Thành công nhờ đối thoại, tháo gỡ vướng mắc

Việc làm góp phần thu hút đầu tư, xây dựng và phát triển thành phố khang trang, hiện đại này có được là do coi trọng đối thoại để tháo gỡ vướng mắc với hộ dân có đất bị thu hồi.

GPMB 39 dự án trọng điểm

Theo lãnh đạo UBND quận Lê Chân, trong vòng 5 năm (2008-2013), địa phương đã thực hiện thu hồi tổng diện tích 175ha đất của 4.039 hộ, phục vụ cho 39 dự án quan trọng trên địa bàn, với tổng giá trị bồi thường, hỗ trợ tái định cư xấp xỉ 773 tỷ đồng.


Ông Phạm Tiến Du - Chủ tịch UBND quận Lê Chân cho biết: Mặc dù diện tích đất thu hồi không lớn, nhưng do địa bàn nằm ở vị trí trung tâm thành phố, quá trình thu hồi đất đòi hỏi phải nhanh mới đảm bảo bàn giao đúng tiến độ mặt bằng sạch cho chủ đầu tư, nên để GPMB đạt được yêu cầu như đã nêu, là điều không dễ. Chưa nói, chính quyền các cấp còn phải đối mặt với hàng loạt những khó khăn, phức tạp khác. Trong đó phải kể đến sự bất cập về giá đất bồi thường do Nhà nước quy định, nhất là đất nông nghiệp. Hiện, mức giá bồi thường loại đất này thấp, chưa sát với giá thị trường, thậm chí chênh lệch nhiều so với giá đất nơi tái định cư.

Một khó khăn khác, đó là năng lực tài chính của chủ đầu tư. Vấn đề này tưởng chừng ít liên quan, nhưng lại ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quả của công tác GPMB. Bởi vì, nếu nguồn vốn của chủ đầu tư không đáp ứng được yêu cầu, nhỏ giọt, tất sẽ dẫn đến việc bồi thường lai rai, dẫn đến việc thu hồi đất không đảm bảo tiến độ. Như vậy, không những làm mất niềm tin, mà còn tạo ra những bức xúc trong nhân dân, khiến công tác GPMB vốn đã khó, càng thêm khó...

Tuy nhiên, với tinh thần trách nhiệm của mình, UBND quận Lê Chân đã tích cực, chủ động tìm mọi biện pháp nhằm đảm bảo hoàn thành sớm công tác GPMB các dự án của quận cũng như của thành phố giao. Một trong những giải pháp được đánh giá hữu hiệu nhất, góp phần tạo sự đồng thuận cao trong nhân dân, đó chính là việc thực hiện công khai, dân chủ, không né tránh, sẵn sàng đối thoại trực tiếp trên cơ sở đảm bảo đúng quy định các bước trong đền bù, hỗ trợ tái định cư đối với các hộ có đất bị thu hồi. Nhờ vậy, chỉ trong vòng 5 năm, hàng chục dự án trọng điểm của thành phố như: Dự án đường Hồ Sen - Cầu Rào 2; Dự án cải tạo kênh An Kim Hải giai đoạn 2; Dự án cải tạo đường Chùa Hàng; Dự án khu tái định cư phục vụ GPMB, Dự án phát triển giao thông đô thị Hải Phòng... đều được thực hiện khá nhanh, đáp ứng được yêu cầu không chỉ về tiến độ thi công công trình, mà cả sự ổn định về an sinh xã hội trên địa bàn.

