Liên kết trồng khoai tây với hai doanh nghiệp lớn, nông dân Gia Lai chẳng lo đầu ra, lợi nhuận còn tăng gấp ba

Ngày 27/2, tại xã Bàu Cạn (huyện Chư Prông, tỉnh Gia Lai) đã diễn ra ngày hội thu hoạch mô hình hợp tác liên kết sản xuất và tiêu thụ khoai tây bền vững năm 2024. Đây là sự kiện do Syngenta, PepsiCo và các đối tác của hai công ty phối hợp tổ chức.

Mô hình sản xuất khoai tây bền vững do Syngenta, PepsiCo phối hợp với Trung tâm Khuyến nông Quốc gia (thuộc Bộ NNPTNT), Yara, Mimosatek, Netafim_Khang Thịnh, USAIDS Resonance-dự án GDA và Care-Dự án She Feeds The World (SFtW) triển khai từ năm 2019. 

Mô hình này lấy nhà nông dân là trọng tâm, các doanh nghiệp và đối tác đã xây dựng mô hình sản xuất khoai tây khép kín từ: Chăm sóc đất - giống - xử lý hạt giống - thuốc BVTV - phân bón - tưới tiêu - kỹ thuật canh tác - bao tiêu đầu ra - chế biến sản phẩm sử dụng năng lượng tái tạo.

Qua 5 năm triển khai, mô hình liên kết sản xuất khoai tây bền vững đã mang lại những kết quả vượt trội. Cụ thể, năng suất khoai tây trung bình đạt 23-26 tấn/ha, cao gấp 3 lần so với canh tác truyền thống, thậm chí nơi cao nhất đạt 52 tấn/ha. Mỗi năm tiết kiệm hơn 5 triệu m3 nước; thu nhập của nông dân tăng lên gần 3 lần.

Bên cạnh đó, mỗi năm dự án triển khai tập huấn sản xuất an toàn cho gần 6.000 lượt nông dân, diện tích trồng khoai tây tăng trung bình 20% hàng năm, số hộ nông dân tham gia vào chương trình tăng 10%/năm. Năng lực, vai trò của phụ nữ và nông dân đồng bào thiểu số trong mô hình cũng được nâng cao đáng kể.

Riêng trong năm 2023, PepsiCo, Syngenta và các đối tác trong chuỗi giá trị ứng dụng hàng loạt các giải pháp công nghệ mới trong sản xuất khoai tây. Kết quả cho thấy, năng suất khoai đạt 30-34 tấn/ha. Bộ giải pháp quản lý sâu bệnh giúp giảm 2 lần phun thuốc/vụ, tiết kiệm 2 triệu đồng/ha cho nông dân; sử dụng drone giảm hơn 10 lần lượng nước pha thuốc BVTV.

Đồng thời, năm 2023 cũng đánh dấu năm đầu tiên mô hình xuất khẩu 6.000 tấn khoai tây tươi và được khách hàng đánh giá chất lượng cao hơn khoai nhập từ Úc, Canada hay Đức, đồng thời mô hình này đã đựợc nhân rộng ra miền Bắc giúp cải thiện sinh kế cho người nông dân tại các tỉnh trọng điểm trồng khoai tây tại phía Bắc.

Phát biểu tại sự kiện, ông Nguyễn Việt Hà, Tổng Giám đốc PepsiCo Việt Nam cho biết, PepsiCo rất tự hào triển khai tại Việt Nam Chiến lược Pep+ toàn cầu của tập đoàn với mục tiêu phát triển nông nghiệp bền vững, cải thiện sinh kế cho hơn 250.000 người trong chuỗi cung ứng nông nghiệp vào năm 2030.

Theo ông Hà, đối với mô hình trồng khoai tây bền vững bao tiêu sản phẩm, PepsiCo lấy người nông dân làm trung tâm, dẫn dắt chuỗi giá trị liên kết với nhiều đối tác, đã thành công vượt trội ở các tỉnh Tây Nguyên. Qua đó, hướng tới đảm bảo 100% nguồn cung ứng nguyên liệu sản xuất snack chất lượng quốc tế, gia tăng giá trị xuất khẩu khoai tây tươi ra thị trường quốc tế và đẩy mạnh nông nghiệp tuần hoàn.

"Đánh dấu cột mốc quan trọng 30 năm PepsiCo có mặt tại Việt Nam vào năm 2024, mô hình chuỗi giá trị khoai tây sẽ được mở rộng ra phía Bắc nhằm nâng cao sinh kế, hướng người người nông dân chuyển từ tư duy sản xuất nông nghiệp truyền thống sang tư duy kinh tế nông nghiệp. Đây sẽ là vùng nguyên liệu chất lượng cho nhà máy thực phẩm mới của PepsiCo tại Hà Nam với vốn đầu tư gần 90 triệu USD dự kiến vận hành vào quý III/2025", ông Hà nói.

Ông Trần Thanh Vũ, Tổng Giám đốc Công ty Syngenta Việt Nam cho hay, mô hình sản xuất khoai tây bền vững ở khu vực Tây Nguyên đã thành công, kết nối đầy đủ các đối tác đa dạng trong chuỗi. Nhờ đẩy mạnh ứng dụng công nghệ và các giải pháp nông học mới trong sản xuất khoai tây, năng suất khoai tây đã tăng mạnh, từ đó gia tăng thu nhập cho người nông dân. Thông qua mô hình, đã hình thành vùng nguyên liệu sản xuất bền vững với những sản phẩm đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng. Mô hình cũng góp phần giảm phát thải, bảo vệ môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu, hướng tới nền nông nghiệp xanh.

Tham gia ngày hội, ông Lê Quốc Thanh, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia (Bộ NNPTNT) chia sẻ, mô hình liên kết chuỗi giá trị sản xuất khoai tây không chỉ giúp năng suất khoai tây tăng cao gấp 3 lần so với phương thức truyền thống mà còn giúp nâng cao thu nhập cho nông dân lên gần 3 lần. Bên cạnh đó, giúp giảm chi phí đầu vào, tiết kiệm tài nguyên nước và bảo vệ môi trường thông qua các giải pháp công nghệ từ xử lý giống, thuốc BVTV, phân bón, tưới tiêu...

"Ngày hôm nay, tôi rất vui mừng được cùng các nông dân thuộc mô hình liên kết thu hoạch những củ khoai tây đạt chất lượng quốc tế - là kết quả của ứng dụng công nghệ và kỹ thuật canh tác tuần hoàn hiện đại, cũng như được trò chuyện với các đối tác trong mô hình liên kết chuỗi giá trị khoai tây. Sự thành công của người nông dân được tăng thu nhập, được tăng cường năng lực tham gia vào chuỗi giá trị ngành hàng nhằm nâng cao chất lượng nông sản chế biến tại Việt Nam và vươn tới các thị trường xuất khẩu khó tính là niềm tự hào và cam kết lâu dài của Bộ NNPTNT. Mong rằng, mô hình này sẽ được nhân rộng ra nhiều địa phương khác, ở trên nhiều loại cây trồng khác để góp phần nhiều hơn vào quá trình hiện thực hóa Chiến lược phát triển nông nghiệp và nông thôn bền vững giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến 2050 và cam kết phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 của Việt Nam", ông Thanh nói.