Ký ức Hà Nội: Chợ Hàng Da náo nhiệt, sầm uất trong ký ức người dân Thủ đô

Hà Nội là đất Kẻ Chợ, nơi giao thương buôn bán sầm uất suốt bao thế kỉ. Hà Nội có biết bao chợ lớn chợ nhỏ mà ai cũng biết mặt gọi tên như chợ Đồng Xuân, Hàng Da, Long Biên, Hàng Bè… Các khu chợ đan xen lẫn giữa những ngôi nhà cổ kính san sát nhau, tạo thành một nét văn hóa đặc trưng khiến Hà Nội không thể lẫn với bất kì nơi nào khác.

Từ nhỏ, ký ức Hà Nội trong tôi đã gắn liền với khu chợ Hàng Da sầm uất náo nhiệt. "Chợ Hàng Da" có lẽ đã trở thành cái tên trong ký ức của nhiều người dân sinh sống tại Hà Nội, vì giờ đây chợ đã không còn là chợ, mà đã được đổi tên thành Hàng Da Plaza – một khu trung tâm thương mại rộng lớn sầm uất, và "tây hóa" theo đúng tiêu chuẩn phát triển của đô thị.

Còn nhớ khu chợ cái thời xa xưa ấy, khi nó chưa bị dỡ bỏ và xây thành trung tâm thương mại như bây giờ. Thuở ấy, chợ Hàng Da là nơi tập trung buôn bán đủ loại mặt hàng của các tiểu thương từ khắp nơi đổ về, nhưng nhiều nhất vẫn là những tiểu thương sinh sống gần quanh chợ. 

Chợ được chia làm bốn khu chính, khu bán thực phẩm tươi sống, khu bán hàng ăn uống, khu bán quần áo và khu bán các loại tạp hóa khác. Chợ có nhiều cổng quay ra các mặt của phố Nguyễn Văn Tố, Hàng Da, Ngõ Trạm… Bước vào chợ là các quầy bán hàng san sát nhau với đủ thứ mặt hàng, thứ gì cũng có, đúng là "thiên đường mua sắm" thời bấy giờ.

Tôi còn nhớ như in trong chợ bán có nhiều hàng quán bán đồ ăn rất ngon, từ cháo sườn, bún phở, đến các món ăn vặt như chè, nộm… Những chiều hè nóng nực, được ngồi trong quán chè quen thuộc mà thưởng thức một cốc chè đỗ đen mát lạnh, hay tạt qua hàng bún ốc thơm lừng đưa đẩy, thật không gì sung sướng bằng. 

Hàng thực phẩm đã nhiều, hàng tạp hóa, quần áo bày bán trong chợ cũng đa dạng không kém. Từ quần áo, nước hoa, mỹ phẩm, đến giày dép, túi xách… không gì là không có. Ngày đó người ta cứ truyền tai nhau, khi đi xem quần áo trên chợ Hàng Da thì cứ đi chậm và liếc qua thôi chứ đừng đứng lại, thật ưng rồi hãy vào hỏi giá, vì đã sa vào hỏi mà không mua, thì ắt hẳn hôm ấy sẽ bị chủ hàng mắng cho té tát hay thậm chí là "đốt vía", có nhiều người không quen còn bị chủ hàng giữ chân cho đến khi nào gật đầu đồng ý mua mới thôi. Thế mới thấy nghệ thuật bán hàng của các tiểu thương mới "bài bản" làm sao!

Tuy cách bán hàng của các tiểu thương đôi khi gây dị ứng với khách hàng là vậy, ấy thế nhưng chợ Hàng Da không lúc nào thôi tấp nập. Cả ngày chợ đón tiếp biết bao lượt khách vào ra, nhộn nhịp trao đổi mua bán. Chợ đã trở thành một địa chỉ giao thương quen thuộc của những người dân quanh phố cổ Hà Nội, trở thành nơi kiếm sống của các tiểu thương, gắn bó với họ thậm chí đến cả nửa đời người.

Thế nhưng tất cả giờ đã chỉ còn là ký ức của một thưở xa xôi. Chợ bị dỡ bỏ để tu sửa lại trong niềm thương tiếc ngẩn ngơ của biết bao người dân đã gắn bó với nó, trung tâm thương mại mới được mọc lên xa hoa và lịch sự nhưng cũng thật lạ lẫm. Người ta đã quen bước chân vào một khu chợ ồn ào náo nhiệt, nơi người mua kẻ bán thoải mái cò kè thêm bớt mặc cả, nơi ầm ĩ huyên náo, lại mang cái đặc trưng rất "chợ búa", nhưng lại khiến cho người ta cảm nhận thấy sự bình dị và thân thuộc đến vậy.

Hàng Da Plaza mọc lên nguy nga và đồ sộ, các khu vực được phân chia rõ ràng, quy hoạch ngay hàng thẳng lối thay cho chợ cũ xuống cấp ngày xưa. Bên cạnh những mặt hàng vẫn được bày bán trong các chợ truyền thống, ở đây còn có thêm nhiều cửa hàng bán đồ cao cấp xa xỉ, có thêm cả khu vui chơi, trưng bày, tổ chức sự kiện… 

Có thể nói, chợ Hàng Da nay đã được thay da đổi thịt, khoác lên mình màu áo mới và phù hợp với nhịp sống đô thị hơn, hiện đại hơn. Tuy nhiên trong ký ức những con người sinh sống quanh chợ nói riêng và những người dân Hà Nội nói chung, không ít người vẫn luôn hoài niệm thương nhớ về một thời sầm uất xa vắng của một khu chợ nhộn nhịp. Thời đại thay đổi, những gì thuộc về quá khứ sẽ dần bị đẩy lùi vào ký ức, để mỗi lần đi ngang qua khu trung tâm thương mại mới này, những kỷ niệm về một Hà Nội cổ kính với những khu chợ cóc sẽ vẫn còn nguyên vẹn trong tâm trí của những người dân Thủ đô ưa hoài niệm.