Bài học kinh nghiệm

Những người trực tiếp làm công tác bồi thường, GPMB ở Trung tâm Phát triển quỹ đất quận Lê Chân cho rằng: Muốn GPMB nhanh, trước nhất UBND quận phải chủ động phối hợp với các sở, ngành thành phố để làm tốt công tác quy hoạch và quản lý, công bố quy hoạch sử dụng đất, nhất là những nơi có dự án. Cùng với đó, phải chú trọng đầu tư cho công tác quản lý đất đai, như: Đo đạc, lập bản đồ địa chính, thiết lập hồ sơ địa chính theo quy hoạch. Đặc biệt, phải tăng cường vai trò giám sát, phản biện của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc quận ở từng dự án, từ khâu họp dân để triển khai thông báo chủ trương thu hồi đất đến việc niêm yết công khai danh sách, phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư theo đúng trình tự thủ tục quy định của pháp luật. Ngoài ra, cũng cần phải thường xuyên tổ chức hội nghị đối thoại trực tiếp các hộ dân, người đứng đầu tổ nhóm dân cư, dòng họ để động viên, giải đáp các khúc mắc... Đặc biệt, phải bố trí kịp thời khu tái định cư kết hợp tư vấn nghề nghiệp nhằm đảm bảo đời sống an sinh cho các hộ dân có đất bị thu hồi.

Cũng theo kinh nghiệm của các cán bộ này, để công tác GPMB suôn sẻ, không bị ách tắc ở khâu này hay khâu kia, cần phải có sự phân công, phân nhiệm cụ thể, rõ ràng. Rút kinh nghiệm từ một vài dự án trước đây, công tác GPMB tại quận Lê Chân thời gian qua đã bứt phá, đi theo hướng quy củ, bài bản hơn. Ngoài ban hành các văn bản cụ thể hóa trình tự giải quyết các thủ tục hành chính có liên quan ra, quận đã chú trọng phân công trách nhiệm cho từng đồng chí lãnh đạo UBND để trực tiếp chỉ đạo, điều hành. Định kỳ hàng tháng, UBND quận còn kiểm điểm, đánh giá công tác chỉ đạo, thực hiện nhằm chỉ ra những tồn tại, vướng mắc, bổ khuyết kịp thời các giải pháp phù hợp để khắc phục.

Ngoài ban hành các văn bản cụ thể hóa trình tự giải quyết các thủ tục hành chính có liên quan ra, quận đã chú trọng phân công trách nhiệm cho từng đồng chí lãnh đạo UBND để trực tiếp chỉ đạo, điều hành. Các phòng, ban, đơn vị, chính quyền phường và các cán bộ công chức, viên chức khác cũng được phân công nhiệm vụ và quy định trách nhiệm cụ thể trong việc tổ chức thực hiện công tác GPMB.

Một hộ dân ở phường Vĩnh Niệm cho hay, gia đình ông có gần 500m2 đất bị thu hồi phục vụ Dự án đường Hồ Sen- Cầu Rào 2. Ngay sau khi được mời họp thông báo chủ trương của thành phố, gia đình ông cùng những hộ khác đã cảm thấy yên tâm bởi tính công khai, dân chủ được thể hiện ngay tại cuộc họp. Càng yên tâm hơn trong suốt quá trình thực hiện thu hồi đất, những người thực thi công vụ đảm bảo được sự minh bạch, công bằng, đúng pháp luật từ khâu kiểm kê, xác định rõ nguồn gốc đất đến việc tính tiền đền bù, hỗ trợ cho các hộ dân phải di dời. Chủ hộ này còn khẳng định: “Tôi rất thích cách làm việc công khai, dân chủ, không né tránh những vấn đề dân bức xúc, đòi hỏi phải được giải thích. Các vị lãnh đạo không những chủ động gặp gỡ, đối thoại trực tiếp với dân, mà còn là “cầu nối” để hộ có đất bị thu hồi như chúng tôi có dịp được bày tỏ nguyện vọng chính đáng của mình đến các cấp, ngành có thẩm quyền”.

Ông Nguyễn Văn Phiệt- Phó Chủ tịch UBND quận Lê Chân cho biết: “Thời gian tới, còn nhiều dự án lớn tiếp tục triển khai trên địa bàn. Mặc dù đã đạt được một số kết quả trong công tác GPMB, song địa phương cũng đang gặp phải không ít khó khăn, nhất là sự bất cập về cơ chế chính sách của Nhà nước đối với đất đai hiện hành. Bởi vậy, chúng tôi đề nghị các sở, ngành thành phố liên quan cần tăng cường hơn nữa sự phối hợp, động viên, giải thích để người dân hiểu, đồng thuận ủng hộ dự án”.