nghĩ.”

Tại thời điểm này, Mỹ chưa chính thức thừa nhận việc Nga bắt giữ Drueke và Huynh. Theo số liệu của Nga, 6.956 công dân nước ngoài từ 64 quốc gia đã đến Ukraine kể từ tháng 2 để chiến đấu cho Kiev. Khoảng 1.956 người trong số đó đã thiệt mạng, trong khi 1.779 người đã rời khỏi đất nước, Bộ Quốc phòng Nga cho biết hôm 17/6.