Tàu Trung Quốc đã gây hư hỏng 24 tàu Việt Nam

16h chiều nay (5.6), Bộ Ngoại giao tổ chức Họp báo quốc tế về tình hình Biển Đông. Ông Lê Hải Bình - Quyền Vụ trưởng Vụ Thông tin báo chí, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao - chủ trì buổi họp báo. Cùng tham gia buổi họp báo còn có ông Trần Duy Hải - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Biên giới Quốc gia, ông Hà Lê - Phó Cục trưởng Cục Kiểm ngư, ông Ngô Ngọc Thu - Phó Tư lệnh Tham mưu trưởng Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển Việt Nam.

Buổi họp báo được chú ý hơn sau những động thái lên tiếng mạnh mẽ của nhiều quốc gia trước việc làm ngang ngược của Trung Quốc. Đồng thời, clip chứng minh tàu sắt của Trung Quốc cố tình đâm chìm tàu cá của Việt Nam tại vùng biển Hoàng Sa mới được công bố cũng là chủ đề được quan tâm.

Trước đó, phía Trung Quốc từng phát ngôn rằng tàu cá Việt Nam đâm vào tàu Trung Quốc rồi bị chìm. Những hình ảnh mới được công bố cho thấy hành động vô nhân đạo của phía Trung Quốc trên vùng biển thuộc chủ quyền Việt Nam.


16h: Mở đầu, ông Trần Duy Hải đã thông báo tình hình và các đấu tranh của Việt Nam từ khi Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981 tại vùng biển thuộc vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam.

16h02: Ông Lê Hải Bình nói: Đã hơn 1 tháng Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan trong thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam cùng nhiều tàu hộ tống, đồng thời có hành vi đe dọa tính mạng của ngư dân của Việt Nam. Hành vi này bất chấp các quy định của luật pháp quốc tế, bỏ qua sự quan tâm, quan ngại của quốc tế, ảnh hưởng đến an ninh an toàn hàng hải ở biển Đông. Việt Nam đã hết sức kiên trì tiếp xúc, trao đổi, kiên trì thể hiện biện pháp hòa bình và luôn kiên quyết yêu cầu Trung Quốc phải đưa giàn khoan Hải Dương 981 ra khỏi vùng biển của Việt Nam ngay lập tức. Nhưng đáp lại thiện chí đó, phía Trung Quốc còn có những hành vi hung hăng hơn và liên tục đưa ra luận điệu vu cáo, đổ lỗi cho Việt Nam. Buổi họp báo hôm nay tiếp tục cung cấp thông tin trên thực địa và những nỗ lực của Việt Nam để giải quyết vụ việc hòa bình.

16h12: Ông Trần Duy Hải trình bày: Hơn 1 tháng qua, Việt Nam đã nỗ lực đối thoại trao đổi với phía Trung Quốc bằng nhiều hình thức khác nhau để yêu cầu Trung Quốc rút giàn khoan và các tàu hộ tống ra khỏi vùng biển Việt Nam. Đồng thời tôn trọng quyền chủ quyền, quyền tài phán của Việt Nam trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam. Đến nay đã có trên 30 cuộc trao đổi, đàm phán các cấp giữa hai bên. Nhưng bất chấp, họ không dừng các hành vi bất hợp pháp của mình mà còn ngang ngược hơn. Trên thực địa, họ mở rộng phạm vi hoạt động của giàn khoan, di chuyển giàn khoan đến vị trí mới nằm sâu 60 hải lý trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam. Trung Quốc cũng tăng cường các tàu hộ tống, trong đó có nhiều tàu quân sự và cả máy bay chiến đấu. Các tàu Trung Quốc có các hành vi hung hăng, chủ động tấn công, cố tình đâm và phun vòi rồng công suất cao vào tàu chấp pháp của Việt Nam làm nhiều cán bộ kiểm ngư của Việt Nam bị thương.

Đặc biệt, ngày 26.5 tàu Trung Quốc đã đâm chìm tàu cá của Việt Nam trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Nghiêm trọng hơn, các tàu Trung Quốc đã ngăn cản tàu Việt Nam cứu hộ 10 ngư dân bị chìm. Sau đó, tàu Trung Quốc đã đâm thủng một tàu cảnh sát biển của Việt Nam. Hành động đó đã gây quan ngại quốc tế, bất bình ở Việt Nam.

Vừa qua, Bộ Ngoại giao lần thứ hai có công hàm gửi phía Trung Quốc yêu cầu rút giàn khoan ngay lập tức và đàm phán hoặc các biện pháp hòa bình phù hợp với luật pháp quốc tế nhưng phía Trung Quốc không trả lời.


