Thủ tướng Cuba thăm chính thức Việt Nam

Chuyến thăm hữu nghị chính thức Việt Nam lần này là chuyến thăm ngoài khu vực Mỹ Latinh đầu tiên của của Thủ tướng Cuba Manuel Marrero Cruz kể từ khi nhậm chức (12/2019), cũng là chuyến thăm đầu tiên của lãnh đạo cấp cao Cuba đến Việt Nam kể từ năm 2018. 

Chuyến thăm hữu nghị chính thức Việt Nam của Thủ tướng Cuba Manuel Marrero Cruz nhằm triển khai các nội dung thỏa thuận đạt được giữa lãnh đạo cấp cao hai nước, tiếp nối và phát triển quan hệ đặc biệt Việt Nam – Cuba, thể hiện quyết tâm của hai bên trong việc tiếp tục phát triển và thắt chặt hơn nữa quan hệ hữu nghị, đoàn kết thủy chung, tin cậy lẫn nhau, hợp tác toàn diện giữa Đảng, Nhà nước, Chính phủ và Nhân dân hai nước.

Chuyến thăm có ý nghĩa tiếp nối và phát triển quan hệ đoàn kết, hữu nghị và hợp tác toàn diện Việt Nam - Cuba, triển khai các nội dung thỏa thuận đạt được nhân chuyến thăm cấp Nhà nước tới Cuba của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tháng 3/2018, chuyến thăm hữu nghị chính thức Việt Nam của Chủ tịch Hội đồng Nhà nước và Hội đồng Bộ trưởng Cuba Miguel Diaz - Canel tháng 11/2018 và chuyến thăm hữu nghị chính thức Cuba của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc tháng 9/2021.

Chuyến thăm một lần nữa khẳng định hai bên sẽ tiếp tục kế thừa và phát huy mạnh mẽ truyền thống tốt đẹp, quyết tâm đưa quan hệ đặc biệt hai nước sang giai đoạn phát triển mới, ngày càng đi vào chiều sâu và hiệu quả, trong đó tập trung nâng quan hệ hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư từng bước lên ngang tầm với quan hệ chính trị tốt đẹp giữa hai nước. 

Việt Nam và Cuba thiết lập quan hệ ngoại giao vào ngày 2/12/1960, hai năm sau khi Cách mạng Cuba thành công (1/1/1959). Trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Cuba là nước luôn đi đầu trong phong trào quốc tế ủng hộ Việt Nam. là nước đầu tiên trên thế giới công nhận Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam và chấp thuận Phái đoàn Đại diện thường trú của Mặt trận (7/1962), thành lập Ủy ban Đoàn kết với Miền Nam Việt Nam (25/9/1963), công nhận về mặt ngoại giao Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam (20/12/1965); cử Đại sứ bên cạnh Ủy ban trung ương Mặt trận Dân tộc Giải phóng (3/1969)… Cuba cũng dành nhiều sự giúp đỡ về kinh tế, quân sự cho Việt Nam vào những thời khắc quan trọng của cuộc chiến tranh.

Những năm gần đây, quan hệ đoàn kết truyền thống, ủng hộ và hợp tác toàn diện anh em Việt Nam - Cuba không ngừng được quan tâm củng cố, thúc đẩy và phát triển trên mọi lĩnh vực, chính trị, kinh tế - thương mại, an ninh – quốc phòng, nông nghiệp, xây dựng, giáo dục, y tế, công nghệ sinh học, giao thông, thể dục-thể thao...

Hai bên duy trì thường xuyên trao đổi các đoàn thăm lẫn nhau từ cấp cao nhất. Trước tác động của đại dịch Covid-19, lãnh đạo cấp cao và các Bộ, ngành hai nước tiếp tục duy trì trao đổi qua hình thức trực tuyến.

