Xuất khẩu khoáng sản: Có chênh lệch…nhưng không phải 5 tỷ USD

Tại Hội thảo tổ chức hồi cuối tháng 7, ông Lê Đăng Doanh đưa ra câu hỏi: “Tại sao nước ta xuất khẩu khoáng sản kim ngạch đạt đến 5 tỷ USD mà phía Hải quan Việt Nam không biết, thống kê cũng không công bố?”.

Vừa  qua, Tổng cục Hải quan đã chính thức khẳng định việc chênh lệnh số liệu thống kê hàng hóa song phương giữa các nước theo các nguồn số liệu thống kê khác nhau là phổ biến và không thể tránh khỏi. Nguyên nhân chênh lệch số liệu sẽ được Tổng cục Hải quan phối hợp cùng Tổng cục Thống kê phân tích và báo cáo giải trình đến lãnh đạo các cấp. Tuy nhiên, nhìn về tổng quát thì có hai nguyên nhân chính:

Nguyên nhân thứ nhất là do phương pháp thống kê nước đối tác giữa xuất khẩu (là nước hàng đến cuối cùng) và nhập khẩu (là nước xuất xứ hàng hóa); phạm vi hàng hóa đưa vào thống kê; cách xác định trị giá thống kê khác nhau giữa hàng hóa xuất khẩu (giá FOB) và hàng hóa nhập khẩu (giá CIF).

Hải quan tăng cường kiểm tra mặt hàng khoáng sản xuất khẩu.

Nguyên nhân thứ hai là do buôn lậu, gian lận thương mại từ cả hai phía Việt Nam và Trung Quốc, đặc biệt là ở các mặt hàng là quặng sắt, quặng titan, than đá… ở các tỉnh biên giới.

Tổng cục Hải quan khẳng định, mặc dù có vênh nhưng độ vênh số liệu giữa hai bên không nhiều như ông Lê Đăng Doanh đã đưa ra.

Trên cơ sở thống kê của Hải quan Việt Nam và nguồn số liệu từ “Cơ sở dữ liệu thương mại của Cơ quan Thống kê Liên Hợp quốc (UNCOMTRADE)” (số liệu của Trung Quốc do Hải quan Trung Quốc báo cáo), sự chênh lệch này lần lượt là 133,4 triệu USD năm 2015 và 386,3 triệu USD năm 2014.

Theo số liệu của UNCOMTRADE, tổng trị giá nhập khẩu hàng hóa thuộc các Chương 25, 26 và 27 (từ nhóm 2701 đến 2701) có xuất xứ từ Việt Nam vào Trung Quốc chỉ đạt 253,7 triệu USD năm 2015 và 781,2 triệu USD năm 2014 còn theo số liệu của hải quan Việt Nam, tổng trị giá xuất khẩu các hàng hóa trên sang Trung Quốc đạt 120,2 triệu USD năm 2015 và 395 triệu USD năm 2014.

Từ các con số trên cho thấy có độ chênh về con số thống kê giữa Trung Quốc và Việt Nam nhưng chênh ở mức 5 tỷ USD trong xuất khẩu khoáng sản như các báo đã đăng thì cần phải làm rõ.

Tổng cục Hải quan cũng cho biết các con số thống kê xuất khẩu khoáng sản nói riêng và các hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu nói chung qua đường chính ngạch đều được công bố công khai rộng rãi, định kỳ 15 ngày và hàng tháng theo Lịch công bố thông tin đã được Tổng cục Hải quan phê duyệt trên Cổng Thông tin điện tử của Tổng cục Hải quan (www.customs.gov.vn) tại Chuyên trang Thống kê Hải quan.