16h18: Ông Ngô Ngọc Thu tổng hợp tình hình diễn biến tình hình trong 1 tháng qua: Sau buổi họp báo quốc tế ngày 7.5, quý vị thường xuyên nhận được thông tin chuyển về từ thực địa. Thời điểm đầu tiên đặt giàn khoan Trung Quốc đặt cách đảo Tri Tôn của Việt Nam 17 hải lý, cách đảo Lý Sơn 119 hải lý nằm sâu trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Sau đó, Trung Quốc đã di chuyển đến địa điểm mới, nằm sâu trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, chính xác là 57 hải lý.

Trung Quốc thường xuyên có 40 tàu thường trực, lúc cao điểm có đến 140 chiếc, trong đó có tàu hải cảnh, hải tuần, tàu cá vỏ sắt rẽ nước 200 - 400 tấn. Đặc biệt nghiêm trọng là Trung Quốc đưa tàu chiến đến khu vực giàn khoan, đó là tàu hộ vệ tên lửa, tàu khu trục tên lửa, tàu tuần tiễu tấn công nhanh, tàu quét mìn, tàu đổ bộ. Ngoài ra còn có máy bay các loại hoạt động trên vùng trời khu vực giàn khoan Hải Dương 981 đặt trái phép. Cao điểm ngày 27.5 Trung Quốc sử dụng 9 lần chiếc tàu chiến đấu để di chuyển giàn khoan đến vị trí mới.

Trung Quốc tổ chức thành các vòng bảo vệ giàn khoan, vòng 1 từ 1 - 3 hải lý là các tàu vận tải, tàu dịch vụ. Vòng 2 từ 5 - 7 hải lý bao gồm tàu hải cảnh, tàu hải tuần. Vòng 3 gồm các tàu chiến, tàu cá vỏ sắt công suất lớn. Trung Quốc chia tàu bảo vệ thành các nhóm, thường xuyên bám sát các tàu cảnh sát biển và tàu kiểm ngư Việt Nam.

Khi tàu Việt Nam tiếp cận yêu cầu các tàu Trung Quốc rút khỏi khu vực biển Việt Nam thì phía Trung Quốc tổ chức bao vây, đâm thẳng vào tàu Việt Nam. Ngoài ra họ sử dụng các vòi rồng hay súng bắn nước công suất lớn tấn công tàu Việt Nam làm kính vỡ, phá hoạt thiết bị trên tàu Việt Nam. Họ còn sử dụng các máy phát âm tần, đèn pha công suất lớn chĩa về phía các tàu Việt Nam gây ảnh hưởng đến sức khỏe, tâm lý của cán bộ trên tàu.

Đặc biệt ngày 26.5 tàu Trung Quốc đâm chìm tàu cá của Việt Nam tại điểm cách khu vực giàn khoan Hải Dương 981 khoảng 17 hải lý, khi các tàu Việt Nam cứu vớt người bị nạn, các tàu cá Trung Quốc đã ngăn cản. Từ khi Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan đến nay, các tàu Trung Quốc đã gây hư hỏng 24 tàu thực thi pháp luật của Việt Nam (19 tàu kiểm ngư và 5 tàu cảnh sát biển). Gần đây nhất tàu Trung Quốc đâm thẳng vào tàu 2016 của Cảnh sát biển Việt Nam, làm thủng 4 lỗ cực kỳ nguy hiểm.

Từ ngày hôm qua đến hôm nay, lực lượng tàu Trung Quốc tiếp tục các hành động đâm va phun nước vào tàu Việt Nam.

16h27: Cảnh sát biển cung cấp một video clip về tình hình thực địa chuyển về. Hình ảnh được ghi vào sáng ngày 1.6 cho thấy tàu Trung Quốc tiến hành đâm va vào tàu Cảnh sát biển 2016 của Việt Nam. Tàu 46105 của Trung Quốc đã hung hãn tấn công tàu Cảnh sát biển Việt Nam, làm tàu Cảnh sát biển Việt Nam bị thủng 4 lỗ, sát với vạch ngấn nước, rất nguy hiểm. Các cán bộ, chiến sĩ trên tàu đã phải dùng thiết bị trên tàu bịt kịp thời.

