“Nền thương mại buôn chuyến”

Và kết quả 6 tháng đầu năm chỉ xuất khẩu được 33.000 tấn chè, giảm 13,2% về khối lượng, 10,7% về giá trị, được nhìn nhận “Không phải là nghịch lý mà là điều đương nhiên bởi một nền nông nghiệp không được đảm bảo về vệ sinh an toàn thực phẩm là một nền nông nghiệp đầu độc cả dân tộc một cách hợp pháp thì không có nước nào dám mua sản phẩm của nền nông nghiệp ấy”.

Và hậu quả của một “nền thương mại buôn chuyến” có gì bán nấy với giá rẻ là “Việt Nam không thể xuất cho ai ngoài Trung Quốc”. Đây là những gì mà PGS -TS Vũ Trọng Khải nhìn nhận về nền nông nghiệp Việt Nam.

Ông Khải, một chuyên gia kinh tế nông nghiệp độc lập, từng đảm nhiệm chức vụ Hiệu trưởng Trường Quản lý cán bộ nông nghiệp, có lẽ có đủ lý, đủ thế, và nhất là đủ thực tế để đánh giá.

Đó là thực tế những lô chè Việt Nam xuất khẩu sang châu Âu từng bị trả về do có hàm lượng hóa chất vượt quá mức quy định. Và sau đó, những hợp chất bị cấm tiệt ở châu Âu này vẫn được Việt Nam cho phép sử dụng.

Đó là “quả đắng” mà ngành chè và người trồng chè nhận lãnh khi những năm 2000, thương lái Trung Quốc đổ xô thu mua chè vàng nguyên liệu tại Việt Nam với giá quá cao rồi mang về Trung Quốc sản xuất chè vàng chính hiệu. Lợi nhuận trước mắt đã làm người trồng chè đổ xô đi hái chè không tuân theo kỹ thuật. Người dân còn trộn cả các loại chè khác không phải chè Shan Tuyết, bỏ lẫn tạp chất vào và thương lái Trung Quốc không thu mua.

Và gần nhất là năm 2011, thương lái Trung Quốc cố tình thu gom chè bẩn khiến người dân đã trộn cả phân lân, bột đá, bùn, chất thải vào chè, khiến cả ngành chè lao đao vì tiếng xấu.

Nhưng thực tế của mọi thực tế, quả đắng của mọi quả đắng mà nông dân, mà nhân dân phải “lãnh đủ” là cây chè không phải là cá biệt mà hầu hết các sản phẩm nông nghiệp đều đang rơi vào tình trạng xuất khẩu hàng đầu thế giới - nhưng cũng rẻ mạt nhất thế giới vì giá trị thấp nhất thế giới.

Chẳng có gì ngoa: Người nông dân đang phải ra sức làm cửu vạn trên cánh đồng của chính mình, đang phải bán những giọt mồ hôi với giá bèo bọt.

Và điều tệ hại nhất là tất cả những gì mà TS Khải nói ngày hôm nay, đã được nói từ 10 năm trước, song tất cả đều rơi tõm vào thinh không. Phải chăng là đã đến lúc, nông dân, nhân dân - những nạn nhân của nền “Một nền thương mại buôn chuyến” cần được những người có trách nhiệm trả lời một cách sòng phẳng chứ một chuyện lớn tày giời như vậy dứt khoát không thể lại tiếp tục rơi vào thinh không được.