Về trao đổi thương mại, năm 2020 ở mức 178,5 triệu USD, giảm 21,3% so với năm 2019 (226,8 triệu USD) do tác động của dịch Covid-19,  Năm 2021 kim ngạch song phương đạt 261,7 triệu USD, tăng 46,6% so với năm 2020; 8 tháng đầu năm 2022, kim ngạch đạt 106 triệu USD, giảm khoảng 20% so với năm trước. Cuba nhập từ Việt Nam khoảng 300.000 - 400.000 tấn gạo/năm… Ngày 1/4/2020, Hiệp định thương mại Việt Nam – Cuba (ký ngày 9/11/2018) chính thức đi vào hiệu lực, với nhiều cam kết ưu đãi thương mại mới, đem lại lợi ích cho doanh nghiệp hai nước và tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa song phương.

Về hợp tác nông nghiệp, Dự án hợp tác hỗ trợ Cuba phát triển sản xuất lúa gạo quy mô hộ gia đình giai đoạn 2011 - 2015 với tổng số vốn đầu tư 43 triệu USD đạt kết quả tích cực; các dự án hỗ trợ Cuba sản xuất ngô, đậu tương và nuôi trồng thủy sản giai đoạn I và II đã đạt kết quả tốt đẹp; hai bên đang tiếp tục nghiên cứu và triển khai các dự án nông nghiệp – thủy sản khác; Bộ Quốc phòng và Bộ Nông nghiệp ta cũng đang hỗ trợ kỹ thuật giúp bạn phát triển cây ngô cao sản. Hai bên cũng đã thống nhất nội dung triển khai Dự án hỗ trợ Cuba nuôi trông thủy sản giai đoạn 3 (2022-2025).

Về hợp tác vắc-xin, nhân chuyến thăm chính thức Cuba của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc (18-20/9/2021), hai bên đã ký hợp đồng mua 5 triệu liều Abdala  và tiếp nhận 900 nghìn liều đầu tiên trong chuyến thăm này; đồng thời, tiếp nhận 150.000 liều Abdala do Bộ các Lực lượng vũ trang Cách mạng Cuba tặng Bộ Quốc phòng ta.

Cuba đã chuyển tiếp 4,1 triệu liều vắc-xin Abdala còn lại trong tháng 10/2021. Tháng 1/ 2022, Thủ tướng Cuba thông báo sẵn sàng trao tặng Việt Nam 180.000 liều vắc-xin Cuba dành cho trẻ em; sẵn sàng cử Đoàn Y tế Henry Reeve gồm 300 người sang Việt Nam hỗ trợ chống dịch Covid-19.  Ngày 11/5, Lãnh đạo BNG đã gặp Đại sứ bạn chuyển thông điệp của Thủ tướng Chính phủ cảm ơn nghĩa cử của Cuba, chia sẻ về số lượng vắc-xin đã tiếp nhận của Việt Nam, tình hình dịch Covid-19 cơ bản đã được kiểm soát nên trước mắt chưa yêu cầu sự hỗ trợ của Đoàn Y tế Henry Reeve cũng như khả năng tiếp nhận, mua vắc-xin mới; đồng thời, trao Đại sứ bạn thư đề ngày 30/4 của Thủ tướng Chính phủ mời Thủ tướng Cuba thăm chính thức Việt Nam trong năm 2022.

Trong các lĩnh vực đầu tư, một số doanh nghiệp ta đang triển khai các dự án đầu tư về xây dựng hạ tầng khu công nghiệp, sản xuất vật liệu xây dựng, sản xuất bột giặt và tã lót tại Đặc khu Phát triển Mariel, San Miguel, Santa Cruz. Trước những thay đổi về chính sách quản lý kinh tế, môi trường đầu tư của bạn, doanh nghiệp ta ngày càng quan tâm mở rộng hợp tác đầu tư tại Cuba.

Trong lĩnh vực ngoại giao đa phương, hai bên duy trì quan hệ hợp tác và ủng hộ lẫn nhau tại các tổ chức quốc tế và diễn đàn đa phương, nhất là tại Liên hợp quốc. Gần đây ta ủng hộ Cuba ứng cử vào HĐNQ nhiệm kỳ 2021-2023; tích cực thúc đẩy, hỗ trợ Cuba ký kết TAC/ASEAN (10/11/2020); Cuba đã ủng hộ Việt Nam ứng cử vào HĐBA/LHQ nhiệm kỳ 2020-2021...; Việt Nam nhất quán ủng hộ chấm dứt chính sách bao vây, cấm vận kinh tế-tài chính của Mỹ chống Cuba.