16h30: Ông Hà Lê - Phó Cục trưởng Cục Kiểm ngư (Bộ NN&PTNT) trình bày: Các tàu của Trung Quốc đã luôn chủ động tấn công tàu kiểm ngư của Việt Nam làm 12 kiểm ngư viên bị thương. Đặc biệt nghiêm trọng là tàu Trung Quốc đã đâm chìm tàu cá của ngư dân Việt Nam. Tính từ 7.5 đến nay đã có 12 tàu cá của Việt Nam bị cản trở trên ngư trường truyền thống, bị uy hiếp, đối xử thô bạo. Như việc tàu chiến của Trung Quốc tấn công, bắn đạn pháo sáng vào tàu cá 96416 của Quảng Ngãi ngày 7.5. Tiếp đó, một tàu của Quảng Ngãi khác đã bị tàu ngư chính của Trung Quốc tấn công, đập phá tài sản, cướp hải sản và đánh hai ngư dân Việt Nam bị thương. Tàu 96001 đang khai thác tại vùng biển Hoàng Sa cũng bị tàu ngư chính Trung Quốc tấn công, lấy đi các thiết bị thông tin liên lạc, 400kg hải sản.

Đặc biệt nghiêm trọng là vụ việc ngày 26.5 khi tàu cá ĐNa 90152 bị tàu 11209 của Trung Quốc đâm chìm. Đây là hành động rất manh động, thể hiện rõ ý đồ muốn đâm chìm tàu cá của Việt Nam. Họ còn ngăn cản các tàu cá Việt Nam cứu người bị nạn.

16h41: Cuộc họp báo chuyển sang nội dung hỏi đáp.

PV hỏi: "Trung Quốc nhiều lần di chuyển giàn khoan, xin xác định lại vị trí hiện nay và tại sao họ lại di chuyển nhiều lần như vậy?".

Ông Ngô Ngọc Thu: Sau hạ đặt giàn khoan, đến ngày 27.5 họ lại di chuyển đến khu vực mới. Đây là giàn khoan nước sâu, vị trí đặt giàn khoan sâu hơn 1.000m nên giàn khoan có thể di chuyển 100 - 200m là bình thường. Nhưng với lần di chuyển gần đây, họ đã cố định vị trí mới (15-33.38 Bắc/111-34.62 Đông).

16h48: PV: "Tàu Trung Quốc liên tục tấn công, gây thiệt hại cho tàu cá Việt Nam. Cục Kiểm ngư đánh giá tình hình như thế nào?".

Ông Hà Lê: Trước hết phải khẳng định các tàu cá Việt Nam bị tấn công khi đang khai thác hoạt động hải sản bình thường ở ngư trường truyền thống thuộc vùng biển Việt Nam. Hành động của Trung Quốc đã vi phạm nghiêm trọng chủ quyền của Việt Nam cùng luật pháp quốc tế. Hành động của Trung Quốc đe dọa nghiêm trọng đến tính mạng, tài sản của ngư dân. Chúng tôi cực lực phản đối hành động vô nhân đạo này.

Ông Hà Lê - Phó Cục trưởng Cục Kiểm ngư - chỉ rõ, tàu cá Việt Nam rất nhỏ bé so với tàu Trung Quốc. Ảnh: Dân trí

PV: "Đoàn cấp cao của Ủy ban Đối ngoại Quốc hội Hoa Kỳ đã đến Việt Nam. Phía Việt Nam có kỳ vọng vai trò của Hoa Kỳ trong vấn đề bảo vệ chủ quyền?".

Ông Lê Hải Bình: Việc duy trì an ninh an toàn hàng hải trong khu vực là nghĩa vụ của tất cả các quốc gia liên quan. Hoa Kỳ là cường quốc trên thế giới. Vừa qua, Hoa Kỳ cũng có tiếng nói cùng cộng đồng quốc tế để góp vào hòa bình ổn định an ninh khu vực. Chúng tôi hy vọng Hoa Kỳ tiếp tục có tiếng nói mạnh mẽ hơn cùng hành động thiết thực để đóng góp vào việc ổn định tình hình an ninh, hòa bình trong khu vực và trên thế giới.

17h03: PV: "Trung Quốc vừa họp báo cho rằng Việt Nam dùng nhiều tàu vũ trang và hơn 120 lần đâm vào tàu Trung Quốc tại thực địa, Việt Nam có phản ứng gì? Phía Trung Quốc cũng cho lưu hành tài liệu và công hàm tại Liên Hợp Quốc, ý kiến của Việt Nam trong vấn đề này?".

Ông Trần Duy Hải: Nội dung công hàm Trung Quốc lưu hành ở Liên Hợp Quốc và phát ngôn của Bộ Ngoại giao Trung Quốc đều có điểm chung là xuyên tạc, bóp méo sự thật. Trung Quốc không đưa ra được hình ảnh nào về tàu Việt Nam đâm tàu Trung Quốc. Chúng tôi hoàn toàn bác bỏ phát ngôn của phía Trung Quốc. Hành động tàu Trung Quốc đâm va vào tàu Việt Nam cũng đã được đưa tin ở Trung Quốc, như vậy là họ đã thừa nhận việc đó.


