Vì sao chưa thông qua Luật Đất đai sửa đổi tại kỳ họp thứ 6?

Sáng 16/11, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc tiếp thu, giải trình dự án Luật Đất đai (sửa đổi).

Trình bày báo cáo về một số nội dung lớn tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế (UBKT) của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, trên cơ sở ý kiến đại biểu thảo luận tại hội trường ngày 3/11/2023, các quy định tại dự thảo Luật đã được tiếp tục hoàn thiện hơn. Tuy nhiên, ý kiến đại biểu về nhiều nội dung chính sách lớn có nhiều ý kiến hoặc cách thiết kế chính sách khác nhau còn chưa tập trung, khó xác định xu hướng, chưa thống nhất về nhiều vấn đề phức tạp. Một số chính sách quan trọng chưa thiết kế được phương án tối ưu.

Thảo luận tại hội trường, có 5/22 ý kiến đề nghị thông qua dự án Luật tại kỳ họp thứ 6; 6/22 ý kiến nhận định cần sớm thông qua dự thảo Luật nhưng phải bảo đảm chất lượng; 11/22 ý kiến đề nghị rà soát kỹ lưỡng, dành thêm thời gian tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật thấu đáo, cân nhắc cẩn trọng và đề nghị chưa thông qua dự án Luật tại kỳ họp này.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cho rằng chất lượng của dự án Luật phải được đặt lên hàng đầu, "tránh trường hợp Luật sau khi ban hành có bất cập sẽ gây nhiều hệ lụy đối với các hoạt động kinh tế - xã hội và đời sống của người dân". Ngoài ra, dự thảo Nghị định và văn bản hướng dẫn Luật cũng cần thêm thời gian để hoàn thiện đồng bộ, bảo đảm có hiệu lực cùng lúc với hiệu lực thi hành của Luật, nhất là một số nội dung mới về giá đất, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, giao đất, cho thuê đất.

Theo ông Thanh, Thường trực Ủy ban Kinh tế sẽ phối hợp với các cơ quan hoàn thiện dự thảo Luật để báo cáo Quốc hội tiếp tục thảo luận, cho ý kiến theo chương trình kỳ họp thứ 6. Sau kỳ họp này, Ủy ban Kinh tế sẽ báo cáo một số nội dung xin ý kiến cơ quan có thẩm quyền để có định hướng tiếp tục hoàn thiện nội dung chính sách lớn, phức tạp cũng như tổng thể dự thảo Luật.

Ông đề nghị Chính phủ cho ý kiến chính thức về dự thảo Luật sau khi được hoàn thiện, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, cho ý kiến và gửi Ủy ban Pháp luật rà soát để bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp, thống nhất.

Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) hiện còn 14 nhóm nội dung có hai phương án cần xin ý kiến, như: trường hợp thu hồi đất và thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất thực hiện dự án phát triển kinh tế - xã hội không sử dụng vốn ngân sách nhà nước; trường hợp thu hồi đất và đang có quyền sử dụng đất thực hiện dự án phát triển kinh tế - xã hội; thu hồi đất thực hiện dự án nhà ở thương mại, dự án hỗn hợp nhà ở và kinh doanh thương mại, dịch vụ...

Về phương pháp định giá đất và các trường hợp, điều kiện áp dụng, dự thảo đề xuất hai phương án: Giao Chính phủ quy định trường hợp, điều kiện áp dụng từng phương pháp; hoặc quy định tại Luật về nội dung phương pháp định giá đất và trường hợp, điều kiện áp dụng từng phương pháp để bảo đảm tính công khai, minh bạch, dễ áp dụng.

Luật Đất đai năm 2013 có hiệu lực từ ngày 1/7/2014. Chính phủ trình và Quốc hội đã quyết định đưa dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật đất đai 2013 vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2019. Tuy nhiên sau đó, Chính phủ liên tục đề nghị lùi 4 lần. Bộ trưởng Tư pháp Lê Thành Long cho biết Chính phủ đề nghị lùi trình dự án Luật đến sau thời điểm Trung ương có chủ trương, định hướng về đổi mới chính sách, pháp luật về đất đai, làm cơ sở chính trị cho việc sửa đổi dự án luật.

Điều hành nội dung thảo luận, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nêu rõ: "Dự thảo hiện còn ý kiến khác nhau, một số nội dung có hai phương án. Những vấn đề này Ủy ban Kinh tế chưa trình bày quan điểm, vẫn xin ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội".

Theo ông Huệ, với những nội dung còn hai phương án, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ bàn, rút lại còn một phương án để trình Quốc hội. Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thống nhất và Quốc hội đồng tình thông qua Luật Đất đai sửa đổi vào kỳ họp gần nhất.

Trước đó theo chương trình kỳ họp, dự án luật Đất đai sửa đổi dự kiến được Quốc hội biểu quyết thông qua ngày 29/11 - ngày cuối kỳ họp 6.