Miến Hùng Lô... xuất ngoại

Mai một do năng suất thấp

Xã Hùng Lô nằm sát với sông Lô, cách TP.Việt Trì khoảng 8km, từ hàng chục năm nay người dân nơi đây đã lấy nghề làm miến, bún làm nghề mưu sinh. Nghề miến ở đây cũng đã có thời kỳ thịnh vượng, đó là vào cuối những năm 1990 của thế kỷ trước, khi đó cả xã có hàng trăm hộ làm miến.

Ông Nguyễn Đức Triệu, đội 4, xã Hùng Lô đưa giàn miến đi phơi.

Miến được đưa về Vĩnh Phúc, Hà Nội và chuyển lên mạn ngược như Tuyên Quang, Hà Giang, Sơn La... để tiêu thụ. Trước đây miến Hùng Lô được làm thủ công 100%, với những bí quyết gia truyền của người dân làng nghề đã tạo nên những sợ miến nhỏ, trắng, sạch, dai, nấu không bị nát… nhờ đó mà thương hiệu vang xa.

Thời kỳ thịnh vượng là thế, nhưng do những biến cố của kinh tế thị trường, việc sản xuất thủ công, năng suất thấp, chất lượng không đồng đều… đã khiến đầu ra của miến ngày càng khó khăn, thu nhập ngày công không đảm bảo nhiều người đã bỏ nghề miến sang làm nghề khác.

Trong thời gian tới xã tiếp tục phát triển làng nghề. Ngoài nghề miến, xã đang khôi phục và phát triển nghề làm bánh chưng, bánh giày cổ truyền, đặc biệt là đưa miến xuất ngoại, tiến tới xuất ngoại bánh chưng.

Ông Nguyễn Tiến Đức - Phó Chủ tịch UBND xã Hùng Lô

Ông Nguyễn Đức Triệu, đội 4, xã Hùng Lô - một trong những hộ hiện vẫn bám nghề - cho hay: "Giá gạo ngày càng tăng, lại làm thủ công, nên giá thành đội lên. Miến Hùng Lô vẫn ngon, nhưng ngoài chịu sự canh tranh về giá, nó còn bị cạnh tranh bởi các loại đồ khô như mì phở khô, mì tôm… nếu giữ cách làm cũ không thể "sống" được".

Mặc dù khó khăn, nhưng nhờ có thương hiệu, có các mối hàng quen, nên một số hộ vẫn sống được với nghề. Ông Triệu bảo: "Tôi không muốn bỏ nghề, vì đó là nghề của ông cha để lại. Rất may, hơn chục năm nay, các nhà khoa học đã nghiên cứu ra máy làm miến cho năng suất cao, nhờ vào công thức pha chế, nấu bột, hấp miến… gia truyền, nên miến vẫn giữ được hương vị, ngon, dai của miến thủ công nên vẫn bán chạy hàng".

Miến xuất ngoại

Thực ra máy làm miến đã được người dân ở làng miến Cự Đà (Thanh Oai, Hà Nội) áp dụng trước khi nó được đưa về làng miến Hùng Lô. Nhưng người dân Hùng Lô đã có sáng kiến "cải tạo" lại nồi hấp miến, lưới đùn sợi. Chính vì vậy miến vừa chín tới, sợi miến không bị nát, không bị nở khi đun nấu.

Anh Nguyễn Quang Đoàn, đội 4, xã Hùng Lô hơn 20 năm nay gắn bó với nghề miền, hiện mỗi ngày anh sản xuất khoảng 3 tạ miến, lúc cao điểm lên tới 6 - 8 tạ, thu nhập hàng trăm triệu mỗi năm cho hay: "Việc nấu bột, hấp miến rất quan trọng, nếu chưa chín miến sẽ bị sượng, chín quá khi nấu miến sẽ nở bung, nát như… cháo, rất khó ăn.

Không cần đo nhiệt độ, tôi chỉ nhìn màu bột, màu miến là đoán được miến đủ nhiệt hay chưa, nhưng dường như rất ít sai sót. Người sành ăn, họ thường nhìn vào màu của sợi miến để chọn, sợi miến trắng ngà là vừa đủ nhiệt, màu sẫm là chín quá, thiếu nhiệt thì sợi miến chỗ trắng, chỗ sậm.

Ông Nguyễn Tiến Thuật - Trưởng ban Kiểm soát HTX Nông nghiệp Hùng Lô - cho biết: Hiện xã có khoảng 100 hộ làm nghề miến, riêng đội 4 có khoảng 30 hộ, trong đó có nhiều hộ giàu lên nhờ nghề miến và đưa miến xuất ngoại. "Hiện mỗi ngày Hùng Lô sản xuất 10 tấn miến, phần lớn được đưa đi Hà Nội, Vĩnh Phúc, Thái Nguyên Tuyên Quang… để tiêu thụ, còn lại khoảng 20% được xuất đi Đài Loan, Hàn Quốc. Nhờ đó mà giá trị miến, thu nhập của người dân không ngừng tăng lên" - ông Thuật cho biết thêm.

Đang xay bột chuẩn bị cho mẻ miến chiều, anh Đoàn dừng tay cho hay: "Hiện gia đình tôi mỗi ngày làm khoảng 3 - 4 tạ gạo (1 tạ gạo tương đương 0,9 tạ miến). Nếu bán trong nước lãi 350.000 - 400.000 đồng/tạ gạo, xuất đi Đài Loan, Hàn Quốc thì lãi gần gấp đôi. Trung bình mỗi tháng tôi xuất hơn 1 tấn miến đi Đài Loan".

Việt Tùng