Cơ hội nào cho trái cây trong 9,5 tỷ USD giao dịch sản phẩm nông nghiệp qua sàn thương mại điện tử?

Đó là thông tin được đưa ra tại hội thảo: "Báo cáo kết quả nghiên cứu và đánh giá chính sách về thương mại điện tử đối với các sản phẩm trái cây ở Việt Nam" do Viện Chính sách và Chiến lược Phát triển Nông nghiệp Nông thôn (IPSARD), Viện Nghiên cứu Rau Quả (FARVI) và Trung tâm Nghiên cứu Nông Lâm Quốc tế (ICRAF) tổ chức.

Hội thảo được tổ chức nhằm chia sẻ những kết quả nghiên cứu, đánh giá chính sách về thương mại điện tử đối với các sản phẩm trái cây ở Việt Nam và lấy ý kiến đóng góp từ các bên liên quan về các giải pháp thúc đẩy sự tham gia của nông dân vào thương mại điện tử cho trái cây ở Việt Nam. 

Trong 5 năm qua, thương mại điện tử của các sản phẩm nông nghiệp Việt Nam, bao gồm cả các sản phẩm trái cây, đã tăng trưởng nhanh chóng với giá trị giao dịch lên tới 9,5 tỷ USD (năm 2019). Trong ảnh: TS Trần Công Thắng, Viện trưởng Viện Chính sách và Chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn phát biểu tại hội thảo. 

Hội thảo này là một hoạt động trong dự án "Hợp phần 4 của Chương trình Nông nghiệp vì An ninh Lương thực 2030 - AgriFoSe2030" do tổ chức Hợp tác Phát triển Quốc tế Thụy Điển (SIDA) thông qua Đại học Nông nghiệp Thụy Điển và Khoa Địa lý Nhân văn, Đại học Lund (Thụy Điển) tài trợ. 

Viện Nghiên cứu Rau Quả (FAVRI), Viện Chính sách và Chiến lược Phát triển Nông nghiệp Nông thôn (IPSARD), Trung tâm Nghiên cứu Nông Lâm Quốc tế (ICRAF) Việt Nam triển khai Dự án ở Việt Namtừ T7/2021 – T7/2023 tại các huyện Yên Châu (Sơn La) Chương Mỹ và Quốc Oai (Hà Nội).

Ông Trần Đại Nghĩa, Viện Chính sách và Chiến lược Phát triển Nông nghiệp Nông thôn (IPSARD) cho biết: "IPSARD nghiên cứu đánh giá tác động kinh tế - xã hội của việc bùng nổ thương mại điện tử các sản phẩm trái cây đến thu nhập của nông dân và hiệu quả của việc phát triển chuỗi ngành hàng cây ăn quả cho khu vực Sơn La và Hà Nội, những cản trở cũng như những điều kiện để các hộ nông dân sản xuất nhỏ đáp ứng được những yêu cầu của người tiêu dùng thành thị và dễ dàng tham gia vào các kênh thương mại điện tử và phát triển các hệ thống canh tác "an toàn", thông qua việc ban hành các chính sách liên quan".

Theo ThS Lê Như Thịnh, Viện Nghiên cứu Rau quả, trong 5 năm qua, thương mại điện tử của các sản phẩm nông nghiệp của Việt Nam, bao gồm cả các sản phẩm trái cây, đã tăng trưởng nhanh chóng với giá trị giao dịch là 9,5 tỷ USD vào năm 2019. Thương mại điện tử cũng đã giúp nông dân bán các sản phẩm trái cây trong đợt đại dịch Covid-19 gần đây.

Các nền tảng thương mại điện tử chính như Lazada, Shopee, Ubofood, Sendo, Tiki... quảng cáo và bán các sản phẩm trái cây từ các vùng ven đô và nông thôn tại Việt Nam, tạo điều kiện giao tiếp trực tiếp giữa người tiêu dùng và nông dân. 

"Trong khi đó, ngày càng nhiều nông dân quảng cáo trực tiếp các sản phẩm trái cây tươi hoặc chế biến của mình thông qua các phương tiện xã hội như Facebook hoặc Zalo", ThS. Lê Như Thịnh cho biết.

"Vai trò của FARVI trong dự án này là thu thập thông tin thứ cấp từ Tổng cục Thống kê, Chi cục Thống kê của tỉnh Sơn La, Hà Nội và các tài liệu liên quan đến xu hướng tiêu dùng trái cây, đặc biệt là với mận, nhãn, xoài, bưởi để xác định được xu hướng tiêu dùng của người thành thị. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng tiến hành những cuộc khảo sát, điều tra người tiêu dùng, người thu gom, người bán buôn, người bán lẻ để nắm được xu hướng tiêu thụ và kinh doanh trái cây, sự tham gia của họ trong việc bán sản phẩm thông qua các kênh thương mại".

ThS. Lê Như Thịnh nói: "Chúng tôi mong đợi nhận được ý kiến từ người dân và chính quyền địa phương về những khó khăn của họ khi tham gia sàn thương mại điện tử và để sản xuất ra những sản phẩm đảm bảo an toàn theo hướng VietGAP, GlobalGAP thì trở ngại của họ là gì và họ cần những hỗ trợ, cải thiện về năng lực như thế nào để tham gia tốt hơn vào thị trường thương mại điện tử trong thời gian tới",.

IPSARD, FAVRI, ICRAF đã và đang nghiên cứu nguồn cung và thị trường của bốn sản phẩm trái cây là mận, xoài, bưởi, nhãn và liên kết vùng ven đô Hà Nội, tỉnh Sơn La với thành phố Hà Nội. Dự án cũng đã tổ chức các khoá đào tạo về thương mại điện tử cho nông dân tham gia. Những khoá đào tạo này được kỳ vọng sẽ giúp những người trồng cây ăn quả quy mô nhỏ đáp ứng tốt hơn với nhu cầu của thị trường, đưa trái cây chất lượng tốt và an toàn tới người tiêu dùng.