“Tàu 67” đầu tư tiền tỷ nằm bờ … ngư dân ôm nợ

Nước mắt rơi trên “tàu 67”

Vào những ngày đầu tháng 3, chúng tôi tìm đến cảng cá Cửa Sót (xã Thạch Kim, huyện Lộc Hà, tỉnh Hà Tĩnh), trái ngược với cảnh nhộn nhịp, tấp nập kẻ bán người mua trên những con tàu đầy ắp cá là khung cảnh vắng lặng của những con tàu vỏ thép hiện đại bậc nhất vùng được đóng theo Nghị định 67, chúng  nằm bất động ở một góc cảng.

Đi chuyến nào lỗ chuyến đó, nhiều ngư dân ở Hà Tĩnh đành cho tàu nằm bờ

Ngồi trên “con tàu 67” đã nằm im lìm ở cảng từ tháng 5.2018 đến nay, ông Nguyễn Văn Lòng (trú tại thôn Hoa Thành, xã Thạch Kim, huyện Lộc Hà) trong lòng nặng trĩu lo âu.

Ông Lòng kể tháng 2.2017 tàu vỏ thép 829 CV được đóng xong trong niềm vui của gia đình. Những tưởng tàu lớn, vỏ thép chắc chắn, vươn khơi dài ngày sẽ đánh bắt sản lượng lớn, thu nhập cao. Thế nhưng, chỉ mới 3 tháng ra khơi tàu làm ăn không hiệu quả vì đăng ký… nhầm nghề.

Trước đây, khi đăng ký đóng tàu vỏ thép, ông Lòng đăng ký đi đánh bằng nghề câu, kéo nên tàu ông được thiết kế phù hợp với nghề đăng ký. Thế nhưng, khi tàu về và ra khơi, ông mới nhận ra nghề mình đăng ký không phù hợp.

Thời điểm ban đầu đưa tàu về, mỗi chuyến ra khơi chi phí hết khoảng 70 triệu đồng nhưng cá đánh bắt được bán ra chỉ được từ 30-50 triệu đồng nên liên tục 6 - 7 chuyến đều lỗ nặng. Từ tháng 5.2018 đến nay, tàu Thành Đạt 08 phải nằm bờ, áp lực trả nợ, lãi ngân hàng hằng ngày. Để cải hoán nghề câu, kéo sang dạ (đánh bắt hải sản tầng đáy) thì cần thêm 3 – 4 tỷ đồng nhưng ngân hàng lẫn Quỹ bảo trợ ngư dân tỉnh không cho vay nên việc ra khơi với tàu đành bất lực.

“Gần 30 năm tung hoành ngang dọc trên biển, chưa có lúc nào khó như bám con tàu vỏ thép này. Gần 1 năm nay tôi đành nuốt nước mắt để tàu nằm bờ”, ông Lòng nghẹn ngào.

Nằm cách tàu ông Lòng khoảng 100m là tàu Triệu Vy 09 của anh Trần Xuân Sinh (trú tại thôn Trung Nghĩa, xã Thạch Bằng, huyện Lộc Hà) đã neo bến từ sau tết đến nay. Nhìn chiếc tàu trơ trọi giữa biển, anh Sinh ngán ngẩm nói: “Thời tiết đẹp, muốn ra khơi nhưng ngặt nỗi không tìm được lao động. Nằm bờ ngày nào chịu lãi ngày ấy, nhưng nếu ra khơi lại càng lỗ hơn”.

Tàu của anhTrần Xuân Sinh (thôn Trung Nghĩa, xã Thạch Bằng, huyện Lộc Hà) đã neo bến từ sau Tết đến nay. 

