Đột phá mới trong triển khai tín dụng chính sách ở miền Trung-Tây Nguyên

Câu chuyện giảm nghèo bền vững và cầu nối khoảng cách phát triển kinh tế

Tín dụng chính sách xã hội giai đoạn 2016 - 2021 đầu tư đến 100% xã, phường, thị trấn tập trung ưu tiên vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn để cho vay hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ đồng bào DTTS, đã trở thành một chủ công hỗ trợ hộ nghèo, hộ cận nghèo và các đối tượng chính sách khác đạt hiệu quả cao về kinh tế - xã hội, ổn định chính trị, an ninh quốc phòng, góp phần thực hiện thắng lợi các chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững giai đoạn 2016 - 2021 của các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên.

Tuy nhiên, câu chuyện giảm nghèo bền vững và nối gần khoảng cách phát triển kinh tế của miền Trung, Tây Nguyên với các vùng miền trên cả nước vẫn là thách thức đòi hỏi cần sớm có chính sách tổng thể và các giải pháp đột phá cùng việc cung ứng nguồn lực đầy đủ theo kế hoạch. Đó là điều mà các đại biểu chia sẻ tại Hội thảo "Thực trạng, hiệu quả tín dụng chính sách xã hội trong thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2016 - 2021 và kế hoạch, giải pháp triển khai giai đoạn 2022 - 2025 tại các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên".

Hoạt động tín dụng chính sách luôn nhận được sự quan tâm lãnh đạo của Đảng, Quốc hội, Chính phủ để phát huy vai trò, nâng cao hiệu quả của tín dụng chính sách xã hội.

Sau hơn 7 năm thực hiện Chỉ thị số 40-CT/TW, tín dụng chính sách đã đi vào cuộc sống và phát huy hiệu quả, đặc biệt, nguồn vốn ngân sách địa phương ủy thác sang NHCSXH ngày càng tăng.

Đến nay, nguồn vốn địa phương ủy thác sang NHCSXH tăng 23.978 tỷ đồng, đưa tổng nguồn vốn ủy thác của các địa phương đến cuối tháng 5.2022 đạt 27.785 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng gần 10% trong tổng nguồn vốn tín dụng của NHCSXH.

Riêng từ đầu năm 2022 đến nay, ngân sách địa phương đã ủy thác sang NHCSXH bổ sung nguồn vốn cho vay với tổng số tiền là 3.083 tỷ đồng.

Trong bối cảnh đại dịch COVID-19, thực hiện một số chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động gặp khó khăn do đại dịch COVID-19, NHCSXH đã chủ động phối hợp với các cơ quan có liên quan triển khai kịp thời cho vay đối với người sử dụng lao động để trả lương cho người lao động khi ngừng việc và sau khi phục hồi sản xuất.

Từ khi triển khai thực hiện đến kết thúc đợt giải ngân ngày 31/3/2022, 63 chi nhánh NHCSXH tỉnh, thành phố đã thực hiện giải ngân cho 1.548 người sử dụng lao động với số tiền 4.787 tỷ đồng để trả lương cho 1.218.948 lượt người lao động gặp khó khăn do đại dịch COVID-19 trên địa bàn cả nước.

Từ đầu năm 2020, dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp, tác động toàn diện đến nền kinh tế đất nước, ảnh hưởng nặng nề đến nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội và khả năng thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội hằng năm và 5 năm 2021 - 2025.

Theo đó, ngày 30/1/2022, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 11/NQ-CP về Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Nhằm triển khai thực hiện các chính sách tín dụng ưu đãi kịp thời, hiệu quả, đúng đối tượng để hỗ trợ người nghèo và các đối tượng chính sách khác vượt qua khó khăn do đại dịch COVID-19, góp phần phục hồi và phát triển kinh tế, NHCSXH đang phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương tập trung huy động mọi nguồn lực để tổ chức triển khai thực hiện hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Đến nay, trong khoảng một tháng thực hiện, NHCSXH đã giải ngân các chương trình tín dụng hơn 2.335 tỷ đồng. Trong đó, cho vay hỗ trợ tạo việc làm là 2.033 tỷ đồng với gần 40.000 khách hàng được vay vốn, giải quyết tạo việc làm cho trên 58.000 lao động; cho vay HSSV mua máy tính, thiết bị phục vụ học trực tuyến gần 155 tỷ đồng với 14.500 khách hàng để mua 15.560 máy tính và thiết bị học trực tuyến; cho vay mua, thuê mua nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân, xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà ở hơn 140 tỷ đồng với 794 khách hàng; cho vay cơ sở giáo dục mầm non, tiểu học ngoài công lập bị ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19 là 7,6 tỷ đồng với 90 cơ sở được hỗ trợ.

"Điểm sáng" tín dụng chính sách xã hội

Phát biểu tại Hội thảo, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Lê Trí Thanh cho biết: Tín dụng chính sách xã hội được đánh giá là "điểm sáng" trong các chính sách giảm nghèo, góp phần tích cực thực hiện mục tiêu giảm nghèo nhanh và bền vững, bảo đảm an sinh xã hội, xây dựng nông thôn mới; đặc biệt tại miền núi tín dụng chính sách xã hội đã làm thay đổi căn bản nhận thức của người dân, nhất là hộ đồng bào DTTS từ mặc cảm, tự ti, sợ vay, không dám vay nay đã mạnh dạn vay vốn và làm ăn có hiệu quả; đồng thời đã giúp giải quyết những vấn đề căn bản, thiết yếu của cuộc sống, giảm bệnh tật, thất học và các tệ nạn xã hội, tiếp cận cách thức sản xuất hàng hóa, phát huy sự chủ động, sáng tạo để vươn lên thoát nghèo, làm giàu trên chính quê hương mình, góp phần đẩy lùi nạn cho vay nặng lãi ở vùng nông thôn.

