Theo HoREA, thủ tục "chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời với chấp thuận nhà đầu tư" chỉ là khởi đầu của chuỗi quy trình thủ tục đầu tư, xây dựng các dự án do doanh nghiệp tư nhân đầu tư, nên việc bị "ách tắc" đã dẫn đến các dự án nhà ở xã hội, nhà ở thương mại "đứng hình" thời gian qua.
Theo HoREA, tâm lý sợ trách nhiệm, sợ vướng rủi ro pháp lý trong hoạt động định giá đất, thẩm định giá đất đặt ra yêu cầu vừa cấp bách, vừa lâu dài là phải công thức hóa việc tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất dự án bất động sản, nhà ở thương mại, đô thị.
HoREA cho rằng, cần nhận diện rõ từng chủ thể trong hoạt động định giá đất, thẩm định giá đất, quyết định giá đất để có biện pháp bảo đảm tính độc lập nhằm phòng chống “thông đồng, dàn xếp giá”, gây thất thu ngân sách Nhà nước.
Các tuyến đường Đồng Khởi, Lê Lợi, Nguyễn Huệ có mức giá đất là 162 triệu đồng/m2 (x) 3,5 = 567 triệu đồng/m2, rất thấp so với giá thị trường, khoảng 2 tỷ đồng/m2.
Theo HoREA, hiện nay để xây dựng “bảng giá đất định kỳ 5 năm một lần”, cấp tỉnh phải thực hiện trình tự, thủ tục với nhiều công đoạn và công việc rất chi tiết, phức tạp, mất rất nhiều thời gian. Vì vậy, việc xây dựng “bảng giá đất hàng năm” là không khả thi gây quá tải cho chính quyền các địa phương.
HoREA đề nghị xem xét bổ sung thêm nguồn thu từ việc dành một tỷ lệ nhất định nguồn thu từ tiền trúng đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất, lợi nhuận xổ số kiến thiết trong năm của địa phương để tạo nguồn tài chính cho “quỹ phát triển đất”.
Nếu không cho phép tổ chức kinh tế được thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp phù hợp với quy hoạch sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư thì rất thiệt thòi cho các tỉnh “thuần nông” trong việc tái cơ cấu mô hình tăng trưởng, công nghiệp hoá và phát triển đô thị.
Theo HoREA, Điều 46 Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) chưa quy định “điều kiện khi chuyển nhượng toàn bộ hoặc một phần dự án bất động sản” (M&A), nên chưa đồng bộ, chưa thống nhất với Điều 41 Dự thảo Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) và khoản 4 Điều 40 Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi).
HoREA đề xuất xử lý nghiêm minh các trường hợp khai gian, trốn thuế và tích hợp với Đề án 06 - cơ sở dữ liệu lớn quốc gia (Big data), trong đó có cơ sở dữ liệu về giá đất đáng tin cậy, được cập nhật theo thời gian thực và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI)... để xác định giá đất theo nguyên tắc thị trường.
HoREA đề nghị Ngân hàng Nhà nước (NHNN) tiếp tục xem xét, đề xuất bãi bỏ Điểm a Khoản 8 Điều 4 Thông tư 16, không cấm "Tổ chức tín dụng được mua trái phiếu doanh nghiệp có mục đích để cơ cấu lại các khoản nợ của chính doanh nghiệp phát hành".