Tiền điện tử rơi vào thảm khốc: Các nhà đầu tư còn đâu niềm tin?

Vào thời điểm này cách đây một năm trước, các nhà đầu tư đã mô tả bitcoin là tương lai của tiền tệ và ethereum là công cụ phát triển quan trọng nhất trên thế giới. Các mã thông báo không thể thay thế đã bùng nổ. Hóa ra, đó là thời khắc mà tiền điện tử ở vị trí đỉnh cao.

Trong 12 tháng kể từ bitcoin đứng đầu với hơn 68.000 đô la, hai đồng tiền kỹ thuật số lớn nhất đã mất 3/4 giá trị, đồng thời sụp đổ cùng với các cổ phiếu công nghệ rủi ro nhất. Ngành công nghiệp này từng được định giá khoảng 3 nghìn tỷ đô la, hiện nay đạt còn khoảng 900 tỷ đô la.

Thay vì hoạt động như một hàng rào chống lại lạm phát, gần mức cao nhất trong 40 năm, bitcoin đã được chứng minh là một tài sản đầu cơ khác, từ các nhà truyền giáo đứng đằng sau nó, nhưng rốt cuộc sự lao dốc nhiệt tình của nó khiến các nhà đầu tư sợ hãi.

Trong nháy mắt trong tuần này, FTX đã chìm từ mức định giá 32 tỷ đô la đến mức gần phá sản khi nguồn thanh khoản cạn kiệt do khách hàng yêu cầu rút tiền dồn dập và sàn giao dịch đối thủ Binance xé bỏ thỏa thuận không ràng buộc để mua lại công ty. Người sáng lập FTX, Sam Bankman-Fried, đã thừa nhận tình thế và mới đây anh ấy cũng đã từ chức Giám đốc điều hành.

Katie Talati, giám đốc nghiên cứu của Arca, một công ty đầu tư tập trung vào tài sản kỹ thuật số cho biết: "Giờ nhìn lại, sự phấn khích và giá cả của tài sản kỹ thuật số rõ ràng đã vượt lên trên chính nó và giao dịch vượt xa mọi giá trị cơ bản trở thành thứ gì đó quá đổi mong manh. Vì suy thoái quá nhanh, nhiều người đã tuyên bố rằng tài sản kỹ thuật số đang dần chết".

Cho dù tiền điện tử có bị diệt vong mãi mãi hay cuối cùng sẽ phục hồi, như Talati mong đợi, nhưng "cuộc tắm máu năm 2022" đã phơi bày nhiều sai sót của ngành và phục vụ như một lời nhắc nhở cho các nhà đầu tư và công chúng tại sao cần phải tồn tại quy định tài chính riêng cho ngành. Các vụ phá sản diễn ra nhanh chóng và dữ dội kể từ giữa năm nay, khiến khách hàng có tài khoản tiền điện tử không thể truy cập vào tiền của họ. Nếu đây thực sự là tương lai của ngành tài chính, thì ở tình thế hiện tại nó trông khá ảm đạm.

Tiền điện tử được cho là mang lại sự minh bạch. Tất cả các giao dịch trên blockchain đều có thể được theo dõi. Chúng không cần các tổ chức tập trung như ngân hàng - bởi vì ngành có sổ cái kỹ thuật số để phục vụ như một "nguồn chân lý" minh bạch duy nhất. Nhưng câu chuyện đó giờ đây đã biến mất.

Michael Saylor, chủ tịch điều hành của MicroStrategy cho biết: "Nếu có thể nói thay cho thị trường bitcoin, chúng tôi cảm thấy như đang bị mắc kẹt trong một mối quan hệ rối loạn chức năng với tiền điện tử và chúng tôi muốn thoát ra", một công ty công nghệ sở hữu 130.000 bitcoin chia sẻ. 

"Ngành công nghiệp này cần phải phát triển và các cơ quan quản lý phải tích cực tham gia vào lĩnh vực này. Tương lai của ngành là các tài sản kỹ thuật số đã đăng ký được giao dịch trên các sàn giao dịch phải được quản lý chặt chẽ, nơi khách hàng, nhà đầu tư đều có được sự bảo vệ nhất định mà họ cần", Saylor đã phát biểu trên chương trình nghị sự "Squawk on the Street " của CNBC khi sự sụp đổ của FTX đã khuấy động thị trường tiền điện tử. 

Giá trị Bitcoin đã giảm xuống mức thấp nhất trong hai năm qua trong tuần này, trước khi tăng  nhẹ trở lại. Đồng Ethereum cũng bị phá vỡ và đồng solana, một đồng tiền phổ biến khác được các nhà phát triển sử dụng và được Bankman-Fried từng chào hàng cũng đã giảm hơn một nửa giá trị cùng thời điểm biến cố sàn FTX.