Đặc biệt, từ đầu năm 2022 đến nay, thực hiện Nghị quyết số 11/NQ-CP về Chương trình phục hồi phát triển kinh tế - xã hội, tín dụng chính sách xã hội tiếp tục là một trong những công cụ, giải pháp quan trọng của Đảng, Chính phủ, chính quyền địa phương các cấp trong việc thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo, tạo việc làm, xây dựng nông thôn mới, bảo đảm an sinh xã hội.

Còn nhiều khó khăn, thách thức

Tại khu vực miền núi các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên bên cạnh những kết quả to lớn đã đạt được vẫn còn một số khó khăn ảnh hưởng đến hiệu quả tín dụng chính sách xã hội như: Điều kiện tự nhiên vùng DTTS và miền núi thường xuyên bị ảnh hưởng của thiên tai, lũ lụt, sạt lở đất, dịch bệnh; giao thông đi lại khó khăn, xa xôi, ảnh hưởng đến việc tiêu thụ hàng hóa; công tác lãnh, chỉ đạo của chính quyền địa phương có nơi, có lúc chưa phát huy được vai trò, tầm quan trọng của tín dụng chính sách xã hội, thiếu cơ chế lồng ghép hiệu quả giữa chính sách tín dụng với các chương trình khuyến nông, khuyến lâm, khuyến ngư, phổ biến cách thức SXKD cho hộ đồng bào DTTS đặc biệt khó khăn, tạo điều kiện cho hộ vay sử dụng có hiệu quả đồng vốn...

Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị Hoàng Nam, các chính sách xã hội, trong đó có chính sách giảm nghèo luôn được chính quyền tỉnh Quảng Trị quan tâm. Qua quá trình triển khai, tín dụng chính sách xã hội đã góp phần hỗ trợ phát triển, đa dạng hóa sinh kế và nhân rộng mô hình giảm nghèo trên địa bàn các huyện miền núi tỉnh Quảng Trị.

Tuy nhiên, hiện nay việc thực hiện chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất và nhân rộng mô hình giảm nghèo trên địa bàn tỉnh vẫn còn hạn chế do tình trạng nghèo tập trung vào các đối tượng đồng bào DTTS ở khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa. Các nội dung hỗ trợ phát triển sản xuất vẫn còn manh mún, nhỏ lẻ chưa tập trung cao theo hướng sản xuất đồng bộ trên từng địa bàn xã hoặc vùng. Nguồn lực dành cho công tác giảm nghèo dàn trải trong nhiều chính sách, nguồn vốn hỗ trợ ít...

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk Nguyễn Tân Hà chia sẻ: Giảm nghèo bền vững ở vùng DTTS là chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước nhằm cải thiện đời sống vật chất và tinh thần cho đồng bào DTTS, thu hẹp khoảng cách về trình độ phát triển giữa các vùng các dân tộc. Vì vậy, Chính phủ phải ưu tiên tập trung nguồn vốn cho các địa phương nơi có nhiều đồng bào DTTS, góp phần thu hẹp khoảng cách về trình độ phát triển, thu nhập, mức sống của đồng bào giữa các vùng miền trong cả nước. Các Sở, ngành ở địa phương cần tiếp tục, quan tâm đẩy mạnh ứng dụng các tiến bộ khoa học, công nghệ vào sản xuất...

Tại Hội thảo, lãnh đạo các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên đã đóng góp nhiều ý kiến đánh giá kết quả thực hiện, rút ra bài học kinh nghiệm từ giai đoạn trước; xác định được vai trò ý nghĩa, tầm quan trọng của tín dụng CSXH, nhất là việc tổ chức triển khai thực hiện Nghị quyết số 88/2019/QH14 của Quốc hội về phê duyệt đề án tổng thể phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, Chương trình phục hồi phát triển kinh tế - xã hội theo NQ số 11 của Chính phủ. Từ đó, đề ra kế hoạch, giải pháp hiệu quả giai đoạn 2022 - 2025, góp phần tích cực trong công tác giảm nghèo bền vững. Gắn tín dụng CSXH với các chương trình mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội. Đây là nguồn thông tin vô cùng hữu ích để hỗ trợ, tham mưu lãnh đạo các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên xây dựng các Đề án cho vay các chương trình tín dụng chính sách tại vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2022 - 2025 và tầm nhìn đến 2030.

Lắng nghe ý kiến các đại biểu, Tổng Giám đốc NHCSXH Dương Quyết Thắng nhấn mạnh những vấn  đề cần giải quyết trong thời gian tới như đa dạng hóa phương thức huy động nguồn lực để NHCSXH đáp ứng đầy đủ, kịp thời nhu cầu vay vốn của người dân. Tổng Giám đốc cũng đề nghị các địa phương tiếp tục triển khai có hiệu quả Chỉ thị số 40/CT-TW và Kết luận số 06/KL-TW của Ban Bí thư; tiếp tục, quan tâm bố trí nguồn lực từ ngân sách địa phương, các nguồn vốn hợp pháp khác để bổ sung nguồn vốn cho vay hộ nghèo, các đối tượng chính sách khác; lồng ghép có hiệu quả các chương trình khuyến nông, khuyến lâm, khuyến ngư, nhân rộng mô hình sản xuất kinh doanh hiệu quả, tiêu thụ sản phẩm gắn với tín dụng CSXH trong kế hoạch phát triển kinh tế xã hội tại địa phương.