Người đàn ông hơn 40 năm cặm cụi sửa chữa máy khâu ở Hà Nội

Sung túc nhờ nghề sửa chữa máy khâu thủ công

Giữa ồn ào phố thị, ông Phạm Văn Chiến (60 tuổi) ngồi lọt thỏm trong một cửa hiệu sửa máy khâu hiếm hoi còn sót lại trên phố Nguyễn Thái Học (Đống Đa, Hà Nội). Ông Chiến tiết lộ, cửa hàng sửa chữa máy khâu, máy dập của mình đã có mặt trên con phố này ngót nghét 40 năm.

“Cách đây hơn 30 năm, nhiều người mở tiệm sửa chữa máy khâu, không nghề nghiệp ổn định nên tôi cũng tìm tòi mong muốn học nghề để mưu sinh. 

Mất một thời gian dài cặm cụi bên đầu máy, thậm chí trên người đâu đâu cũng có dầu mỡ bám. Tôi từ thợ phụ trở thành thợ chính, sau nhiều năm làm thuê, tôi xin nghỉ và ra ngoài mở tiệm riêng của mình”, ông Chiến tâm sự.

Ông chiến tiết lộ thêm, để sửa được một chiếc máy khâu, người thợ cần phải có rất nhiều kỹ năng và kiến thức, phải hiểu được nguyên lý vận hành, các hỏng hóc thường gặp mới có thể “bắt bệnh” chính xác.

Thông thường, những chiếc máy khâu thủ công hoạt động lâu năm sẽ có một số hỏng hóc cơ bản như hỏng các bộ phận, phụ tùng như cần dập chỉ, tay biên,…

“Thời ấy, mọi lỗi máy đều được sửa thủ công do chưa có máy móc hỗ trợ. Người thợ phải tự hiệu chỉnh, hàn đắp chi tiết, thay bộ phận để máy vận hành tốt. Tùy theo mức độ hỏng hóc, mỗi máy cần từ 1 – 2 ngày mới sửa xong”, ông Chiến nhớ lại.

Hơn 40 năm trong nghề, ông Chiến đã tự xây dựng cho mình một thương hiệu riêng. Chính vì lẽ đó, lượng khách hàng đến sửa chữa máy khâu ngày một tăng, chủ hiệu may lớn ở các tỉnh lân cận cũng mang máy về cửa hiệu của ông để sửa chữa.

Nghề sửa chữa máy khâu mang lại nguồn thu chính, giúp ông Chiến và gia đình có được một cuộc sống sung túc. Tuy nhiên, xã hội phát triển, những chiếc máy khâu dần dần đi vào quên lãng, trở thành món đồ cổ chỉ để trưng bày.

sửa từ máy khâu thủ công đến máy khâu công nghiệp

Đất nước đổi mới, kinh tế thị trường phát triển, cùng với sự phát triển của khoa học kỹ thuật, các loại máy khâu đời mới ra đời. Những người thợ chuyên sửa chữa máy khâu thủ công cũng buộc phải chuyển mình để thích nghi với thời đại mới nếu muốn tiếp tục sống bằng nghề.

Được biết, khác với máy khâu thủ công được vận hành bằng sức người, máy công nghiệp hiện đại hơn, chạy bằng mô tơ, được trang bị nhiều bộ phận tự động. Chính vì vậy, độ bền của chúng cũng kéo dài lâu hơn, ít hỏng hóc. Tuy nhiên, các máy may công nghiệp nếu hư hỏng sẽ hỏng nặng, nhất là bộ phận ổ, trục truyền động, trục kim của máy.

Ông Chiến chia sẻ: “Các máy may hiện nay đa dạng về xuất xứ và mẫu mã. Máy may Nhật Bản, Đức, Nga… mỗi loại đều có những công dụng hay cấu tạo khác nhau. Để sửa những máy này, tôi phải tự mày mò riêng từng loại máy, đúc kết thành kinh nghiệm chứ không sách vở nào có”.

Trăm hay không bằng tay quen, nhờ có thời gian dài gắn bó trong nghề và sự hiểu biết đối với các đời máy, tay nghề ông Chiến càng được khẳng định và được nhiều khách hàng tín nhiệm.

Hơn 30 năm gắn bó với nghề, ông Chiến cho rằng nghề sửa máy may không chỉ cần người nhanh nhẹn, thông minh mà còn phải kiên trì, tỉ mỉ. Các khách quen vẫn thường xuyên tới lui tiệm sửa máy may cũ tại góc đường Nguyễn Thái Học.

Tuy nhiên, đến nay nghề này không còn thịnh như trước. Ông Chiến cho biết, sự ra đời của nhiều dòng máy may với các mức giá đa dạng khiến nhiều chủ máy đứng trước tình trạng máy hỏng thường có tâm lý mua máy mới, không còn đem đi sửa như trước.

Để thích nghi và tồn tại được với công cuộc đổi mới, bên cạnh việc sửa chữa máy khâu, ông Chiến còn mua đi bán lại những bàn máy khâu cổ từ nước ngoài hoặc từ các gia đình để kiếm lời.

Những loại máy này không còn giá trị sử dụng, nhưng giá trị nghệ thuật vẫn còn được lưu giữ, nhiều khách hàng sẵn sàng trả giá cao để mua về trưng bày. Đó cũng là lý do vì sao ông Chiến không bày bán nhiều loại máy khâu mới mà vẫn “sống chết” bám nghề trên con phố này.