Anh Sinh cho biết, thuyền của anh được hạ thủy vào tháng 1.2017, năm đầu tiên lãi hơn 400 triệu đồng, năm 2018 thì đi chuyến nào lỗ chuyến ấy, cuối năm kiểm kê lại lỗ 800 triệu đồng. Tàu anh luôn duy trì 7 lao động, mỗi tháng anh trả công 10 triệu đồng/người, trong khi mỗi chuyến ra khơi thu về dao động khoảng 50 triệu đồng, nếu trừ các loại chi phí như dầu, đá,... thì tiền bán cá không đủ trả công cho lao động.

Nợ chồng nợ

Theo ông Nguyễn Công Hoàng – Giám đốc Chi cục Thủy sản tỉnh Hà Tĩnh, hiện địa phương có 13 tàu vỏ thép được đóng theo Nghị định 67. Nhìn nhận thưc tế những con tàu này đa phần đang hoạt động cầm chừng, hiệu quả không như mong đợi của ngư dân lúc trước khi đóng tàu.

Con tàu Triệu Vy 09 của anh Sinh đã xuất hiện nhiều vết gỉ, sơn bong tróc sau 2 năm hạ thủy. 

Nói về nguyên nhân dẫn đến các tàu vỏ thép hoạt động không hiệu quả, anh Trần Xuân Sinh (chủ tàu Triệu Vy 09) cho biết, do ngư trường đánh bắt của tàu vỏ thép là vùng biển cách bờ 60 hải lý trở ra, ngoài 100 hải lý thuộc vùng biển nước khác nên các tàu vỏ thép chỉ thật sự hoạt động trong vùng biển 40 hải lý. Trong khi vùng biển đánh bắt hẹp, mật độ thuyền vỏ thép hoạt động nhiều, cá ít, chi phí thuê lao động, tiền dầu cao nên lỗ.

Để đóng tàu Triệu Vy 09 anh Sinh được ngân hàng BIDV cho vay 14,9 tỷ đồng với lãi suất 0,1%/ năm.  Theo cam kết mỗi tháng anh trả lãi khoảng gần 150 triệu đồng, mỗi năm trả thêm 1 tỷ đồng tiền gốc. Tuy nhiên, từ đầu năm 2018 lại nay làm ăn thua lỗ nên hầu như tháng nào anh cũng trả lãi chậm, không thực hiện đúng như cam kết trong hợp đồng anh phải chịu mức lãi suất 0,7%/ năm.

 “Sau 2 năm sử dụng tàu Triệu Vy 09 tính đến thời điểm hiện tại tôi chỉ mới trả lãi được 1 tỷ đồng”. Tôi chưa biết bao giờ mới cho thuyền ra khơi trở lại, ra khơi cũng lỗ, nằm ở bờ cũng phải trả lãi ngân hàng, khổ trăm bề, không biết tính phương án gì đây”, anh Sinh than thở.

Nhìn con tàu đã nằm bờ gần 1 năm, ông Nguyễn Văn Lòng lắc đầu ngao ngán: Để đóng con tàu này tôi đã phải vay ngân hàng 13 tỷ đồng. Tàu tôi được thiết kế để đi câu nhưng làm ăn không hiệu quả, muốn chuyển đổi  từ nghề đi câu, kéo sang nghề dã cào tầng đáy thì chi  phí chuyển đổi lên cả tỷ đồng. Tàu không ra khơi nhưng mỗi quý tôi cũng phải đóng gần 300 triệu tiền lãi ngân hàng, đã 2 quý tôi chưa có tiền đóng”.

Tàu Thành Đạt 08 của ông Nguyễn Văn Lòng đã phải nằm bờ gần 1 năm nay.

Liên quan đến vấn đề này, trao đổi với phóng viên Dân Việt, ông Hà Minh Tân - Chủ tịch UBND xã Thạch Kim cho hay, khó khăn lớn nhất của của các tàu vỏ thép hiện nay là nguồn vốn và người lao động. Ở địa phương này, thanh niên hầu hết đi xuất khẩu lao động hoặc đi làm ăn xa, các chủ tàu thiếu lao động tại chỗ nên phải thuê tìm ở các địa phương khác, tiền công theo đó cũng cao hơn.