PV: "Tình hình cho thấy Trung Quốc không chịu xuống thang, Việt Nam sẽ có những biện pháp gì tiếp theo? Vừa qua Trung Quốc không đồng tình với phát biểu của cộng đồng quốc tế tại Hội nghị Shangri-la và cho thấy họ không tuân thủ quy định pháp luật quốc tế, vậy vai trò của quốc tế trong vấn đề này như thế nào? Việt Nam có ủng hộ Hội Nghề cá Đà Nẵng và chủ tàu đưa vụ việc tàu ĐNa 90152 ra kiện Trung Quốc hay không?".

Ông Trần Duy Hải: Chúng ta đã nỗ lực ngoại giao để giải quyết tình hình căng thẳng trên Biển Đông, nhưng bất chấp, Trung Quốc có những hành động leo thang mới. Việt Nam sẽ kiên trì biện pháp đấu tranh hòa bình để giải quyết bất đồng trên cơ sở luật pháp quốc tế và Hiến chương Liên Hợp Quốc. Việt Nam sẽ nỗ lực ngoại giao hơn nữa và cân nhắc các biện pháp tiếp theo để bảo vệ quyền và lợi ích của Việt Nam.

Cộng đồng quốc tế đã có phát biểu mạnh mẽ, phản đối hành động của Trung Quốc lần đầu tiên trong nhiều năm trở lại đây. Tiếng nói của cộng đồng quốc tế đóng vai trò hết sức quan trọng đối với an ninh an toàn hàng hải ở Biển Đông và ngăn chặn hành động của Trung Quốc.

Các vụ kiện quốc tế đều rất phức tạp, nếu tàu Việt Nam kiện tàu Trung Quốc chỉ là kiện dân sự. Nhưng vụ việc này còn liên quan đến chủ quyền, quyền tài phán của Việt Nam không chỉ là kiện dân sự. Tất cả các phương án đều phải nghiên cứu, nhưng phải chọn phương án tối ưu nhất để bảo vệ quyền và lợi ích của chúng ta.

17h17: PV: "Dù có đường dây nóng giữa hai bên nhưng phía Trung Quốc vẫn không lùi bước, vậy hiệu quả đường dây nóng như thế nào?".

Ông Lê Hải Bình: Đường dây nóng chỉ có thể hoạt động hiệu quả nếu cả hai bên đều có thiện chí và mong muốn giải quyết hòa bình các tranh chấp. Việt Nam đã sử dụng nhiều biện pháp hòa bình, trao đổi nhưng nếu đường dây nóng chỉ có nỗ lực từ một phía sẽ không giải quyết được. Giải quyết tranh chấp cũng vậy, phải từ mong muốn và thiện chí của cả hai bên.

PV: "Nếu Trung Quốc không chịu rút giàn khoan, lực lượng kiểm ngư và cảnh sát biển sẽ tiếp tục có những biện pháp gì? Có phải tàu của Việt Nam chưa đủ để đối phó với tàu của Trung Quốc?".

Ông Ngô Ngọc Thu: Trước hết, ngay sau khi giàn khoan Hải Dương 981 xâm phạm vùng biển Việt Nam, lực lượng kiểm ngư và cảnh sát biển Việt Nam đã ngay lập tức có mặt để ngăn chặn. Trong thời gian vừa qua dù các tàu bảo vệ của Trung Quốc sử dụng phương tiện để tấn công, nhưng lực lượng Việt Nam vẫn kiên trì. Chủ trương của Nhà nước Việt Nam là giải quyết vấn đề trên biển bằng biện pháp hòa bình nên lực lượng trên biển phải kiềm chế để giải quyết bằng biện pháp hòa bình theo luật pháp quốc tế.

PV: "Các ông bình luận thế nào về ý kiến Trung Quốc muốn “trỗi dậy hòa bình”?".

Ông Trần Duy Hải: Phải khẳng định những việc làm của Trung Quốc gây hấn với các nước láng giềng làm xấu hình ảnh của Trung Quốc trong cộng đồng quốc tế. Phản ứng của quốc tế vừa qua cũng thể hiện rõ điều này. Chính sách ngoại giao hòa bình của Trung Quốc sẽ không phải là thực tế mà chỉ là lời nói. Như việc giàn khoan Hải Dương 981 đe dọa nghiêm trọng đến an ninh an toàn khu vực. Đấy không thể nói là hành động hòa bình được mà là hành động bạo lực, đe dọa trong khu vực. Cộng đồng quốc tế không thể coi đó là hành động hòa bình được.

17h30: Kết thúc cuộc họp báo.