Cổ phiếu gắn liền với tiền điện tử cũng bị ảnh hưởng. Nhìn chung, đã có rất nhiều đau đớn lộ diện xung quanh. Tuần trước, Coinbase đã báo cáo doanh thu sụt giảm hơn 50% trong quý thứ ba so với một năm trước đó và lỗ 545 triệu đô la. Vào tháng 6, sàn giao dịch tiền điện tử này đã cắt giảm 18% lực lượng lao động của mình.

"Chúng tôi đang tích cực cập nhật và đánh giá các kế hoạch kịch bản của mình và chuẩn bị để giảm chi phí hoạt động hơn nữa nếu điều kiện thị trường xấu đi", Alesia Haas, giám đốc tài chính của Coinbase, cho biết trong cuộc họp báo cáo thu nhập ngày 3/ 11.

Thị trường tiền điện tử cần có quy định để tránh bị rửa trôi nhiều hơn như FTX

"Sàn Coinbase không có bất kỳ sự tiếp xúc tài chính nào với FTX, nhưng tôi rất thông cảm cho tất cả mọi người có liên quan đến tình hình hiện tại. Thật căng thẳng bởi bất cứ lúc nào cũng có khả năng mất khách hàng trong ngành, và rất nhiều người đang mất rất nhiều tiền do cuộc khủng hoảng ở FTX",  Giám đốc điều hành của Coinbase, Brian Armstrong tuyên bố.

Ông còn lập luận rằng các quy định về tiền điện tử ở Hoa Kỳ rất khó điều hướng, và các nhà quản lý cho đến nay đã không thể cung cấp một khuôn khổ khả thi về cách các dịch vụ này có thể được cung cấp một cách an toàn, minh bạch.

"Điều quan trọng là phải rõ ràng về lý do tại sao điều này xảy ra, và điều gì cần phải thay đổi nếu chúng ta muốn ngăn điều tương tự xảy ra một lần nữa".

Sự sụp đổ của FTX dường như là kết quả của các hoạt động kinh doanh rủi ro, phi đạo đức, bao gồm xung đột lợi ích giữa các thực thể gắn bó sâu sắc và quyết định cho vay tài sản của khách hàng mà không được kiểm soát rõ ràng. Cần lưu ý rằng những hoạt động này cũng xảy ra trên các thị trường tài chính truyền thống - và trên thực tế, công nghệ blockchain sẽ giúp theo dõi và truy tố dễ dàng hơn theo thời gian.

Nhưng sau các sự kiện diễn ra trong tuần này, chúng ta đã thấy những lời kêu gọi cần có nhiều quy định hơn đối với ngành công nghiệp tiền điện tử, với các hạn chế chặt chẽ hơn đối với quyền truy cập và đổi mới. Vấn đề là cho đến nay, các cơ quan quản lý của Hoa Kỳ đã từ chối cung cấp các quy định rõ ràng, hợp lý cho tiền điện tử để bảo vệ người tiêu dùng.

Bất chấp quan điểm phổ biến rằng các công ty tiền điện tử không muốn bị quản lý nhiều, giờ đây những người quan tâm đến tương lai của tiền điện tử muốn các chính phủ tạo ra quy định hợp lý cho các sàn giao dịch và người giám sát tập trung ở Hoa Kỳ và các khu vực khác.

Về lâu dài, ngành công nghiệp tiền điện tử có cơ hội xây dựng một hệ thống tốt hơn bằng cách sử dụng tài chính phi tập trung và ví tự quản lý mà không dựa vào quá nhiều các bên vốn đáng tin cậy như các sàn giao dịch. Thay vào đó, khách hàng sẽ có thể tin tưởng vào mã toán học tài chính kỹ thuật số, và mọi thứ đều có thể được kiểm tra công khai trên blockchain. Tuy nhiên, cho đến lúc đó, các nhà quản lý cần thiết lập các quy tắc rõ ràng để đưa tiền điện tử trở lại thời kỳ hoàng kim, khuyến khích sự đổi mới và bảo vệ người tiêu dùng.

Mỹ luôn tự hào là nước đi tiên phong trong lĩnh vực công nghệ và công nghiệp mới. Với hơn 200 triệu người dùng tiền điện tử toàn cầu, và các quốc gia bắt đầu thí điểm các chương trình tiền kỹ thuật số và chấp nhận bitcoin như một loại đấu thầu hợp pháp, thời điểm của tiền điện tử đã đến. Giờ đây, Mỹ có một lựa chọn: dẫn đầu bằng cách đưa ra các quy định rõ ràng, hướng tới kinh doanh, hoặc có nguy cơ đánh mất động lực chính của đổi mới và bình đẳng kinh tế.