Bà con người Chứt vui tết Chăm Cha Bới

Tết Chăm Cha Bới của đồng bào dân tộc Chứt diễn ra vào ngày 12/11 âm lịch hằng năm. Theo tiếng Chứt, Chăm Cha Bới có nghĩa là lễ mừng cơm mới. Tết này thường diễn ra sau khi mùa màng đã thu hoạch xong. Đây là dịp bà con dân bản sắm lễ vật cảm tạ trời đất, cảm tạ Giàng, cảm tạ “con ma rừng” đã cho họ một mùa màng bội thu, sức khoẻ dồi dào và cuộc sống bình yên.

Những nhạc cụ truyền thống cũng được biểu diễn trong dịp này.

Vào dịp này người đứng đầu bản làng cùng một số người có uy tín mang lễ vật vào rừng để cúng thần rừng. Lễ cúng gồm có bánh chưng, xôi, lợn, gà, cá…. Riêng lợn cúng phải còn nguyên con, cúng thịt sống. Sau lễ cúng trong rừng, lễ vật  được mang về chia đều cho tất cả bà con dân bản. Trong dịp này, ngoài lễ cúng chung cho cả bản thì mỗi gia đình cũng đều sắm lễ cúng riêng tại gia đình mình.

Trong ký ức của những người cao tuổi dân tộc Chứt, đã không còn những cái tết quần tụ trong hang đá lạnh cóng và thiếu đói ngày trước. Từ khi được phát hiện và đưa về định cư tại bản Rào Tre (xã Hương Liên, huyện Hương Khê, Hà Tĩnh), cứ mỗi khi đến dịp lễ, tết là chính quyền địa phương và lực lượng bộ đội biên phòng cùng phối hợp tổ chức tết cho bà con. Từ hạt gạo, hạt muối, thịt đến các nhu yếu phẩm thiết yếu khác bà con đều được chu cấp đầy đủ để đón một cái tết no ấm, vui vẻ.

Chị Hồ Thị Hương vui vẻ cho biết: Tết vui lắm, được các chú bộ đội cho gạo, muối, thịt, cá và cả quần áo nữa. Có quần áo mới, được đi chơi, đi xem văn nghệ.

Ngoài ra vào ngày 7/7 âm lịch hằng năm người Chứt còn có thêm Tết Lấp Lỗ. Dịp tết này, người Chứt thường trồng khoai, lúa, ngô, sắn trên rẫy và các loại cây trồng thường được lấp lỗ. Do vậy sau khi gieo xong mùa màng dân bản tổ chức lễ cúng để cầu trời khấn phật cho mưa thuận gió hoà, cây cối xanh tươi, mùa màng bội thu, sức khoẻ dồi dào…

Lễ cúng thần rừng ngày tết Lấp Lỗ.

Lễ cúng gồm có lợn, gà, cá và một số vật phẩm khác. Các nghi lễ trong nông nghiệp thường được tái hiện như lễ xuống giống, lễ sau gieo hạt, lễ cúng hồn lúa… Những bài hát truyền thống được bộ đội biên phòng thể hiện dưới nền nhạc cụ truyền thống như khèn môi, đàn Chơrơ bon…

Điều đặc biệt của đồng bào dân tộc Chứt bản Rào Tre trong dịp tết năm nay, đó là họ có dịp gặp gỡ, trao đổi giao lưu với thanh niên là người đồng bào dân tộc Rục trú tại Quảng Bình. Đây là dịp để những đôi trai gái trong độ tuổi kết hôn có cơ hội tìm hiểu nhau, đi đến hôn nhân. Với những nỗ lực của các cấp ban ngành địa phương hi vọng một thời gian không xa tình trạng hôn nhân cận huyết tại đây sẽ được xoá bỏ hoàn toàn.

Bà con dân tộc Chứt nhận thực phẩm để ăn tết.

Những màn biểu diễn văn nghệ của học sinh người dân tộc Chứt trong ngày tết.